- 1/2
- Następne
Mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea) należąca do rodziny wiechlinowatych to jeden z ciekawszych gatunków trawy użytkowej. W Polsce mozga jest trawą dość pospolitą, szczególnie często spotykaną na obszarze niżu i na terenach podmokłych. Roślina zasiedla jednak również inne rejony świata i można ją znaleźć na terenie całej Europy oraz w Afryce Południowej i Ameryce Północnej. Roślina preferuje gleby wilgotne, zasobne w składniki pokarmowe (głównie w azot i fosfor oraz wapń), próchnicze i świeże. Najczęściej zasiedla podmokłe łąki, torfowiska niskie, doliny rzeczne, rozlewiska i brzegi zbiorników wodnych, ale nie lubi stanowisk z wodą stojącą, gdyż długotrwały brak tlenu w glebie, bardzo niekorzystnie wpływa na jej rozwój i powoduje zamieranie pędów oraz korzeni. Na dostatecznie żyznych glebach, trawa może także rosnąć w miejscach bardziej suchych.
Mozga trzcinowata jest mrozoodporna, tolerancyjna w stosunku do odczynu pH gleby (może rosnąć na glebach kwaśnych, obojętnych i zasadowych) i dość dobrze znosi zacienienie, jest natomiast wrażliwa na częste deptanie, ugniatanie, bardzo niskie koszenie i niskie przygryzanie przez zwierzęta. Jej liczne rozłogi, położne płytko pod powierzchnią gleby, w czasie ostrych zim mogą być narażone na przemarzanie.
Zastosowanie
Mozga trzcinowata jest ważną trawą użytkową, mającą wiele różnych zastosowań. W gospodarce najważniejszą rolę spełnia jako roślina łąkowa, przeznaczona do obsiewania wysoko wydajnych łąk wielokośnych, zakładanych na dostatecznie żyznych i wilgotnych terenach. Szczególnie wysokie plony daje na stanowiskach nawożonych azotem i fosforem. Bardzo dobrze znosi koszenie, szybko odrasta po ścięciu, daje dużą ilość zielonej masy (3 pokosy w sezonie), późno kwitnie i wydaje niewiele pędów generatywnych. Z odrostów po koszeniu roślina wytwarza wyłącznie pędy wegetatywne, co zwiększa jej masę zieloną. Jeśli jednak mozga trzcinowata ma być przeznaczona na paszę, musi zostać skoszona we wczesnej fazie rozwoju (przed kłoszeniem), gdyż po kwitnieniu szybko twardnieje i traci walory smakowe. Jej wartość odżywcza jako rośliny paszowej jest dość wysoka, gdyż trawa zawiera znaczne ilości białka, cukrów i soli mineralnych (magnezu, wapnia, fosforu, potasu, siarki, miedzi, molibdenu, manganu), a niewiele substancji ciężkostrawnych (lignin, celuloz i hemiceluloz). Nie ma też tendencji do gromadzenia w liściach azotu azotanowego. Wartość paszową mozgi mogą jednak obniżać zawarte w niej alkaloidy (gramina, hordeina, tryptamina), które w większych ilościach są dla zwierząt trujące. Zawartość szkodliwych związków wyraźnie spada po wysuszeniu trawy na siano, jednak liście mozgi wolno tracą wodę i długo schną.
Mozga trzcinowata nie może być przeznaczona do obsiewania pastwisk, gdyż źle znosi częste ugniatanie i udeptywanie, może być natomiast uprawiana jako roślina energetyczna. O jej wartości opałowej świadczy między innymi bardzo dobry skład chemiczny, duża ilość wytwarzanej biomasy, odporność na częste koszenie i szybka regeneracja pędów po ścięciu. Mozga trzcinowa może być też traktowana jako roślina fitosanitarna, przeznaczona do oczyszczania trenów skażonych biologicznie, gdyż znakomicie potrafi przetwarzać ścieki przemysłowe i gospodarcze oraz odpady komunalne. W naturze samoistnie pojawia się w pobliżu wód zanieczyszczonych ściekami. Na terenach zagrożonych zalewaniem, może też pełnić rolę ochronną, zabezpieczając glebę przed erozją wodną i powietrzną.
Odmiana ozdoba mozgi trzcinowatej
Odmiany
Od mozgi trzcinowatej wyprowadzono kilka odmian uprawnych o dużych walorach dekoracyjnych. Wśród najpopularniejszych odmian ozdobnych, nadających się do uprawy w ogrodzie, znajdują się między innymi: „Feesey” (odmiana dorastająca do wys. ok. 70 - 90 cm., tworząca niezbyt długie rozłogi, mniej ekspansywna od innych odmian, posiadająca szerokie, przewieszające się na końcach, zielone liście, ozdobione podłużnymi, białymi pasami, podbarwiającymi się wiosną na różowo oraz rozwijająca młode pędy w lekko czerwonym kolorze), „Picta” (odmiana dorastająca do ok. 1 – 1,2 m. wys., posiadająca szerokie, przewieszające się na końcach, zielone liście ozdobione podłużnymi, białymi lub kremowymi pasami, nie zabarwionymi na kolor różowy i wytwarzająca dużo rozłogów, odmiana nadająca się do stabilizowania brzegów zbiorników wodnych), „Luteopicta” (odmiana dorastająca do ok. 1 – 1,2 m, posiadająca szerokie, przewieszające się na końcach, zielone liście, ozdobione podłużnymi, kremowymi lub żółtymi pasami, lekko zieleniejącymi w okresie letnim, wytwarzająca dużo rozłogów), „Dwarf Garters” (odmiana dorastająca do wys. 150 cm., posiadająca szerokie, przewieszające się na końcach, zielone liście, ozdobione podłużnymi, białymi pasami, wytwarzająca dużo rozłogów, bardzo ekspansywna). czytaj dalej...
