- 1/4
- Następne
Sałatę (Lectuca sativa) do Polski sprowadziła dopiero królowa Bona, jednak na świecie znana była już w starożytności. Obecnie dostępna jest w handlu przez cały rok i znajduje szerokie zastosowanie w kuchni, głównie do przygotowywania sałatek i kanapek. Jej liście są niskokaloryczne.
Odmiany uprawne sałaty wywodzą się od czterech odmian botanicznych:
- Sałata głowiasta (Lactuca sativa var. capitata)
Wśród odmian sałaty głowiastej wyróżniamy sałaty masłowe oraz kruche, czyli lodowe.
Sałata masłowa jest typem najczęściej uprawianym, wytwarzającym delikatne, miękkie liście ułożone w luźna główkę, natomiast sałaty lodowe produkują liście sztywne, ciasno zawinięte, pęcherzykowate, kruche i delikatne w smaku.
Popularne odmiany sałaty głowiastej masłowej: Ballada, Cud Voorburgu, Edyta, Ewelina, Justyna, Królowa Majowych, Maryna, Oleńka, Rozalka, Syrena
Popularne odmiany sałaty głowiastej kruchej: Beata, Cos, Grazer Krauthauptel 2, Great Lakes 118, Grenada Ożarowska, Królowa lata, Little Gem, Loredo, Maugli, Samba, Tarzan
- Sałata rzymska (Lactuca sativa var. longifolia)
Wytwarza rozetę złożoną z wzniesionych, silnie unerwionych liści. W sprzyjających warunkach produkuje niewielkie główki z wybielonych liści, podobne do główek kapusty pekińskiej. W lodówce można ją przechowywać nawet do trzech tygodni. Ze wszystkich odmian, sałata rzymska zawiera najwięcej cennych składników żywieniowych.
Popularne odmiany sałaty rzymskiej: Maximus, Romaine Verte Maaraichere, Tiara
- Sałata liściowa (dębolistna) (Lactuca sativa var. crispa)
Ten typ sałaty w ogóle nie wytwarza główek, liście ułożone są w luźną rozetę. Późno wybija w pęd kwiatostanowy a w wśród jej odmian znaleźć można te o liściach mocno kędzierzawych oraz w kolorze bordowym (typu ‘lollo rossa’). Smak lekko orzechowy.
Popularne odmiany sałaty liściowej: Bionda, Dubaczek, Lollo Rossa (bordowa), Redin (bordowa)
- Sałata łodygowa (głąbiki krakowskie) (Lactuca sativa var. augustana)
Nieco zapomniany typ sałaty w której częścią jadalną są nie liście lecz mięsiste łodygi. Można je jeść na surowo, a najlepiej smakują solone lub kiszone.
Popularne odmiany sałaty łodygowej: Karola
Uprawa sałaty
Podłoże i siew
Podłoże powinno mieć odczyn lekko kwaśny o pH 5,5 – 6,5. Przy produkcji rozsady dobrze sprawdza się włókno kokosowe i torf, a w późniejszej uprawie gleba próchniczna, lekka i przepuszczalna, zasobna w składniki pokarmowe. Sałatę siejemy wprost do gruntu już w kwietniu kiedy podłoże się ogrzeje, bądź wcześniej na rozsadniku. Siewki na miejsca stałe wysadzamy w rozstawie 25x25 cm. Dobrym sposobem przygotowania rozsady jest siew do wielodoniczek. Tak uzyskane sadzonki przesadza się wraz z bryłą ziemi, dzięki czemu system korzeniowy nie ulega uszkodzeniu i sadzonki bardzo dobrze się przyjmują.
Temperatura
Sałata, podobnie jak rzodkiewka jest warzywem krótkiego dnia. Oznacza to, że będzie wytwarzać główki przy dniu trwającym poniżej 14 godzin. Przy dłuższym dniu i wysokiej temperaturze wybija w pędy kwiatostanowe. Sałatę uprawiamy w zakresie temperatur 5-20 °C, zatem najlepsze warunki rozwoju znajduje wiosną i jesienią. Zahartowana uprawa znosi przymrozki nawet do -6°C.
Podlewanie
Sałata ma niewielki system korzeniowy, ale dużą powierzchnię liści. Mając to na uwadze, należy dbać o jej prawidłowe nawadnianie – w słoneczne dni sadzonki szybko tracą wodę wyparowując ją przez liście. Jej niedostatek w podłożu skutkuje szybkim więdnięciem i zasychaniem roślin.
Sałata czytaj dalej...
