- 1/7
- Następne
Owoce podobnie jak warzywa powinny być ważnym składnikiem każdej diety, gdyż stanowią cenne źródło witamin i minerałów. Wszystkie posiadają w swoim składzie wartościowe związki organiczne, jednak niektóre zawierają ich wyjątkowo dużo, dlatego zasługują na szczególną uwagę. Należy do nich między innymi borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea) zaliczana do ogromnej rodziny roślin wrzosowatych. Gatunek występuje pospolicie w lasach całej Polski, ale można go również spotkać w wielu innych krajach o umiarkowanym klimacie. Na stanowiskach naturalnych najczęściej tworzy luźne skupiska, ale czasami również rozległe, gęste łany. Ze względu na swoją wysoką wartość odżywczą, borówka brusznica często bywa także uprawiana w ogrodach.
Opis
Borówka brusznica to wieloletnia, niska krzewinka, dorastająca do wys. ok. 10 – 35 cm. Jej obłe, sztywne, omszone i rozgałęzione pędy są częściowo wzniesione, a częściowo się pokładają. Na całej długości pędy pokryte są licznymi, drobnymi, owalnymi lub lancetowatymi, skórzastymi, zimozielonymi liśćmi o brzegach lekko wywiniętych pod spód. Wierzchnia strona blaszki liściowej jest błyszcząca i zielona, natomiast spód pokryty jest drobnymi, czarnymi punktami gruczołowymi. Borówka brusznica zakwita w maju i kwitnie do lipca, wydając dzwonkowate, biało-różowawe kwiaty, zebrane w luźne zwisające grona. Czerwone, kuliste owoce w postaci jagód pojawiają się na krzewinkach w sierpniu. Borówka brusznica tworzy bardzo rozbudowany system korzeniowy z licznymi rozłogami, dzięki którym łatwo się rozrasta.
Borówka brusznica
Gatunki podobne
Borówkę brusznicę na stanowisku naturalnym można pomylić z bardzo podobnym do niej, ale niejadalnym gatunkiem (chociaż nie trującym) - mącznicą lekarską (Arctostaphylos uva-ursi). Obie rośliny mają bardzo podobne pędy, liście i owoce, ale mącznica lekarska odróżnia się od brusznicy niższymi, bardziej pokładającymi się pędami oraz widoczną na spodzie liści białawą siateczką.
Owoce borówki brzusznicy
Odmiany
W uprawie zamiast czystego gatunku, spotyka się najczęściej odmiany borówki brusznicy, które są znacznie bardziej atrakcyjne. Do najpopularniejszych należą: „Koralle” (odmiana mrozoodporna, owocująca dwa razy w sezonie, bardzo ekspansywna, doskonale nadająca się do uprawy jako roślina okrywowa), „Sanna” (bardzo plenna odmiana o dużych owocach i silnym wzroście, ale bez tendencji do nadmiernego rozrastania się za pomocą rozłogów), „Runo Bielawskie” (odmiana silnie rosnąca, osiągająca wys. ok. 40 cm., owocująca dwa razy w sezonie i wydająca duże owoce), „Red Pearl” (odmiana dość niska, o zwartym pokroju, owocująca dwukrotnie w sezonie i wydająca dość duże owoce), „Ida” (plenna odmiana o silnym wzroście, ale bez tendencji do rozrastania się za pomocą podziemnych rozłogów, owocująca dwa razy w sezonie i wydająca duże, jasnoczerwone owoce), „Linnea” (odmiana o silnym wzroście, ale bez tendencji do rozrastania się za pomocą rozłogów, owocująca dwa razy w sezonie i wydająca duże, jasnoczerwone owoce), „Sussi” (odmiana o słabym wzroście, intensywnie rozrastająca się za pomocą rozłogów, owocująca dwa razy w sezonie i wydająca duże, ciemnoczerwone owoce).
Borówka brusznica, czerwona
Wartości odżywcze
Owoce i liście borówki brusznicy posiadają w swoim składzie ogromne bogactwo wartościowych substancji organicznych i stanowią cenny surowiec przetwórczy oraz zielarski. W ich składzie znajdują się miedzy innymi: glikozydy (arbutynę, metyloarbutynę, erykolinę), kwasy organiczne (jabłkowy, cytrynowy, benzoesowy), flawonoidy (hiperozyd, izokwercytrynę, miry cetynę), antocyjany, garbniki katechinowe, karotenoidy, sole mineralne (fosfor, żelazo), cukry, pektyny, barwniki (ideina) oraz w małych ilościach witaminy (C oraz z grupy B). czytaj dalej...