- 1/2
- Następne
Zgodnie ze starym porzekadłem chorobom lepiej zapobiegać, niż je leczyć. W przypadku winorośli profilaktyka polega na regularnym cięciu, racjonalnym nawożeniu azotem, nieprzeciążaniu krzewów obfitym owocowaniem oraz ich ochronie przed zbytnim zagęszczeniem i wysoką wilgotnością powietrza. Istotna jest również higiena uprawy – opadłe liście należy grabić i palić, a chwasty regularnie usuwać.
I. Choroby grzybowe
Antraknoza
Liście pokrywają się ciemnobrązowymi plamkami, kruszą się i opadają. Owoce z sinymi przebarwieniami pękają lub zasychają. Chorobę zwalczamy usuwając porażone elementy krzewu oraz stosując środki przeciw mączniakowi rzekomemu.
Biała zgnilizna
Występuje w temperaturze powyżej 25°C, często jako następstwo gradobicia lub działalności ptaków i os. Winogrona brązowieją, marszczą się i usychają. Z owoców choroba rozprzestrzenia się na latorośle, pokrywając je jasnobrązowym nalotem. Porażone części roślin usuwamy, a po gradobiciu stosujemy profilaktycznie preparaty zawierające mankozeb, np. Dithane NeoTec 75 WG.
Czarna plamistość
Grzyb rozwija się, gdy wilgotność powietrza sięga 80%, a temperatura wynosi 20°C-25°C. Choroba przenosi się przez cięcie i najczęściej dotyka okazy przeciążone owocowaniem oraz słabo odżywione. Pierwszym objawem, który powinien wzbudzić niepokój, są drobne, brązowawe plamki, widoczne na dolnych partiach latorośli. W czasem stają się one czarne, a tkanka roślinna pęka, w wyniku czego pędy zamierają. Na liściach pojawiają się rozległe, żółte przebarwienia z drobniejszymi brązowoczarnymi plamkami. Zarodniki grzyba zimują pod łuskami pąków, dlatego na początku wegetacji opryskujemy je fungicydem Dithane NeoTec 75 WG.
Czarna zgnilizna
Rozwój choroby następuje przy deszczowej pogodzie i temperaturze 25°C. Pierwsze oznaki porażenia obserwujemy na liściach i latoroślach. Są to brązowo-czerwone plamy z czarnymi plamkami na obrzeżach. Podobne punkciki pojawiają się na owocach, które gniją. Porażone części roślin wycinamy i palimy. Gdy latorośle osiągną długość 3 cm, stosujemy oprysk preparatami siarkowymi. Skuteczny jest również Topas 100 EC w stężeniu 0,02%. Używamy go od momentu wykształcenia liści do rozpoczęcia kwitnienia, w 4 dawkach co 10 lub 14 dni.
Mączniak prawdziwy
W polskich warunkach najczęściej atakuje winorośle uprawiane pod osłonami, ponieważ zarodniki grzyba wymagają wysokich temperatur (25°C-30°C). Liście, pędy i grona pokrywają się szarym nalotem, a owoce często pękają. Po zauważeniu pierwszych objawów choroby stosujemy oprysk środkiem Topas 100 EC, w dawkach i terminach takich jak w przypadku czarnej zgnilizny. Postępujemy tak samo, jeśli choroba pojawiła się dopiero w fazie dojrzewania winogron. Możemy użyć również Ipotaru 600 SC (0,3%) lub Tiotaru 800 SC (0,3%), jednak musimy wziąć pod uwagę, że preparaty siarkowe są skuteczne tylko w temperaturze 15°C-25°C. Oprysk przeprowadzamy czterokrotnie – po pękaniu pąków kwiatowych, w fazie 4-5 liści, 7-10 liści i tuż przed kwitnieniem.
Mączniak rzekomy
Rozwój choroby jest najszybszy w temperaturze ok. 20°C. Na spodach liści pojawiają się odbarwione, tłuste plamy, a w późniejszej fazie – biały lub szarawy nalot. Z wierzchu można natomiast zaobserwować żółte przebarwienia. Jeśli rozwój zarodników nastąpi po kwitnieniu, zainfekowane grona nie rozwiną się i opadną. Porażone elementy należy usunąć, a całą roślinę opryskać preparatem Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG. Środek stosujemy w 3 dawkach, w odstępach dziesięciodniowych. Pierwsza dawka powinna przypadać na początek kwitnienia, ostatnia – na jego koniec.
Pseudopeziza
Choroba dotykająca liści winorośli. Powoduje brązowo-żółte przebarwienia u odmian jasnych i czerwone u odmian ciemnych. Liście zasychają, przez co zmniejsza się powierzchnia fotosyntezy, co skutkuje pogorszeniem plonów. Ochrona przed zarażeniem polega na usuwaniu opadłych liści. W okresie wegetacji można opryskać krzewy fungicydem zawierającym mankozeb – pierwszy oprysk wykonujemy, gdy latorośle osiągną długość ok. 10 cm, kolejne pokrywają się programem ochrony przed mączniakiem rzekomym.
Szara pleśń
Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza (powyżej 70%) i temperatura 15°C-25°C. Liście oraz kwiatostany usychają, a niedojrzałe owoce pokrywają się puszystym, szarawym nalotem i gniją. Jeżeli zaobserwujemy zmiany chorobowe przed kwitnieniem, stosujemy dwukrotny oprysk środkiem Rovral Aquaflo 500 SC (0,15%). Pierwszą dawkę rozpylamy na początku kwitnienia, drugą 7 do 14 dni później. Jeśli szara pleśń porazi winorośl zawiązującą już grona, używamy preparatu Switch 62,5 WG.
II. Choroby wirusowe i bakteryjne
Liściozwój
Wirus liściozwoju winorośli (GLRV – Grapevine leafroll virus) powoduje matowienie i żółte przebarwienia liści winogron o jasnych owocach oraz czerwone u odmian ciemnych. Pierwsze objawy występują w lipcu, w sierpniu zaś liście zwijają się. Towarzyszy temu osłabienie wzrostu roślin i pogorszenie jakości owoców. Wirus rozprzestrzenia się podczas rozmnażania wegetatywnego, dlatego przed pobraniem sadzonek należy upewnić się, że krzew mateczny jest zdrowy.
Rak bakteryjny
Jego oznaką jest powstawanie na starszych pędach winorośli białych, z czasem brązowiejących guzów. Liście blakną i żółkną, a ich nerwy przybierają czerwono-brązowy kolor. Ogonki liściowe tworzą kąt ostry z głównymi nerwami. Bakterie przenoszą się dzięki rozmnażaniu wegetatywnemu lub wnikają do tkanek winorośli w wyniku uszkodzeń po cięciu lub przemarznięciu. Krzewy będące ogniskiem chorób należy zniszczyć, a w podłożu w którym rosły nie wolno sadzić nowych winorośli. Jeśli narośli jest niewiele, można je wycinać i dezynfekować rany 5% roztworem siarczanu miedzi.
Roncet
Chorobę tę powoduje wirus wachlarzowatości liści winorośli (GFLV – Grapevine fanleaf virus). W wyniku jego wystąpienia liście ulegają deformacji, przybierając kształt wachlarza – zanikają wcięcia boczne, a ząbki na obrzeżach stają się nienaturalnie zaostrzone. Pędy mogą się rozdwajać, na wąsach czepnych wyrastają zaś liście. Owoce są drobne i opadają. Wirus przenoszą nicienie, jego źródłem są też nasiona i sadzonki z porażonych roślin.
III. Szkodniki
Filoksera winiec
Szkodnik ten żeruje na korzeniach winorośli, w wyniku czego ich powierzchnię pokrywają brodawkowate narośle. Może przenieść się też na liście, o czym dowiemy się obserwując powstawanie na ich spodach nabrzmień – galasów. Filoksera nie występuje na podłożach piaszczystych. Odmiany wrażliwe uprawiane na innych glebach należy szczepić na odpornych podkładkach. Środki chemiczne zwalczające szkodnika są mało skuteczne, a przy tym toksyczne, dlatego nie używa się ich w zintegrowanej ochronie roślin. czytaj dalej...