Zimą, gdy słońca jest mało, a przyroda zapada w głęboki sen, w naszych mieszkaniach możemy otaczać się zielenią. Palmy mają charakterystyczny wygląd kojarzący się z wakacjami, morzem i plażą. Pasują do pomieszczeń o egzotycznym wystroju. Jedną z najprostszych w uprawie mieszkaniowych palm jest chamedora (Chamedorea) z rodziny arekowatych (Arecaceae) pochodząca z terenów Ameryki Środkowej.

 

 

Palmy są to rośliny drzewiaste o specyficznym wyglądzie, interesującym pokroju, wzroście zwykle monopodialnym (jedna główna łodyga pień zwana kłodziną) oraz liśćmi pierzastymi lub dłoniastymi zebranymi w pióropusz u szczytu kłodziny. Palmy wachlarzowate mają liście na grubych ogonkach, są okrągłe i powcinane. Z kolei palmy pierzaste mają liście złożone na długich ogonkach, z których wyrastają lancetowate listki. Do palm pierzastych zaliczamy chamedorę wytworną. Palmy są dość dużymi roślinami, dlatego potrzebna im solidna donica, np. ceramiczna, która będzie dekoracyjna i ciężka. Palma rozkłada swoje liście na boki, dlatego w plastikowych doniczkach i osłonkach będzie się przewracać. W takich doniczkach można uprawiać tylko małe/młode palmy. Warto pamiętać, że palmy w uprawie mieszkaniowej nie osiągają zwykle swojej dorosłej formy i często młodociane mogą się różnić wyglądem od tych dojrzałych spotykanych w naturze. Chamedory to palmy dwupienne, które

występują w postaci męskich i żeńskich okazów. Są karłowe i wolno rosnące.

 

 

• Chamedora wytworna (Chamaedorea elegans) – zwana palmą koralową, charakteryzuje się krótką kłodziną, pędy z liśćmi osiągają 80–100 cm, jest ozdobna przede wszystkim z liści, które są jasnozielone, zimozielone i wydłużone; kwiaty luźno wiechowate mają jasnożółty kolor, pojawiają się w młodym wieku. Jest to palma wyjątkowo odporna na zaniedbywanie.

• Chamaedorea ernestii – augusti – to palma do ciepłych szklarni, dobrze się też czuje w ogrodach zimowych. Tworzy odrosty. Jej kwiatostany mają kolor pomarańczowy, a liście są dwudzielne. Osiąga 2 m wysokości. Lubi dużą wilgotność powietrza i podłoże zasobniejsze w wapń.

• Chamaedorea metallica – ma pokrój krzewiasty, niską kłodzinę i liście silnie unerwione, wierzchołki są podzielone na 2 części.

• Chamaedorea seifrizii – dorasta do 3 m wysokości, tworzy kępy; wyrasta kilka dorodnych i gęstych liści odgiętych łukowato. Wytrzymuje duże nasłonecznienie.

• Chamaedorea geonomiformis – jedna z najniższych palm, osiągająca 80 cm wysokości. Bardzo wcześnie zakwita i jest łatwa w rozmnażaniu – tworzy podziemne rozłogi, które łatwo się dzieli i sadzi w kolejnych doniczkach. Jej liście są pierzaste, choć wyglądają na połączone szerokie i płaskie.

 

 

Chamedora lubi raczej półcień, ale znosi miejsca cieniste (rośnie wolniej) i słoneczne (warunek – światło rozproszone). W naturze można spotkać ją w podszyciu lasów, gdzie jest niedostatek słońca i wilgoć. Dobrym miejscem dla chamedory będzie pomieszczenie z oknem wychodzącym na północ lub wschód. Chamedora preferuje wysoką wilgotność powietrza. Gdy jest za sucho, może być atakowana przez przędziorki. Najlepiej rośnie w temperaturze 16–18 st. C, zimą woli chłodniejszą temperaturę, minimalnie 13 st. C.

 

 

Rośliny doniczkowe tak jak gruntowe w swoim naturalnym cyklu potrzebują okresu spoczynku. Ponieważ w zimie nie rezygnujemy z ogrzewania mieszkania, rośliny pielęgnujemy inaczej niż w trakcie sezonu, nie pobudzając ich do silnego i wymuszonego wzrostu. Rośliny zimą spowalniają swój wzrost, a niewprawny opiekun może uznać roślinę za chorą, próbując ratować ją podlewaniem, przesadzaniem i nawożeniem, co w końcowym efekcie nie wychodzi najlepiej i roślina obumiera. Tak więc na zimę trzeba zapewnić warunki spoczynku – zmniejszyć ilość podlewania, nawożenia i obniżyć temperaturę.

 

Chamedory nie lubią częstego przesadzania. Robimy to w momencie, gdy roślina wyrośnie ze starej donicy, a korzenie mają mało miejsca i przerastają przez spodnie otwory. Przesadzać należy najlepiej wczesną wiosną. W tym celu należy roślinę obficie podlać i przygotować nową mieszankę (o odczynie lekko kwaśnym) wraz z drenażem, do którego można użyć np. keramzytu. Roślinę delikatnie wyjmuje się ze starej doniczki i usuwa nadmiar starego podłoża, tak by nie uszkodzić korzeni. Wkładając do nowej donicy z przygotowanym drenażem, należy wypełnić ziemią, dokładnie ubić i nie podlewać przez 2 kolejne dni. W tym czasie korzenie zostaną pobudzone do wrastania w podłoże w poszukiwaniu wody.

 

Kwitnienie występuje rzadko, ale jest możliwe w warunkach mieszkaniowych, może wystąpić w dowolnym czasie. Palmy są to rośliny ozdobne z liści, podczas kwitnienia roślina jest bardzo osłabiona, więc powinno się usuwać pędy kwiatostanowe, zwłaszcza gdy nie mamy w tym samym czasie kwitnącego osobnika przeciwnej płci, w celu zapylenia i wydania nasion. Na pierwsze kwiaty zwykle czeka się ok. 2 lat, gdy roślina osiągnie minimalnie 40 cm.

 

W przypadku gdy przysychają liście, należy je przyciąć sekatorem tuż przy kłodzinie. Gdy ciemnieją i zasychają końce pojedynczych listków, przycina się je nożyczkami na granicy zdrowej tkanki. Gdy zaobserwujemy brunatnienie końców, powietrze w pomieszczeniu jest za suche i rośliny należy zraszać w odległości 15 cm, najlepiej deszczówką. Zbyt suche powietrze w pomieszczeniu powoduje pojawienie się przędziorków, zaobserwować wtedy można małe pajęczynki. Chamedory lubią od czasu do czasu prysznic letnią wodą. Liście należy czyścić z kurzu, ten zamyka aparaty szparkowe i roślina ma trudności z wymianą gazową. Nie poleca się również stosowania nabłyszczaczy. Podlewanie w sezonie powinno się odbywać, gdy zauważymy, że wierzchnia warstwa ziemi jest przesuszona, zwykle 2–3 razy w tygodniu. Zimą ograniczamy podlewanie do 1 w tygodniu. Chamedory zalewane przy jednoczesnym niedoborze światła reagują gniciem korzeni. Nawożenie płynne w ciągu sezonu raz na 2 tygodnie, zimą nie nawozimy wcale.

 

 

Palmy można uprawiać w ogrodzie zimowym. Jest to najczęściej dobudowana część domu, składająca się z konstrukcji przeszklonej. To dodatkowe pomieszczenie w budynku, zwykle zabudowany taras, który może być ogrzewany zimą lub nie, służący jako miejsce ozdobne, wypoczynku lub do przyjmowania gości. W ostatnim czasie ogrody zimowe stały się popularne ze względu na możliwość budowy bez pozwolenia, o ile obiekt nie będzie miał więcej niż 25 mkw. (jako wolno stojący) i na działce do 500 mkw. nie znajdzie się więcej tego typu obiektów niż dwa. W przypadku dobudowy do części domu pozwolenie jest wymagane jako ingerencja w bryłę i konstrukcję budynku. Planując budowę, należy rozważyć odpowiednią stronę świata, system ogrzewania, wentylacji, odprowadzanie wody, dobór odpowiednich materiałów i roślin. Najlepiej zlecić to firmom zajmującym się tego typu budowami profesjonalnie.

 

 

Autor: inż. Monika Bartkowicz