Śmiałek darniowy - opis, zastosowanie, odmiany i zwalczanie

Jesteś tutaj:

Śmiałek darniowy - opis, zastosowanie, odmiany i zwalczanie

3,6/5 (158 ocen)

Śmiałek darniowy (Deschampsia caespitosa) należący do rodziny wiechlinowatych to niezwykle pospolity rodzaj trawy, występujący powszechnie zarówno w Polsce jak i na terenie całej Europy, Azji i Ameryki Północnej. Śmiałek nie ma żadnych specjalnych wymagań klimatyczno-glebowych i może zasiedlać różnego typu gleby na różnych stanowiskach (suchych, wilgotnych, żyznych, jałowych, o różnym odczynie pH, a nawet nieco zasolonych). Dobrze znosi półcień, ale nie lubi zbyt dużego zacienienia. Najczęściej można go spotkać na łąkach, nieużytkach, leśnych polanach oraz w rejonach górskich. Śmiałek darniowy jest trawą bardzo trwałą, odporną na choroby (z wyjątkiem rdzy), niekorzystne warunki środowiskowe (nie znosi jedynie silnych mrozów, które uszkadzają węzły krzewienia znajdujące się tuż ponad ziemią) i pozbawioną wartości paszowych, dlatego w uprawach pastwiskowo-łąkowych (na łąkach, pastwiskach, użytkach zielonych), jest traktowany jako uciążliwy i trudny do usunięcia chwast.

Szczególnie dobrze rozwija się na terenach systematycznie nawożonych azotem i zasobnych w składniki pokarmowe. Pozbycie się śmiałka z takich upraw jest tym bardziej trudne, że obecnie w rejestrze MRiRW nie ma żadnych specjalnych preparatów przeznaczonych do zwalczania tego chwastu, z wyjątkiem preparatów totalnych, zawierających glifosat i przeznaczonych na tereny dopiero przygotowywane pod uprawę roślin np. Roundup Max 2. Jedyną z najlepszych metod pozwalających ograniczyć liczebność śmiałka na terenach użytkowych jest częste i niskie koszenie łąk, na co śmiałek jest bardzo wrażliwy oraz systematyczne wypasanie zwierząt na pastwiskach. Dobre rezultaty przynosi też usuwanie wszystkich młodych, świeżo wyrastających kęp śmiałka oraz umiarkowane nawożenie upraw azotem, który szczególnie dobrze wpływa na jego rozwój.


Zastosowanie


Ze względu na bardzo niekorzystny skład chemiczny śmiałka darniowego, roślina nie nadaje się na paszę i jest pomijana przez zwierzęta na pastwiskach. W jej pędach znajdują bardzo duże ilości ciężkostrawnych związków chemicznych w tym głównie lignin, celuloz i hemiceluloz. Roślina zawiera też dużo krzemu i barwników (min. chlorofilowych i karotenowych). Zawartość ciężkostrawnych substancji w tkankach mocno się zwiększa w okresie kwitnienia. Pędy trawy są nie tylko twarde, ciężkostrawne i niesmaczne, ale również posiadają małą wartość pokarmową, gdyż zawierają niewielkie ilości białka, cukrów i cennych soli mineralnych (najwięcej znajduje się w nich potasu). Śmiałek może być zajadany przez zwierzęta jedynie w najwcześniejszej fazie wzrostu, dlatego czasami jest uznawany za roślinę pastewną na terenach trudnych (np. w górach). Ze względu na swoją trwałość, wytrzymałość i mocny, rozbudowany system korzeniowy, pozwalający roślinie egzystować w trudnych warunkach siedliskowych, śmiałek darniowy sprawdza się natomiast jako roślina przeciwerozyjna, wykorzystywana do rekultywacji terenów zniszczonych gospodarczo oraz do zadarniania i umacniania skarp, osuwających się zboczy, leśnych porębów, wydm i nasypów.

Ciekawostką jest natomiast fakt, że śmiałek darniowy posiada też dużą zdolność wytwarzania ciepła podczas spalania (podobną do mozgi trzcinowatej), dlatego w trudnych warunkach może być traktowany jak roślina energetyczna. Od śmiałka darniowego wyprowadzono także kilka odmian uprawnych, przeznaczonych do sadzenia w ogrodach jako rośliny ozdobne. Uzyskane z nich kwiatostany są suszone i wykorzystywane jako materiał do tworzenia suchych bukietów.

Śmiałek darniowy

Śmiałek darniowy (wikipedia.org, Christian Fischer, CC BY-SA 3.0)


Odmiany


Odmiany uprawne śmiałka darniowego są cennymi roślinami ozdobnymi, gdyż nie tylko posiadają atrakcyjne kwiaty i ładny pokrój, ale też mogą rosnąć w miejscach, w których inne gatunki roślin radzą sobie z trudem. Do najpopularniejszych odmian ozdobnych śmiałka nalezą: „Goldschleier” (odmiana dorastająca do wys. ok. 90 cm. i posiadająca bardzo ładne, zielono-żółte lub żółte, duże kwiatostany), „Northern Lights” (atrakcyjna odmiana karłowa, dorastająca do wys. ok. 30 – 40 cm., posiadająca zielone liście ozdobione biało kremowymi, podłużnymi pasami, wiosną i jesienią przybierającymi różowy odcień), „Goldtau” (odmiana dorastająca do wys. 40 – 60 cm., posiadająca fontannowy pokrój oraz liczne, dekoracyjne kwiatostany w zielono-srebrzystym kolorze), „Bronzeschleier” (odmiana dorastająca do ok. 50 – 100 cm., posiadająca kępiasty pokrój i tworząca zielonkawe, szybko przebarwiające się na beżowo-brązowy kolor kwiatostany), „Pixie Fountain” (odmiana dość niska, dorastająca do wys. ok. 40 – 60 cm., o zwartym, kulistym, rozłożystym pokroju, ciemnozielonych liściach i srebrzysto-zielonych kwiatostanach, szybko przebarwiających się na kolor żółty). czytaj dalej...

Koniecznie zobacz