- 1/2
- Następne
Rajgras wyniosły nazywany też rajgrasem francuskim lub owsikiem wyniosłym (Arrhenatherum elatius) to dość pospolity rodzaj traw z rodziny wiechlinowatych. Rośliny można spotkać na terenie Europy, Północnej Afryki i Zachodniej Azji, ale także w Ameryce Północnej i w Australii. W naturze zasiedlają łąki, przydroża, obrzeża lasów, skarpy, rowy i leśne polany (stanowi pokarm zwierząt leśnych), natomiast w uprawie są wykorzystywane do obsiewu i renowacji łąk trwałych lub w mieszance z lucerną do obsiewania użytków krótkotrwałych. Rajgras wyniosły to cenna, szybko rosnąca i wysokowydajna trawa pastewna, bogata w białka, cukry, sole mineralne (np. fosfor, wapń, potas, magnez) oraz witaminę C, nie mająca tendencji do gromadzenia szkodliwych azotynów. Mimo swoich dużych wartości odżywczych, nie jest jednak szczególnie chętnie zjadana przez zwierzęta hodowlane, gdyż posiada gorzki smak (między innymi za sprawą zawartych w tkankach saponin, które czasem mogą też powodować u zwierząt wzdęcia). W pewnym stopniu nieprzyjemny smak można jednak złagodzić, podając zwierzętom rajgras w postaci mieszanki paszowej z udziałem innych gatunków roślin pastewnych. Goryczka zanika również po wysuszeniu trawy na siano.
Gatunek doskonale nadaje się także do obsiewania i wzmacniania skarp, zboczy oraz nasypów kolejowych. Na stanowiskach piaszczystych i żwirowych trawa zapobiega erozji gleby. Rajgras wyniosły coraz częściej bywa też wykorzystywany jako roślina ozdobna. W ogrodach uprawia się głównie jego odmiany ozdobne o ciekawie ubarwionych liściach (np. „Variegatum” o zielono-białych, paskowanych liściach).
Zastosowanie
Rajgras wyniosły to wysoka, szybko rosnąca trawa kępkowa, której pędy mogą dorastać nawet do ok. 1,8 m. wysokości. Roślina tworzy bardzo mocny, głęboki (nawet dwumetrowy), rozbudowany system korzeniowy oraz liczne, wzniesione, jasnozielone, niekiedy nieznacznie wygięte kolankowo u podstawy i mocno ulistnione pędy wegetatywne i mniej liczne, również ulistnione i wysokie pędy generatywne. Pędy generatywne mają postać sztywnych, wzniesionych, gładkich i błyszczących źdźbeł, które początkowo mają barwę zieloną, później natomiast słomkowo żółtą. Liście rajgrasu są jasno zielone, słabo żebrowane, delikatnie owłosione, płaskie, lancetowate, niezbyt szorstkie, długie i szerokie. Na pędach generatywnych dorastają do 40 cm. długości i 10 mm. szer. i są mniej liczne, natomiast na wegetatywnych są krótsze i węższe, ale liczniejsze. U nasady liście posiadają otwartą, zwykle delikatnie owłosioną pochwę, obejmującą łodygę. Języczki liściowe rajgrasu są wyraźne, jasne, kołnieżykowate, z lekko postrzępionym brzegiem.
Od czerwca do sierpnia roślina rozwija okazałe, srebrzyste kwiatostany (dł. ok. 30 cm.), w postaci podwójnej, rzadziej właściwej, skupionej wiechy (w czasie kwitnienia rozpierzchłej), złożonej z wielu, różnej długości gałązek. Kłoski składające się na kwiatostan są dwukwiatowe. Jeden z kwiatów jest płodny i zaopatrzony w krótką, prostą ość, drugi natomiast płonny, zakończony długą, sztywną, kolankowo wygiętą i ozdobioną dwoma barwnymi pasami ością, wyrastająca z jego grzbietu. Długa ość utrudnia wysiew nasion, dlatego szczególne cenne są odmiany bezostne. Dojrzałe ziarniaki są jasnobrązowe i nagie. Otaczają je skórzaste plewki, zakończone na szczycie pęczkami długich włosków. Ziarniaki łatwo osypują się z kłosków, dlatego gatunek może stać się ekspansywny. Szybkie osypywanie nasion po dojrzeniu, utrudnia również podjęcie decyzji o odpowiednim terminie koszenia.
Rajgras wyniosły (wikipedia.org, Rasbak, CC BY-SA 3.0)
Wymagania
Rajgras wyniosły preferuje stanowiska ciepłe i słoneczne oraz żyzne, próchnicze, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, bogate w związki wapnia gleby, chociaż jest w stanie zaakceptować także podłoża suche, mniej żyzne i piaszczyste. Bardzo źle rozwija się natomiast w miejscach podmokłych, zimnych i zacienionych. Nie jest też zbyt mocno wytrzymały na silne mrozy, a jego nisko tworzące się węzły krzewienia (często pod powierzchnią ziemi) są wrażliwe na deptanie, spasanie i bardzo niskie koszenie. Zwykle roślina zasusza liście na okres zimy, jednak podczas łagodnej pogody może pozostać nawet zimozielona. czytaj dalej...
