- 1/5
- Następne
Intensywnie niebieskie chabry na stałe wpisały się w polski krajobraz, tworząc wraz makami barwne kompozycje w łanach zboża oraz na polnych łąkach. Właściwie większość z nas kojarzy chabry właśnie z tymi niebieskimi kwiatkami (chaber bławatek), a przecież rodzaj należy do bardzo licznej rodziny astrowatych, obejmującej ponad 400 gatunków roślin. Chabry wykazują bardzo duże zróżnicowanie w swojej grupie, gdyż mogą być roślinami jednorocznymi oraz wieloletnimi, osiągać różne wielkości i posiadać kwiaty w rozmaitych kolorach, które pojawiają się na roślinach w różnych terminach. Mimo to, ogólne cechy morfologiczne chabrów są jednak podobne.
Charakterystyka ogólna
To rośliny posiadające rozgałęzioną część nadziemną w postaci pędów, pierzaste i wąskie ulistnienie oraz okrągłe, koszyczkowate kwiaty, których podstawą jest łuskowata, pękata okrywa. Składają się one z kwiatów rurkowatych i języczkowatych oraz długich pręcików, dlatego często tworzą ozdobne, nastroszone kule. Większość z nich posiada również podobne wymagania środowiskowe.
Wymagania
Rośliny te dobrze rosną na stanowiskach słonecznych oraz ciepłych, a także na lekkich, przepuszczalnych podłożach o odczynie obojętnym lub zasadowym. Nie oczekują zwykle szczególnie żyznej gleby, gdyż dobrze radzą sobie na słabszych. Na ogół dość dobrze znoszą przejściową suszę, dlatego niższe odmiany doskonale nadają się do ogródków skalnych. Większość uprawianych gatunków wieloletnich jest odporna na mróz, chociaż niektóre wymagają jesiennego okrycia (chaber piękny).
Chabry
Rozmnażanie
Chabry mają też podobny sposób rozmnażania. Wytwarzają dużo nasion (szczególnie gatunki jednoroczne), dlatego to za ich pomocą uzyskuje się najwięcej młodych roślin. Nasiona można siać wprost do gruntu jesienią lub wiosną (zakwitną nieco później), bądź przygotowywać z nich rozsadę. Jednak ze względu na silny korzeń palowy, większość gatunków nie lubi przesadzania, więc lepiej siać rośliny od razu na miejsce stałe, a rozsadę przygotować tylko w szczególnych przypadkach. Rośliny wieloletnie można też z powodzeniem rozmnażać za pomocą podziału dorosłego egzemplarza lub uzyskanych z niego sadzonek korzeniowych. Zabieg ten najlepiej przeprowadzać w sierpniu.
Choroby i szkodniki
Chabry nie są wolne od zagrożeń. Zwykle atakują je mszyce oraz choroby grzybowe jak szara pleśń czy rdza. Dlatego lepiej unikać sadzenia ich zbyt gęsto oraz w miejscach wilgotnych, gdyż wtedy zarodniki grzybów rozwijają się najszybciej.
Chabry polne
Gatunki i odmiany
Wśród ogromnego bogactwa gatunkowego, na szczególną uwagę zasługuje kilka z nich.
|
Gatunek |
Wysokość |
Termin kwitnienia |
Kolor kwiatów |
Uwagi |
|
Chaber bławatek(Centaurea cyanus) |
Zwykle dorasta do ok. 60-90 cm. |
V-IX |
Zwykle niebieskie, ale bywają też odmiany o kwiatach różowych („Rosa Ball”), czerwonych („Red Boy”) białych („Weisser Ball”) oraz granatowych. Odmiany na ogół posiadają pełne kwiatostany. |
Roślina jednoroczna, miododajna, posiadająca cenne właściwości lecznicze, gatunek nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Występuje na naturalnych stanowiskach na terenie całego kraju, uznawany jako chwast w uprawach zbożowych. |
|
Chaber piękny(Centaurea pulcherrima) |
Ok. 40-50 cm. |
VI - VII |
Kwiaty dość duże (8 cm.)w kolorze różowym |
Bylina. Nie lubi stanowisk podmokłych, posiada ozdobnie owłosione liście, w kolorze szaro-biało-zielonym. |
|
Chaber wielkogłówkowy(Centaurea macrocephala) |
Ok. 100 cm |
VII - VIII |
Bardzo ozdobne, intensywnie żółte kwiaty, wielkości ok. 5 cm. |
Bylina. Jeden z wyższych i najefektowniejszych gatunków. Doskonały na kwiat cięty. |
|
Chaber białawy(Centaurea dealbata) |
Ok. 60 – 80 cm. |
VI - VII |
Zwykle ciemnoróżowe z białym środkiem, jedna z odmian posiada kwiaty w kolorze ciemnoczerwonym |
Lubi szczególnie wapienną glebę. |
|
Chaber górski (Centaurea montana |
Ok. 40 - 70 cm. |
V - VI |
Zwykle posiada duże ok. 7 cm. kwiaty w kolorze fioletowym, jednak odmiany mogą mieć kwiaty białe („Alba” ), różowe („Rosea”) |
Bylina. Łodyga oraz spód liści filcowato owłosione. Doskonały do ogródków skalnych, nieco ekspansywny, gdyż tworzy podziemne rozłogi. |
|
Chaber barwny(Centaurea triumfettii) |
Ok. 70 cm. |
IV - VII |
Kwiaty niebieskie i lilowe |
Bylina. Posiada liście pokryte wełniastym, szarym owłosieniem, na naturalnych stanowiskach pod ochroną. |
|
Caber prosty(Centaurea simplicicaulis) |
Ok. 20 – 50 cm. |
V - VII |
Kwiaty lilioworóżowe |
Ze względu na niedużą wysokość i kępiasty wzrost, stosowany do ogródków skalnych. |
|
chaber piżmowy, ch. pachnący (Centaurea moschata) |
Ok. 50 - 80 cm. |
VI - IX |
Duże (ok.5 - 8 cm.) żółte kwiaty, w odmianach również białe, różowe, liliowe, czerwone |
Roślina jednoroczna, posiadająca pachnące kwiaty. Mają płatki niemal jednakowej wielkości, tworząc puszyste, niemal okrągłe kwiatostany |
Chabry polne
Zastosowanie
Wiele z gatunków uprawia się nie tylko w celach ozdobnych, jako uzupełnienie rabaty kwiatowej, ale również na kwiat cięty świeży i do suchych bukietów (rośliny wysokie). Sadząc chabry na rabatach, należy pamiętać, że ich kwitnienie nie jest zbyt długie, a po przekwitnieniu rośliny nie są już zbyt dekoracyjne. Dlatego warto rozplanować nasadzenia tak, aby inne gatunki zastąpiły swoimi kwiatami przekwitające chabry. Dobrze jest też zawsze usuwać przekwitłe kwiatostany, gdyż obniżają one wartość dekoracyjną całej rabaty. Odmiany niskie znakomicie nadają się do kompozycji w ogródkach skalnych.
Jeden z gatunków, ten najpopularniejszy i najbardziej pospolity, czyli chaber bławatek, jest również rośliną o cennych właściwościach leczniczych. Jego kwiaty mają działanie moczopędne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, a stosuje się je przy chorobach oczu i nerek, a także pomocniczo w leczeniu grzybicy i łupieżu.
Jak widać różnorodność tej grupy roślin jest na tyle duża, że każdy miłośnik naturalnego piękna chabrowych kwiatostanów z pewnością znajdzie coś dla siebie.
Wysokiej jakości nasiona chabrów kupisz tutaj
Chabry w wazonie
Autor: Katarzyna Józefowicz
