Żurawina wielkoowocowa - uprawa, rozmnażanie, odmiany i właściwości

Jesteś tutaj:

Żurawina wielkoowocowa - uprawa, rozmnażanie, odmiany i właściwości

3,4/5 (70 ocen)

Żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) należąca do rodziny wrzosowatych jest jednym z dwóch gatunków tego rodzaju. Oba można spotkać w Polsce, ale tylko żurawina wielkoowocowa ma znaczenie uprawowe i spożywcze. Pochodzi z terenów Ameryki Północnej, chociaż dość często spotyka się ją również w stanie dzikim na terenach Syberii i Białorusi.


Wartości odżywcze


Żurawina wielkoowocowa jest w Polsce rośliną niezbyt popularną, chociaż posiada bardzo duże wartości odżywcze. Jej okrągłe, czerwone lub brunatne jagody zawierają mnóstwo witaminy C oraz witaminę B1 i B2, sole mineralne (min.: wapń, fosfor, miedź, jod), garbniki, taniny, kwasy owocowe i wiele innych wartościowych składników. Mają właściwości przeciwbakteryjne, oczyszczające i przeciwutleniające. Żurawinę poleca się spożywać osobom cierpiącym na choroby nerek lub pęcherza, a także mającym problemy z układem krążenia. Zawarte w owocach bioflawonoidy oraz przeciwutleniacze wspomagają również leczenie miażdżycy i chorób serca. Spożywanie tych owoców polecane jest także w niektórych kuracjach antynowotworowych. Wyciągi z żurawiny są ważnym składnikiem wielu leków (min. na zapalenie pęcherza).

Niestety, nawet dojrzałe jagody żurawiny ciężko jest zjadać na surowo, gdyż mają bardzo kwaśny smak, dlatego najczęściej przysadza się z nich soki, galarety, konfitury (znakomity dodatek do mięs), nalewki oraz susz owocowy. Czasami można spróbować domieszać jagody do sałatki owocowej lub jogurtu, wtedy dużo łatwiej skorzystać z ich właściwości w stanie surowym, bo przecież świeże owoce zawsze są najcenniejsze.


Charakterystyka ogólna


Żurawina wielkoowocowa jest rośliną dość charakterystyczną. Rośnie w formie niewielkiej, wysokiej na ok. 10-20 cm. krzewinki, jednak jej długie, płożące się pędy mogą dorastać nawet do ponad 1,5 m. długości. To właśnie z nich wyrastają pionowo krótkie pędy owoconośne, na których w czerwcu pojawiają się niewielkie kwiaty, a jesienią okrągłe, dość duże (ok. 2 cm. średnicy) owoce. Początkowo są zielonkawe lub kremowe, z czasem jednak zmieniają barwę na czerwoną, a pełną dojrzałość zbiorczą osiągają na przełomie września i października. Aby jednak miały szansę się wybarwić, muszą rosnąć na stanowisku słonecznym, gdyż posadzone w cieniu nie tylko bardzo słabo zaowocują, ale też ich owoce pozostaną jasne nawet po dojrzeniu. Pod skórką jagody znajduje się mięsisty (początkowo kremowy, później czerwony) miąższ i dość duża, twarda pestka. Ładnym kontrastem dla barwnych owoców, są zielone, owalne i błyszczące liście, które pozostają na roślinie przez cały rok. W okresie zimowym zmieniają jedynie zabarwienie na brunatno-brązowe, co jest ich naturalnym mechanizmem przystosowawczym, pomagającym przetrwać niesprzyjające warunki. Żurawina korzeni się bardzo płytko, a jej system korzeniowy nie sięga zwykle głębiej niż na 20 cm., dzięki temu można łatwiej zapewnić jej odpowiednie warunki, dostosowując do jej potrzeb jedynie niewielką warstwę podłoża.

Owoce żurawiny wielkoowocowej

Owoce żurawiny wielkoowocowej


Wymagania uprawowe


Mała popularność żurawiny w naszym kraju, może mieć związek z jej bardzo szczególnymi wymaganiami środowiskowymi. Dobrze prowadzona żurawina wprawdzie nie sprawia szczególnych problemów i rzadko choruje, ale jej wymagania są bardzo specyficzne, a ich spełnienie jest podstawą powodzenia uprawy. Żurawina oczekuje bowiem odpowiednio kwaśnej gleby (pH 3,2 – 4,5), wysokiej wilgotności podłoża oraz słonecznego stanowiska. Aby uzyskać właściwy odczyn gleby w warunkach uprawy amatorskiej, najlepiej jest wybrać odpowiednie stanowisko, wyznaczyć dostatecznie szeroki zagon i i zdjąć na nim wierzchnią warstwę gleby (ok. 20 cm. głębokości). Jeśli posiadamy działkę w pobliżu lasu i znajdujące nie na niej podłoże ma dość kwaśny odczyn, wystarczy wypełnić miejsce pod uprawę kwaśnym torfem, rozluźnionym trocinami i wymieszać dolną warstwę z podłożem. Jeśli jednak takich warunków nie posiadamy, dno wykopanego otworu należy wyłożyć perforowaną folią i dopiero wtedy umieścić w nim mieszaninę kwaśnego torfu z trocinami. Na tym etapie można dodać do podłoża nieco nawozów mineralnych (zmniejszona dawka), a najlepiej gotowych mieszanek przeznaczonych do nawożenia borówki amerykańskiej. Przygotowanie stanowiska należy zaplanować na jesień, a pierwsze krzaczki sadzić na nim wiosną następnego roku. Aby zapewnić roślinie stałą i odpowiednio wysoką wilgotność podłoża, należy glebę wokół krzaczków wyściółkować trocinami i systematycznie nawadniać rośliny (najlepiej wodą deszczową).

Ciekawym rozwiązaniem, może być ustawienie beczki z kranikiem w pobliżu uprawy i podłączenie do niej cienkiego węża z otworkami na całej długości. Woda zbierająca się w zbiorniku będzie powoli ściekała prze otwory do niecki, w której rosną żurawiny i zapewni im stałą i odpowiednią wilgotność. czytaj dalej...

Koniecznie zobacz