Szarłat - Amaranthus

Jesteś tutaj:

Szarłat - Amaranthus

3,4/5 (118 ocen)

Wielu z nas, każdego roku uzupełnia swoje ogrody roślinami jednorocznymi w celu urozmaicenia nasadzeń, a także uniknięcia pustych miejsc na rabacie. Zazwyczaj wybieramy takie rośliny jednoroczne jak cynie, nemezje, wyżlin, zatrwian, nagietki, aksamitki, gazanie itp. Zapominamy, że bogactwo roślin jest na tyle duże, że można skorzystać także z mniej popularnych gatunków roślin jednorocznych, także o wysokich walorach dekoracyjnych. Do takich roślin z pewnością można zaliczyć szarłaty, przy czym nie powinno zapominać się także o niewątpliwych walorach użytkowych tych roślin.

Rodzaj Amaranthus zaliczany jest do rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae) i obejmuje wiele gatunków roślin, z których tylko nieliczne znalazły uznanie w oczach ogrodników i stanowią ozdobę ogrodów przydomowych.

Czy wiesz że …

Kwiaty szarłatu po ścięciu zachowują długo trwałość, tak więc warto wykorzystać roślinę na kwiat cięty. Ta cecha rośliny, została odzwierciedlona w jej nazwie, która pochodzi z języka greckiego, od słowa amárantos, oznaczajacego – „nie więdnący”.


Wybrane gatunki rodzaju:


Szarłat wyniosły (wiechowaty) - Amaranthus paniculatus

Szarłat siny - Amaranthus lividus

Szarłat zwisły - Amaranthus caudatus

Szarłat koński - Amaranthus hypochondriacus

Szarłat szorstki - Amaranthus retroflexus

Szarłat biały - Amaranthus albus

Szarłat zielony - Amaranthus chlorostachys

Szarłat trójbarwny - Amaranthus tricolor

Szarłat malabarski- Amaranthus gangeticus

Czy wiesz że …

Szarłat ze względu na swoje właściwości użytkowe nazywany jest często „złotem Inków” bądź też „zbożem XXI w.”
W stanie dzikim szarłaty można spotkać w Azji, Ameryce, a także Afryce.

Szarłat

Szarłat

Szarłat jako roślina ozdobna


Szarłaty cenimy najczęściej za ich walory dekoracyjne. Spośród wielu gatunków, w celach ozdobnych uprawia się zazwyczaj szarłat zwisły, szarłat wiechowaty, szarłat trójbarwny, a także szarłat prosty. Najczęstszym gościem w naszych ogrodach jest szarłat wiechowaty i szarłat zwisły.

Szarłat zwisły, zwany także lisim ogonem zachwyca swoimi długimi, kłosowatymi kwiatostanami, tworzącymi pokaźną wiechę, sięgającą nawet do 40 cm długości. Szarłaty to kwiaty lata, tak więc kwitną od lipca do jesieni. Amaranthus caudatus przy sprzyjających warunkach, może sięgać nawet powyżej metra wysokości, jednak zazwyczaj jest trochę niższy. Szarłat zwisły doczekał się wielu odmian, które różnią się m.in. barwą liści oraz kwiatostanów. Szczególnie piękną odmianą jest odm. 'Ribbons and Beads', która zachwyca oryginalnymi kwiatostanami, podłużnymi jak u gatunku, jednak kwiaty tworzą charakterystyczne pomponiki. Inne odmiany to m.in. odm. ‘Viridis’ o jasnozielonych kwiatach, odm. ‘Roter Schweif’ o kwiatach ciemno czerwonych oraz odm. ‘Atropurpureus’ o purpurowych kwiatach i liściach.

Szarłat wiechowaty (Amaranthus paniculatus)- na dobrym podłożu potrafi osiągać wysokość nawet 150 cm. Przy niesprzyjających warunkach, jego wysokość nie przekroczy nawet 50 cm. Bardzo oryginalna roślina, której kwiatostany wykorzystywane są także w bukieciarstwie. Pojedyncze kwiaty, zebrane w kłosy, a te w wyprostowane wiechy. Liście jajowatoromboidalne, zależnie od odmiany w zmiennej barwie. Doskonały akcent w każdym ogrodzie. Kwiaty najczęściej purpurowe, ale np. odmiana ‘Green Thumb’ charakteryzuje się zielonymi kwiatami. Odmiana ‘Sangineus’ charakteryzuje się purpurowymi liśćmi. Kwitnienie rozpoczyna się w lipcu.

Poza dwoma podstawowymi gatunkami szarłatu, watro jeszcze wspomnieć o szarłacie trójbarwnym oraz prostym.
Szarłat trójbarwny - w ostatnim czasie coraz częściej spotykany w sprzedaży. Amaranthus tricolor to gatunek bardzo oryginalny, charakteryzujący się trójbarwnym ulistnieniem, zmiennym zależnie od odmiany - liście m.in. zielone, żółte, czerwone, różowe, brązowe, żółte. Osiąga zazwyczaj do około 80 cm wysokości, charakteryzuje się krzaczastym pokrojem. Kwiaty nie mają znaczenia jeżeli chodzi o dekoracyjność, są niepozorne. Piękniejsze odmiany to ‘Joseph Coat’ o liściach w barwach - żółtej, zielonej i czerwonej, ‘Flaming Fountain’, stanowiącej połączenie barwy różowej, żółtej i zielonej.

Szarłat prosty zwany końskim (Amaranthus hybridus syn. A. hypochondriacus) zależnie od odmiany może osiągać nawet powyżej metra wysokości. Charakteryzuje się romboidalnymi liśćmi oraz oryginalnymi kwiatami. Można nabyć go w zróżnicowanych odmianach np. ‘Grüner Pinsel’ o zielonych kwiatach, ‘Golden Grain’ o kwiatach żółtawych czy też ‘Luzifer’ o kwiatach czerwonawych.

Szarłat

Szarłat



Szarłat jako roślina użytkowa


Szarłaty poza walorami dekoracyjnymi, słyną ze swych właściwości odżywczych, a także zawierają substancje, które wykazują działanie lecznicze.

Szarłat wiechowaty w swoich ojczystych stronach, znany jest i uprawiany od 6 tyś lat. Dostarcza bardzo cennych nasion, choć nie można zapominać o liściach i pędach, bogatych m.in. w witaminy i żelazo.

Szarłat

Szarłat czytaj dalej...

Koniecznie zobacz