- 1/3
- Następne
Macierzanka tymianek należy do bardzo popularnych roślin wieloletnich, cenionych ze względu na walory smakowe oraz właściwości lecznicze. Znana już w starożytności (Grecja, Rzym, Egipt) wykorzystywana była przede wszystkim do balsamowania zwłok, jako lek w postaci np. naparu oraz jako roślina przyprawowa. W Europie Środkowej pojawiła się dopiero w XI w, a jej uprawę rozpoczęli benedyktyńscy mnisi. Wówczas to nabrała znaczenia jako roślina przyprawowa. Do Polski trafiła za czasów królowej Bony.
Thymus vulgaris w stanie dzikim występuje w krajach śródziemnomorskich m.in. Hiszpanii, Maroku, Francji, Włoszech. Porasta skaliste, bardzo słoneczne i ciepłe zbocza, tworząc zwarte skupiska. Współcześnie uprawiany w krajach europejskich, Ameryce Północnej, a nawet Afryce.
Tymianek to niewielka krzewinka
Macierzanka zwyczajna to niewielkich rozmiarów krzewinka (półkrzew), należąca do rodziny wargowatych, osiągająca 10- 40 cm wysokości. Charakteryzuje się drewniejącymi, czterokanciastymi łodygami, na których osadzone są, niewielkie, eliptyczne, skórzaste oraz podwinięte na brzegach liście. Kwiaty drobne, różowe, fioletowe do białych, zebrane w główkowate kwiatostany, osadzone na szczytach pędów. Kwitnie od maja do października.
Uprawa i pielęgnacja
Pochodzenie oraz naturalne środowisko tymianku powinno być wskazówką jakie warunki należy zapewnić roślinie, aby w pełni i jak najdłużej cieszyć się jej dobroczynnymi dla nas właściwościami. Przede wszystkim należy zapewnić jej słoneczne, ciepłe i zaciszne stanowisko o wystawie południowej i południowo- wschodniej. Podłoże przepuszczalne, piaszczyste, suche oraz wapienne. Warto zadbać o odpowiednie przygotowanie podłoża dla tymianku, ponieważ na jednym stanowisku może rosnąć nawet do kilku lat (3- 4 lata). Macierzankę tymianek możemy uprawiać zarówno w ogrodzie jak i na balkonie.
Pielęgnacja ogranicza się do odchwaszczania, spulchniania podłoża, nawożenia (najlepiej dobrze przerobionym kompostem), a co kilka lat odmładzania, poprzez podzielenie dorodnej kępy na mniejsze sadzonki i posadzenie na nowym stanowisku. Uprawa między warzywami (kapusta, sałata), poza urozmaiceniem nasadzeń, ograniczy obecność ślimaków oraz innych szkodników. W mroźne zimy tymianek może przemarzać - głównie młode rośliny, dlatego warto o nie szczególnie zadbać i okrywać np. słomą.
Kwitnący tymianek
Rozmnażanie
Tymianek możemy rozmnożyć poprzez nasiona, podział starszych kęp, a nawet sadzonki zielne. W mieszkaniu nasiona możemy wysiać już w marcu do skrzynek, miesiąc później do inspektu, a od maja wprost do gruntu. Nasiona wysiewamy płytko! Przy sprzyjających warunkach nasiona kiełkują już po około tygodniu. Już kilkucentymetrowe rośliny możemy wysadzać na miejsce stałe w rozstawie 40 x 30 cm. Pamiętajmy, że tymianek wysadzamy w maju, kiedy to minie niebezpieczeństwo pojawienia się późnowiosennych przymrozków.
Zbiór
W ciągu roku zbiór ziela tymianku powinien być przeprowadzony dwukrotnie, pierwszy znaczący w maju, jeszcze przed kwitnieniem, a drugi w sierpniu/wrześniu. Należy zaznaczyć, że pierwszego zbioru dokonujemy w drugim roku uprawy. Zbiór najlepiej przeprowadzić w słoneczną i bezdeszczową pogodę, kiedy to rośliny są najbardziej aromatyczne, zawierają najwięcej olejku. Ze względu na płytki i mało rozgałęziony system korzeniowy, przy zbiorze ziela należy uważać, aby nie uszkodzić roślin.
Ziele ścinamy na wysokości do około 10 cm nad ziemną, a więc powyżej zdrewniałych pędów. Termin drugiego cięcia powinien być przestrzegany, nie należy opóźniać zbioru, ponieważ późniejsze cięcie negatywnie wpływa na zimowanie rośliny, która nie zdąży się zregenerować. Poza tym ziele tymianku możemy pozyskiwać na bieżąco, w razie potrzeby.
Pozyskane ziele należy najpierw dokładnie wysuszyć w suchym, ciepłym oraz zabezpieczonym przed słońcem miejscu. Temperatura suszenia nie powinna przekraczać 30-35 °C. Po wysuszeniu odrzucamy zdrewniałe pędy, a ziele przechowujemy w szczelnych pojemnikach. Suszone ziele tymianku jest o wiele bardziej aromatyczne niż te świeżo zerwane.
Tymianek
Właściwości macierzanki tymianek
Jej wyjątkowe właściwości przyprawowo-lecznicze wynikają z zawartości olejku lotnego, w którego składzie, większość stanowi tymol. Poza nim warto wymienić m.in. karwakrol, cymol, gorycze, saponiny, garbniki oraz flawony czytaj dalej...
