- 1/5
- Następne
Jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica L.) to jedno z najstarszych znanych człowiekowi warzyw z rodziny kapustnych. Roślina była już uprawiana w starożytnych krajach Bliskiego Wschodu oraz ceniona przez Greków i Rzymian. Z czasem rozpowszechniła się także w całej Europie, a nawet dotarła do Ameryki Północnej. To niezwykłe warzywo jest blisko spokrewnione z dziką kapustą i posiada ogromne wartości odżywcze, dlatego uważa się, że jest jedną z najwartościowszych roślin kapustnych, uprawianych obecnie przez człowieka.
Jarmuż zawiera w swoim składzie cały szereg witamin (C,B1, B2, E, K, PP, A), duże ilości makro i mikroelementów (głównie wapń, fosfor, żelazo, magnez), a także kwas foliowy i łatwo przyswajalne białko. Mimo swoich rozlicznych zalet, jarmuż nie jest w Polsce warzywem tak znanym i cenionym, jak by na to zasługiwał. Uważa się, że inne gatunki kapust są od niego znacznie smaczniejsze, chociaż po odpowiednim przygotowaniu, jarmuż również może być warzywem bardzo smacznym i atrakcyjnym. Można z niego przyrządzać zupy, surówki i sałatki, a także podawać jako jarzynkę, zastępującą szpinak. Wiosną jego młode przyrosty są jednymi z pierwszych warzyw, nadających się do bezpośredniego spożycia. Ze względu na swoje wysokie wartości odżywcze oraz brak kwasu szczawiowego, jarmuż jest też warzywem szczególnie polecanym dla dzieci. Poniżej opisujemy cenne wskazówki związane z prawidłową uprawą jarmużu.
Opis
Jarmuż jest dużą, rozłożystą rośliną dwuletnią (odmiany wysokie mogą dorastać nawet do 80-90 cm. wysokości i osiągać niewiele mniejszą średnicę), posiadającą mocny, głęboki i dobrze rozwinięty system korzeniowy. W pierwszym roku uprawy roślina wytwarza bardzo duże, liczne, mocno karbowane (kędzierzawe), grube liście, zebrane na krępej łodydze w rozłożystą rozetę, w drugim roku tworzy natomiast pęd kwitowy, kwiaty i nasiona. Liście mają na ogół kolor ciemnozielony, jednak u odmian mogą być fioletowo-zielone, fioletowe, fioletowo-brązowe lub nawet pstre, spełniając rolę zarówno użytkową jak i ozdobną.
Uprawa jarmużu
Odmiany
Wśród odmian jarmużu znajdują się rośliny wysokie (powyżej 80 cm.), średnio wysokie (20-80 cm. wys.) i niskie ( do 20 cm. wys.). Do odmian najczęściej uprawianych w Polsce należą między innymi: Winterbor F1 (odmiana średniowysoka, o ciemno-zielonych i mocno karbowanych liściach, bardzo odporna na niskie temperatury, możliwa do zbioru od listopada do marca), Redbor F1 (odmiana wysoka, o fioletowo-zielonych, niezbyt silnie karbowanych liściach, doskonała jako roślina użytkowa i ozdobna), Arsis F1 (odmiana średnio wysoka, o ciemno zielonych, mocno karbowanych liściach, bardzo odporna na niską temperaturę), Refleks F1 (odmiana średniowysoka, o ciemnozielonych, silnie karbowanych liściach, odporna na niskie temperatury), Średniowysoki Zielony Kędzierzawy (odmiana średnio wysoka, dorastająca do ok. 60 cm. wys., posiadająca zielone, ładnie karbowane liście, niezbyt odporna na niskie temperatury), Niski Zielony Kędzierzawy (odmiana dorastająca do ok. 20-30 cm. wys., posiadająca zielone, mocne kędzierzawe liście, odporna na niskie temperatury, może być zbierana spod śniegu), Scarlet (ciekawa, wysoka odmiana o mocno karbowanych, czerwono-filetowych liściach, dobrze znosząca przymrozki, idealna jako roślina użytkowa i ozdobna).
Wymagania uprawowe
Wymagania uprawowe jarmużu są bardzo małe, dlatego warzywo nie sprawia w ogrodzie większych problemów. Jarmuż jest też rośliną wyjątkowo odporną na niskie temperatury, co sprawia, że doskonale radzi sobie w naszym klimacie. Zimą bardziej zagrażają mu wysuszające, mroźne wiatry niż niska temperatura, dlatego warto przeznaczyć pod jego uprawę stanowisko ciepłe i osłonięte od wiatrów. Najlepiej udaje się na glebach lżejszych, piaszczysto-gliniastych i stosunkowo wilgotnych, chociaż z przejściową suszą radzi sobie lepiej niż inne warzywa z rodziny kapustnych.
Uprawa jarmużu