- 1/3
- Następne
Cząber (Satureja) to aromatyczna przyprawa, która wzmacnia smak potraw. Roślina należy do rodziny jasnotowatych i obejmuje rośliny roczne i wieloletnie. Znana była nawet w starożytnym Rzymie, gdzie korzystano z jej właściwości leczniczych. Wśród gatunków cząbra wymienić można około 30 roślin, m.in. cząber macierzankolistny (Satureja thymbrifolia) – o jasnopurpurowych kwiatach i ostrym zapachu, cząber dwukwiatowy – o cytrynowym zapachu (Satureja biflora), z czego najpopularniejsze z nich to: cząber ogrodowy (Satureja hortensis), cząber górski (Satureja montana) – o pieprzowym smaku, oraz cząber Douglasa (Satureja douglasii) – o miętowym zapachu.
Gatunki
Cząber ogrodowy (Satureja hortensis)
Cząber ogrodowy jest rośliną jednoroczną, która osiąga wysokość 30 cm i szerokość w granicach 20 cm. Pochodzi ze wschodnich rejonów obszaru śródziemnomorskiego, a obecnie spotkać go można również w Europie Południowej i w Azji Południowo-Zachodniej. Uprawiany jest jako roślina przyprawowa, lecznicza i ozdobna. Cząber ogrodowy zakwita w lecie, wytwarzając małe kwiaty w kolorze białym, zabarwione lekko na różowo, które zapachem przypominają macierzankę. Łodyga rośliny jest silnie rozgałęziona, a u podstaw zdrewniała. Jej liście są zielone i o owalnym kształcie, lekko zaostrzone, osadzone naprzeciwlegle na pędzie. Dodatkowym ich atutem jest aromatyczna woń, która wykorzystywana jest do nadawania potrawom specyficznego smaku. Pędy i liście rośliny mogą mieć odcień czerwonawy.
Cząber górski (Satureja montana)
Satureja montana to wieloletnia krzewinka o wysokości 30 cm i rozrastająca się na szerokość 20 cm. Charakteryzuje się małymi, białymi kwiatami, które zabarwione są na różowo. Na jednym egzemplarzu rośliny mogą występować kwiaty o różnej barwie – od białej do jasnoróżowej lub purpurowej. Kwiat rośliny jest wargowy, z dwiema wystającymi dolnymi wargami (cecha rodziny wargowych). Liście tego gatunku cząbra są ciemnozielone, wydłużone, zaostrzone i bardzo aromatyczne. Cząber górski ma ostrzejszy smak niż cząber ogrodowy, dodatkowo z nutą pieprzu. Łodyga rośliny drewnieje wraz z jej wiekiem.
Cząber Douglasa (Satureja douglasii)
Cząber Douglasa należy do zimozielonych bylin. Dorasta do wysokości 10 cm, a jego szerokość jest nieograniczona, ponieważ jest rośliną płożąca. Małe i rurkowate kwiaty, które są w kolorze białym do lawendowego wyrastają z kącików liści. Liście byliny są małe, o owalnym kształcie i mają intensywny miętowy aromat.
Cząber
Uprawa
Cząber do prawidłowego wzrostu potrzebuje dobrze przepuszczalnej i niezbyt żyznej gleby oraz słonecznego stanowiska. Wieloletnie gatunki mogą być też uprawiane w pojemnikach z ziemią uniwersalną, którą należy wymieszać pół na pół z gruboziarnistym piaskiem. Pojemniki z byliną powinny stać w miejscu słonecznym, ale zacisznym. Pielęgnacja wieloletnich gatunków cząbra opiera się głównie na przycinaniu roślin. Zabieg ten musi być wykonany po ustaniu kwitnienia. W przypadku roślin jednorocznych warto uszczykiwać wierzchołki ich pędów, co pobudza do wzrostu liście i zapewnia ich jak najdłuższy przyrost. Rośliny rosnące w ogrodzie nie wymagają nawożenia, ponieważ same pobierają sobie z gleby potrzebne składniki odżywcze. Te uprawiane w doniczkach muszą być zasilane raz na tydzień za pomocą płynnego nawozu do roślin doniczkowych.
Rozmnażanie
Cząber rozmnaża się z nasion. Wczesną wiosną nasiona należy wysiać do doniczek lub skrzynek napełnionych ziemią ogrodową. Pojemniki powinny znajdować się w pomieszczeniu o temperaturze 20°C. Dopuszczalne jest też wysianie nasion w rzędach bezpośrednio do gruntu, na słoneczne i ciepłe stanowisko, zachowując odstęp 20 cm pomiędzy poszczególnymi rzędami. Kiełkowanie nasion trwa około 1−2 tygodni. Po wykiełkowaniu siewek nie wolno podlewać zbyt intensywnie, ponieważ są wrażliwe na zgniliznę podstawy łodygi. Młode rośliny gatunków wieloletnich uzyskuje się także z nowych przyrostów, które pobiera się z dojrzałego egzemplarza w lecie. Wymagają one ukorzenienia, a następnie trzeba posadzić je do doniczek i trzymać w chłodnym inspekcie. Do ogrodu przesadza się je kiedy nastanie wiosna.
Profesjonalna uprawa cząbru czytaj dalej...
