- 1/2
- Następne
Mączniaki (Peronosporales) są jednymi z najczęstszych i jednocześnie najgroźniejszych chorób grzybowych występujących na roślinach uprawnych. Zwykle pojawiają się na liściach przy dużej wilgotności powietrza oraz umiarkowanej temperaturze. W sprzyjających warunkach rozprzestrzeniają się bardzo szybko, niszcząc liście, łodygi, kwiaty, pąki oraz owoce i porażając sąsiednie rośliny. Jednego z nich, mączniaka prawdziwego można dostrzec i rozpoznać dość szybko i łatwo, gdyż tworzy biały, mączysty nalot na obu stronach blaszki liściowej, drugi natomiast - mączniak rzekomy, jest bardziej podstępny, a co za tym idzie, groźniejszy. Pierwsze oznaki jego wystąpienia mogą do złudzenia przypominać efekty niedoborów pokarmowych, uszkodzeń słonecznych lub inne, mniej groźne choroby (np. spowodowanych błędami uprawowymi).
Objawy choroby
We wczesnym stadium rozwoju mączniaka rzekomego na zewnętrznej stronie liści widoczne są niewielkie, żółte lub czerwone plamki, które z czasem powiększają się i łączą ze sobą, tworząc nieregularne przebarwienia. Porażone liście szybko zaczynają żółknąć i zamierać, po czym przedwcześnie opadają. Przy wilgotnej pogodzie intensywnie rozrasta się też grzybnia patogenu, dlatego na spodniej stronie liścia w miejscach plam można dostrzec biały, szary lub fioletowy, mączysty nalot. Kiedy uda się zaobserwować takie objawy, a choroba wystąpi późną wiosną lub pod koniec lata, można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że mamy do czynienia właśnie z mączniakiem rzekomym. Mączniaki rzekome to organizmy grzybowe, atakujące różne gatunki roślin. Najczęściej można je spotkać na warzywach (np. ogórki, sałata, cebula, szpinak, fasolka szparagowa, groch, marchew, pietruszka) oraz winorośli, ale nie gardzą też roślinami ozdobnymi (np. róże).
Gatunki mączniaka rzekomego
Na poszczególnych gatunkach roślin, występują nieco inne gatunki tego groźnego patogenu np. chorobę u sałaty wywołuje Bremia lactuca, dyniowate atakuje Pseudoperonospora cubensis, na winorośli znajdziemy Plasmopara viticola, na cebuli Peronospora destruktor, a na marchwi i innych baldaszkowatych Plasmopara nivea. Róże także mają swojego mączniaka rzekomego - Peronospora sparsa. Większość z nich do rozwoju potrzebuje niezbyt wysokiej temperatury (najlepiej w granicach 15-20°C w dzień i kilka stopni mniej w nocy) oraz dużej wilgotności powietrza. Wyjątkiem jest mączniak atakujący rośliny dyniowate, który preferuje wyższą temperaturę.
Mączniak rzekomy ogórka (źródło: wikipedia.org, Falscher Mehltau, CC BY-SA 3.0)
Profilaktyka
Zwalczanie mączniaka rzekomego z kilku względów jest dość trudne. Zarodniki tych organizmów szybko rozprzestrzeniają się za pomocą wiatru i wody, a przez pewien czas mogą nawet przetrwać poza rośliną. Patogen jest również odporny na niektóre środki ochrony roślin i może uodparniać się na kolejne. Często atakuje też rośliny użytkowe o krótkim okresie wegetacji (np. sałatę), co dodatkowo utrudnia z nim walkę. Z tego względu bardzo ważne jest odpowiednie i szybkie zdiagnozowanie pierwszych objawów choroby oraz stosowanie profilaktyki. Aby zapobiec wystąpieniu choroby, należy zawsze pamiętać o usuwaniu wszystkich resztek organicznych z miejsca uprawy (np. opadłych lici, w których grzyb zimuje) oraz chorych części roślin (których nie wolno kompostować i należy głęboko zakopać w ziemi lub spalić), przestrzeganiu zmianowania, systematycznym odchwaszczaniu upraw oraz unikaniu moczenia liści podczas nawadniania. Rośliny warto również podlewać wywarem z łusek cebuli lub gnojówką ze skrzypu, co także pomoże ochronić je przed atakiem choroby. Nie bez znaczenia jest także dobór odpowiednich odmian, charakteryzujących się odpornością na tę chorobę. czytaj dalej...
