- 1/5
- Następne
Jesień w ogrodzie to niezwykle barwna pora roku, podczas której wiele roślin prezentuje swoje największe walory ozdobne w postaci kolorowych liści i dekoracyjnych owoców. Większość z nich to popularne i lubiane krzewy ozdobne jak ogniki, berberysy czy tawuły, ale warto też poznać gatunki mniej znane, które wcale nie ustępują im urodą. Należy do nich między innymi oryginalna pięknotka (Kalikarpa, Callicarpa), która wprawdzie podczas sezonu letniego nie wyróżnia się niczym szczególnym, ale za to jesienią zachwyca niebywale atrakcyjnymi, błyszczącymi owocami, w nietypowym, jaskrawym, liliowo-fioletowym kolorze. Owoce utrzymują się na pędach jeszcze długo po opadnięciu liści, dlatego są wyjątkową ozdobą jesienno-zimowego ogrodu i łakomym kąskiem dla wielu ptaków zimujących w Polsce.
Gatunki i odmiany
Pięknotki to na ogół rośliny dość delikatne, gdyż większość z nich pochodzi z ciepłych rejonów świata (z Australii, z subtropikalnych terenów leżących w Azji i Ameryce północnej oraz Środkowej). Z tego względu w Polsce można uprawiać zaledwie kilka z ok. 100 poznanych gatunków i to także pod pewnymi warunkami. W ogrodach i szkółkach ogrodniczych najczęściej spotykanymi pięknotkami są: pięknotka Bodiniera (C. bodinierii), pięknotka japońska (C. japonica) i pięknotka amerykańska (C. americana). Pierwsza pochodzi z Chin i rośnie w formie niewysokiego krzewu (2-3 m.) o luźnym, nieregularnym pokroju i sztywnych, mocno rozgałęzionych pędach. Pojawiające się na pędach liście mają eliptyczny kształt i ząbkowane brzegi oraz zieloną, gładką blaszkę. Na ich spodniej stronie można zauważyć delikatny meszek, pokrywający nerwy. Pięknotka Bodiniera zakwita latem (VII-VIII), drobnymi, liliowymi kwiatami, zebranymi w niewielkie, baldachowate kwiatostany. Po zapyleniu, z kwiatów rozwijają się bardzo oryginalne, błyszczące, liliowo-fioletowe owoce, zebrane po kilkanaście lub kilkadziesiąt w gęste, owalne skupiska. Gatunek posiada też jedną odmianę ozdobną „Profusion”, charakteryzującą się niższym wzrostem (ok. 2 m. wys.), obfitym owocowaniem oraz ciekawym, wiosennym, czerwono-brązowym zabarwieniem liści.
Pięknotka (kalikarpa)
Pięknotka japońska (C. japonica) to najniższa z uprawianych w Polsce pięknotek, gdyż dorasta zaledwie do ok. 1,2-1,5 m. wys. i tworzy gęstą, wzniesioną formę. Jest też jednym z gatunków najlepiej znoszących niskie temperatury. Krzew podobnie jak poprzedni posiada sztywne, mocno rozgałęzione pędy oraz duże, lancetowate, piłkowane, zielone liście, które jesienią przebarwiają się na intensywny, różowo-czerwony kolor. Zakwita latem (VII-VIII), białymi lub różowymi kwiatami, zebranymi w niewielkie, baldachowate kwiatostany. Jesienią, po przekwitnięciu, kwiaty przekształcają się w liliowo-fioletowe, błyszczące owoce. Roślina posiada też oryginalną odmianę o białych owocach „Leucocarpa”. Ostatni gatunek to pochodząca z terenów Ameryki Południowej pięknotka amerykańska. Roślina dorasta do ok. 2-2,5 m. wys., tworząc postać luźnego krzewu, pokrytego licznymi, dużymi, jajowatymi, delikatnie owłosionymi, zielonymi liśćmi. Zakwita w podobnym terminie co poprzednie pięknotki, a jej owoce mogą być liliowo-fioletowe lub białe. W swojej ojczymie uważane są za doskonały środek odstraszający owady. Są też jadalne, a w kuchni wykorzystuje się je do przyrządzania galaretek.
Pięknotka (Kalikarpa)
Wymagania uprawowe
Pięknotki z racji swojego pochodzenia są roślinami dość wymagającymi. Oczekują przepuszczalnej, żyznej, umiarkowanie wilgotnej, lekko kwaśnej gleby oraz słonecznego, ciepłego i zacisznego stanowiska. Ponieważ niezbyt dobrze znoszą niskie temperatury, wymagają zimowego okrycia, w przeciwnym razie podczas chłodniejszej zimy ich pędy mogą zostać poważnie uszkodzone. Poza pędami warto też zabezpieczyć podstawę krzewu (kopczykiem ziemi), co w razie uszkodzenia pędów, pozwoli roślinie się zregenerować. Pięknotek nie powinno się także uprawiać w chłodniejszych rejonach kraju. Aby rośliny owocowały obficie, wymagają wyjątkowo korzystnych warunków klimatycznych czyli łagodnej zimy oraz długiego, słonecznego i ciepłego lata. Lepiej też zawiązują owoce, jeśli w pobliżu znajduje się inny krzew tego gatunku, umożliwiający zapylenie krzyżowe.
Pięknotka (Kalikarpa)
