- 1/5
- Następne
Uprawa
Karczoch wymaga stanowiska dobrze nasłonecznionego i zacisznego. Najlepiej rośnie posadzony w przepuszczalnej (o dobrym drenażu), żyznej ziemi. W suchych warunkach liście i łodygi rośliny stają się twarde i łykowate, a pąki kwiatowe i wszystkie części stają się niejadalne. Aby temu zapobiec, bylinę musimy podlewać przez cały okres wegetacji. Jesienią warto wspomóc ją naturalnym nawozem. Karczochy, które uprawiane są na zbiór, należy pielęgnować nie tylko poprzez podlewanie, ale i przycinanie. Na każdej bylinie powinny znajdować się tylko trzy pędy, a na każdym pędzie dwa lub trzy pączki. Pozostałe pędy i pączki usuwamy, dla lepszego i dorodniejszego rozwoju warzywa. Karczocha na zimę możemy wykopać i przechowywać w piwnicy lub pozostawić przykrytego w gruncie. W tym celu ścinamy łodygi i tworzymy kopiec na wysokość 20−30 cm ze słomy, ziemi i liści.
Kwitnące karczochy
Zbiór
Zbiór z roślin otrzymanych z odrostów przeprowadzamy w lipcu lub sierpniu, z bylin powstałych z rozsady – pod koniec sierpnia i we wrześniu. Karczochy wyhodowane z nasion wysianych bezpośrednio do gruntu wydają zbiór dopiero w następnym roku. Chcąc otrzymać jadalne zbielałe liście, należy związać dorosłe zewnętrzne liście rośliny i zawinąć całą roślinę w worek, aby odizolować ją od światła. Bylinę zostawiamy w takich warunkach 4−5 tygodni. Po upływie zalecanego czasu rozwijamy roślinę i zbieramy zbielałe liście znajdujące się wokół rozetki. Pęki kwiatowe zrywamy, gdy są dobrze wyrośnięte, ale zanim rozwiną się zewnętrzne zielone przylistki. Wczesną jesienią, gdy opadną kwiaty, zbieramy nasiona. Zbiory należy wykonywać w rękawiczkach i uważać na kolce rośliny.
Karczochy
Zastosowanie
W kuchni
Karczoch, pomijając kwestię jego ozdobnego wyglądu, nadającego ogrodowi oryginalności, uprawiany jest jako warzywo. Ze względu na swoje właściwości smakowe i dietetyczne, polecany jest do spożycia, oczyszczając organizm z toksyn. Nie zawiera zbyt wielu witamin, ale jest dobrym źródłem składników mineralnych, a szczególnie potasu, magnezu i żelaza. Kwiatostany karczocha należy pozbawić stwardniałych łusek, a następnie ugotować, usmażyć lub upiec. Ugotowane pąki można przechowywać w zalewie z oliwy lub zamrozić.
W medycynie
W medycynie wykorzystuje się świeże lub wysuszone liście rośliny, a także przygotowane z nich przetwory galenowe. Właściwości terapeutyczne karczocha zostały odkryte niedawno, pomimo wieloletniej tradycji w stosowaniu. Zawarta w karczochach inulina, która wpływa na rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej, poprawia funkcje układu trawiennego. Warzywo zawiera też liczne związki aktywne (kwasy organiczne, glikozydy i flawonoidy), dostarczające właściwości prozdrowotnych.
Preparaty tworzone na bazie wyciągu z karczocha polecane są przy chorobach wątroby, hiperlipidemiach, a także w niektórych schorzeniach dermatologicznych (trądzik, łuszczyca). Zawarta w roślinie cynaryna (kwas 1,5-dikawoilochinowy) powoduje obniżenie stężenia trójglicerydów i cholesterolu we krwi. Karczoch wykazuje działanie żółciotwórcze, żółciopędne, antycholesterolowe, antyutleniające oraz chroni wątrobę. W sprzedaży dostępne są suche i płynne wyciągi z karczochów, przeważnie w postaci drażetek lub syropów.
Najwyższej jakości nasiona karczocha do siewu kupisz tutaj
Autor: Edyta Fijołek