- 1/6
- Następne
Większość roślin spotykanych w ogrodach to gatunki uprawne lub szeroko rozpowszechnione, dlatego bez problemu możemy je zdobywać na różne sposoby. Warto jednak wiedzieć, że istnieje pewna grupa roślin, które z rozmaitych przyczyn podlegają ochronie prawnej, dlatego nie można ich pozyskiwać ze stanowisk naturalnych (np. lasów, łąk, torfowisk, jezior), a w ogrodach wolno uprawiać jedynie ich odmiany hodowlane, nabyte u sprzedawcy posiadającego zezwolenie na sprzedaż lub hodowlę, wydane przez właściwy organ administracyjny. Chronionych prawem gatunków nie wolno zrywać, niszczyć, zbierać, posiadać, wywozić za granicę, wykopywać, nabywać ani sprzedawać (obostrzenia takie dotyczą np. wielu paproci).
Łagodniejsze zasady zostały ustalone w przypadku roślin chronionych częściowo. W pewnych sytuacjach, określonych przez Ministerstwo Ochrony Środowiska w specjalnych rozporządzeniach (np. za zgodą wskazanych władz), można prowadzić ich zbiór lub sprzedaż (odnosi się to m.in. do niektórych ziół).
Listy zawierające spis gatunków aktualnie objętych ochroną co kilka lat ulegają modyfikacji, dlatego warto na bieżąco sprawdzać dane na stronach internetowych, zawierających publikacje dotyczące ochrony środowiska (zwłaszcza rozporządzenia Ministra Środowiska).
Jeśli nie dostosujemy się do obowiązujących przepisów i postanowimy przywieźć sobie z lasu lub wycieczki górskiej kilka ciekawych sadzonek, podczas kontroli przeprowadzonej np. przez straż leśną będziemy narażeni nie tylko na konfiskatę posiadanych roślin, ale również na dotkliwe kary finansowe.
Poniżej znajdują się najczęściej spotykane w ogrodach gatunki chronione, które występują również na naturalnych stanowiskach w różnych rejonach Polski.
|
Ochrona ścisła |
|||
|
Gatunek |
Środowisko |
Powód ochrony |
Uwagi |
|
Cis |
Głównie na terenie rezerwatów przyrody |
Gatunek rzadki na stanowiskach naturalnych |
Roślina ozdobna i trująca |
|
Paprocie: Języcznik zwyczajny, Długosz królewski, Paprotka zwyczajna, Pióropusznik strusi, Zanokcica (ciemna, klinowata, serpentynowa) |
Głównie wilgotne, cieniste lasy i zarośla |
Pozyskiwane do ogrodów |
|
|
Arnika górska |
Tereny górskie i podgórskie |
Narażona na wyginięcie |
Roślina lecznicza |
|
Bagno zwyczajne |
Tereny wilgotne i kwaśne podłoża (torfowiska, bagna, lasy) |
Zmniejszanie się ilości stanowisk naturalnych (wysychanie i eksploatacja torfowisk) |
Trująca roślina z rodziny wrzosowatych o silnym zapachu |
|
Brzoza karłowata |
Tereny górskie i torfowiska, preferuje gleby kwaśne i wilgotne |
Zmniejszanie się ilości stanowisk naturalnych (osuszanie terenów podmokłych) |
Roślina okrywowa |
|
Cebulica dwulistna |
Lasy liściaste oraz tereny górzyste, preferuje gleby wapienne |
Pozyskiwana do ogrodów |
|
|
Ciemiernik czerwonawy |
Tereny górskie oraz widne lasy liściaste |
W środowisku naturalnym bardzo rzadki |
|
|
Cyklamen purpurowy |
Cieniste lasy, również górskie |
Zagrożony wyginięciem na stanowiskach naturalnych |
|
|
Dzwonki |
Różne siedliska |
Na stanowiskach naturalnych ochronie podlega większość gatunków, gdyż ich występowanie jest ograniczone |
|
|
Różne siedliska |
Gatunek rzadki na stanowiskach naturalnych |
|
|
|
Dziewięćsił popłocholistny i bezłodygowy |
Głównie słoneczne tereny górzyste |
Gatunek rzadki na stanowiskach naturalnych |
|
|
Fiołki: bagienny, mokradłowy |
Widne lasy, brzegi zbiorników wodnych, tereny podmokłe |
Gatunek rzadki na stanowiskach naturalnych |
|
|
Fiołek torfowy |
Torfowiska |
Gatunek rzadki na stanowiskach naturalnych |
|
|
Śnieżyczka przebiśnieg |
Cieniste i półcieniste lasy oraz wilgotne, żyzne gleby |
Pozyskiwana do ogrodów |
|
|
Goryczka |
Różne siedliska |
Wszystkie gatunki na stanowiskach naturalnych objęte ochroną |
|
|
Grzybień północny |
Płytkie wody stojące o mulistym dnie |
Pozyskiwany do ogrodów |
|
|
Mikołajek nadmorski |
Słoneczne, nadmorskie wydmy |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna i na suche bukiety |
|
Miłek wiosenny |
Lasy sosnowe, wrzosowiska |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna i lecznicza |
|
Naparstnica zwyczajna |
Słoneczne lasy, łąki, zarośla |
Występuje głównie w rezerwatach przyrody |
Roślina ozdobna i lecznicza |
|
Orlik pospolity |
Widne lasy liściaste i zarośla |
Pozyskiwany do ogrodów |
Bogactwo odmian uprawnych |
|
Zacienione zbocza górskie, zasiedla tereny wilgotne i próchnicze podłoża |
Pozyskiwanie do ogrodów oraz niszczenie stanowisk naturalnych |
Roślina ozdobna |
|
|
Przylaszczka pospolita |
Lasy i zarośla |
Pozyskiwanie do ogrodów oraz niszczenie stanowisk naturalnych |
Roślina ozdobna |
|
Pluskwica europejska |
Wilgotne lasy liściaste oraz zarośla, również na terenach górzystych |
Niszczenie stanowisk naturalnych |
Roślina ozdobna |
|
Powojnik prosty |
Zarośla, łąki, skarpy |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna |
|
Róża francuska |
Słoneczne, górzyste łąki |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna |
|
Różanecznik żółty |
Stanowiska słoneczne, piaszczyste wydmy |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna |
|
Różne siedliska |
Niszczenie stanowisk naturalnych |
|
|
|
Tojad |
Różne siedliska |
Na stanowiskach naturalnych objęty ochroną |
Roślina ozdobna, silnie trująca |
|
Wawrzynek wilczełyko |
Cieniste lasy liściaste oraz zarośla |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna, silnie trująca |
|
Widne lasy i zarośla |
Na stanowiskach naturalnych bardzo rzadki |
Roślina ozdobna |
|
|
Zawilec wielkokwiatowy |
Obrzeża lasów, słoneczne i suche zarośla, |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Kosaciec syberyjski |
Wilgotne łąki, zarośla, obrzeża lasów |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Lilia złotogłów |
Widne lasy, polany, zarośla |
Pozyskiwana do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Obuwik pospolity |
Cieniste lasy liściaste i zarośla |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Szachownica kostkowata |
Wilgotne łąki, zarośla, torfowiska i tereny podmokłe |
Pozyskiwana do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Zimowit jesienny |
Wilgotne łąki, zarośla, widne lasy |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Ochrona częściowa |
|||
|
Czosnek niedźwiedzi |
Wilgotne i zacienione lasy liściaste |
Niszczenie siedlisk naturalnych |
Roślina lecznicza i jadalna |
|
Barwinek pospolity |
Cieniste lasy liściaste |
Pozyskiwany do ogrodów |
|
|
Bluszcz pospolity |
Wilgotne i cieniste lasy |
Chronione głównie duże, kwitnące okazy |
|
|
Kalina koralowa |
Wilgotne i widne lasy oraz zarośla |
Niszczenie stanowisk naturalnych |
Roślina ozdobna i lecznicza |
|
Kocanka piaskowa |
Stanowiska piaszczyste, obrzeża lasów, przydroża |
Pozyskiwana w celach leczniczych |
Roślina ozdobna i lecznicza |
|
Pierwiosnek lekarski |
Widne lasy, łąki, zarośla |
Pozyskiwany do ogrodów |
Roślina ozdobna i lecznicza |
|
Grzybień biały |
Płytkie wody stojące o mulistym dnie |
Niszczenie stanowisk naturalnych i pozyskiwanie do ogrodów |
Roślina ozdobna |
|
Kruszyna pospolita |
Lasy mieszane, torfowiska, łąki |
Pozyskiwana w celach leczniczych |
Roślina lecznicza |
|
Kopytnik pospolity |
Cieniste lasy i zarośla |
Niszczenie stanowisk naturalnych |
Roślina ozdobna i lecznicza, ale też trująca |
|
Konwalia majowa |
Wilgotne lasy mieszane, polany, zarośla |
Pozyskiwana do ogrodów |
Roślina ozdobna i lecznicza, ale też trująca |
|
Pierwiosnek wyniosły |
Wilgotne zarośla, łąki |
Niszczenie stanowisk naturalnych |
|
Autor: Katarzyna Józefowicz
