Uprawa ziemniaków - poznaj najważniejsze zagadnienia!

Jesteś tutaj:

Uprawa ziemniaków - poznaj najważniejsze zagadnienia!

3,6/5 (514 ocen)

Należący do rodziny psiankowatych ziemniak (Solanum tuberosum), to jedno z najważniejszych warzyw uprawianych w naszym kraju. Ziemniak nazywany też kartoflem (z języka niemieckiego) posiada ogromne wartości odżywcze i jest podstawowym składnikiem wielu dań kuchni polskiej. Jego ojczyzną jest Ameryka Południowa, jednak obecnie można go spotkać także w wielu innych krajach świata. W Europie ziemniak pojawił się stosunkowo późno (dopiero w XVI w.), jednak szybko stał się jedną z najważniejszych roślin uprawnych. Mimo dużej popularności warzywa, uprawa ziemniaków nie jest zadaniem łatwym, gdyż rośliny mają dość duże wymagania i są narażone na liczne zagrożenia ze strony chorób i szkodników.


Opis


Ziemniak jest rośliną jednoroczną, dorastająca do wysokości ok. 1 m. Jego częścią nadziemną są grube, mięsiste, wzniesione lub pokładające się, kanciaste lub obłe łodygi (ok. 4 – 8), tworzące gęsty krzak oraz zielone, duże, nieparzystopierzaste, sztywne liście, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem głównym oraz siateczką nerwów pobocznych. Na pędach w okresie wegetacji wyrastają niewielkie kwiaty, zebrane w nieduże, luźne grona. W zależności od odmiany mogą mieć barwę białą, czerwono-fioletową, niebieską, fioletową lub pośrednią.

Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w kuliste, zielone, trujące owoce (jagody).W czasie kwitnienia w części podziemnej, na licznych pędach podziemnych (stalonach) tworzą się zgrubienia, z których wykształcają się mięsiste, duże, jadalne bulwy (ziemniaki). W zależności od odmiany ziemniaki mogą mieć różny kształt, wielkość oraz barwę skórki (żółta, różowa, fioletowa lub czerwona) i miąższu (żółtą, kremową, białą), a także różne cechy użytkowe, nieco inne wymagania uprawowe oraz różną odporność na choroby. Wszystkie części rośliny zawierają silne związki toksyczne, a bulwy nadają się do spożycia dopiero po dojrzeniu i przetworzeniu termicznym.

Uprawa ziemniaków

Uprawa ziemniaków


Odmiany


Ze względu na dużą wartość użytkową i ogromną popularność, uprawia się obecnie ogromną ilość odmian ziemniaka. Na liście COBORU znajduje się aktualnie 122 odmian, podzielonych na 5 klas ze względu na długość okresu wegetacji: bardzo wczesne 60-90 dni, wczesne 90-110 dni, średnio wczesne 110-125 dni, średnio późne 125-135 dni i późne - powyżej 135 dni. Odmiany dzieli się też na grupy jadalne i skrobiowe oraz na odmiany jadalne (do bezpośredniego spożycia i do przechowywania), przemysłowe (przeznaczone dla przetwórstwa) i pastewne (przeznaczone miedzy innymi na paszę dla zwierząt).


Wymagania uprawowe


Zanim podejmiemy się uprawy ziemniaków, powinniśmy poznać ich wymagania klimatyczne i glebowe. Ziemniaki najlepiej rozwijają się przy umiarkowanej temperaturze i wilgotności. Bulwy do prawidłowego wzrostu wymagają temperatur w zakresie ok. 15 - 22°C (w dzień wyższe, w nocy niższe) oraz oczekują stałej, ale umiarkowanej wilgotności podłoża (częste, niewielkie opady). W niesprzyjających warunkach ich wzrost zostaje zahamowany, a bulwy karleją lub źle się wykształcają. Ziemniaki mają natomiast nieco mniejsze wymagania w stosunku do podłoża. Mogą rosnąć na większości typowych gleb, o ile nie są one ciężkie, zimne i mokre ani suche i jałowe. Najlepsze pod ich uprawę są gleby piaszczysto-gliniaste, wykazujące się dobrymi właściwościami fizycznymi. Rośliny są też tolerancyjne na odczyn pH. Nie tolerują jedynie wartości skrajnie niskich ani skrajnie wysokich. Mogą być także uprawiane po wielu roślinach użytkowych, z wyjątkiem gatunków należących do tej samej rodziny botanicznej (przerwa w uprawie powinna wynosić ok. 4-5 lat). Dobrym przedplonem dla ziemniaków są warzywa strączkowe i zboża, nie wskazany jest natomiast łubin nasienny, który sprzyja porażeniu bulw ziemniaka czarną nóżką. Nie poleca się także uprawy ziemniaków po maku i kukurydzy. Ziemniaki są natomiast dobrym przedplonem dla innych roślin, gdyż nie wyjaławiają gleby ze składników pokarmowych i nie pobierają z podłoża nadmiernych ilości wody.

Sadzenie ziemniaków

Sadzenie ziemniaków


Nawożenie i przygotowanie podłoża


Uprawę ziemniaków należy rozpocząć od prawidłowego przygotowania podłoża. Stanowisko powinno zostać odchwaszczone, nawiezione, zaorane (jesienią) i zbronowane (wiosną). W odchwaszczaniu pola pomogą preparaty chemiczne, wybrane z aktualnego rejestru MRiRW, natomiast do nawożenia niezbędny będzie obornik oraz odpowiednie nawozy mineralne. W pierwszej kolejności na polu wysiewa się nawozy mineralne, a następnie obornik (wymaga przyorania). Nawożenie wykonuje się zwykle jesienią, w roku poprzedzającym uprawę ziemniaków lub wiosną, w roku sadzenia bulw. Podstawowym nawozem stosowanym w uprawie ziemniaka jest obornik, który podaje się w ilości ok. 20-30 t/ha. Obornik zawiera zestaw niezbędnych składników pokarmowych i jest dobrze tolerowany przez ziemniaki. Ponieważ jednak w pierwszym roku po przyoraniu uwalnia jedynie ok. 50% możliwych do wykorzystania składników pokarmowych, nawożenie należy uzupełnić odpowiednio dobranymi nawozami mineralnymi (N:P:K w proporcjach 1:1:1,5-2). czytaj dalej...

Koniecznie zobacz