Nawłoć pospolita (polska mimoza) - odmiany, uprawa i właściwości

Jesteś tutaj:

Nawłoć pospolita (polska mimoza) - odmiany, uprawa i właściwości

3,5/5 (801 ocen)

Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), zwana zwykle polską mimozą, złotą dziewicą czy złotnikiem, jest najpopularniejszym przedstawicielem gatunku. Roślina należy do rodziny astrowatych. Pochodzi z Azji Mniejszej, skąd została sprowadzona do innych rejonów świata. W Anglii uprawiana jest jedynie jako roślina lecznicza. W XVI i XVII wieku wykorzystywano ją do gojenia ran oraz jako lek na paradontozę i kamienie nerkowe. W Polsce rośnie często przy drogach, na zboczach, brzegach pól i w zaroślach. Obecnie cieszy się ogromnym zainteresowaniem, a jej kwitnące późnym latem kwiaty zapowiadają nadejście jesieni.


Charakterystyka


Nawłoć pospolita jest wieloletnią silnie rosnącą kłączową rośliną zielną. Bylina dorasta do 80 cm wysokości oraz rozrasta się na szerokość 60 cm. Wiechowate kwiatostany rośliny składają się z małych, złotożółtych kwiatów (na wzór kwiatów rumiankowych) z żółtymi pręcikami. Zakwita w sierpniu lub wrześniu na około 35−45 dni. Owocem nawłoci jest niełupka z puchem kwiatowym. Liście u podstawy rośliny są jaskrawozielone, zaostrzone i lancetowate, na pędzie zaś mniejsze i o owalnym kształcie. Po zgnieceniu wydzielają zapach podobny do liści marchwi zwyczajnej. Łodyga z której wyrastają jest prosta, sztywna, gładka i zabarwiona na czerwono, bez włosków.

Nawłoć

Nawłoć


Inne gatunki


Z nawłoci pospolitej wyhodowano sztucznie odmianę Tara, której dorosły okaz osiąga wysokość 75 cm. Kwiaty tej rośliny są bardzo drobne, jaskrawożółte, gwiazdkowate i zebrane w gęsty wiech, który przewyższa liście. Nawłoć Tara ma liście jasnozielone, podłużne i wyraźnie żyłkowane. Kwitnie w okresie od lipca do września, więc rozkwita o wiele wcześniej niż nawłoć pospolita. Powtórne kwitnienie następuje późną jesienią, dlatego roślina efektownie prezentuje się w przydomowym ogrodzie.

Oprócz nawłoci pospolitej, gatunek obejmuje także nawłoć kanadyjską (Solidago canadensis) i późną (Solidago serotina), tzw. olbrzymią.

Nawłoć kanadyjska osiąga wysokość 1,5 m, a jej łodyga jest sztywna, pojedyncza i owłosiona na całej długości pędu. Liście rośliny są podługowate i lancetowate, o zaostrzonych końcach i piłkowanych brzegach. Zakwita drobnymi, żółtymi kwiatuszkami, które tworzą wiechowate kwiatostany na końcu łodygi. Owocem nawłoci kanadyjskiej są niełupki z puchem kielichowym.

Nawłoć późna cechuje się sztywną, całkowicie nagą na dole i okrytą nalotem woskowym, a równocześnie owłosioną na górze łodygą w kolorze od jasnozielonego do ciemnopurpurowego. Liście nawłoci są podługowate i zaostrzone na końcach oraz owłosione. Posiada największe kwiaty ze wszystkich przedstawicieli tego rodzaju, które są żółte i języczkowate oraz zebrane w jednostronne kwiatostany. Owocem tego gatunku są niełupki z puchem kielichowym.

Nawłoć

Nawłoć


Uprawa i pielęgnacja


Nawłoć pospolita jest mało wymagająca pod względem warunków glebowych. Rośnie w wilgotnej i niezbyt żyznej glebie, na słonecznym stanowisku, ale dobrze radzi sobie też w półcieniu. Może być posadzona w gruncie lub uprawiana w donicach z ziemią uniwersalną wymieszaną pół na pół z rozdrobnioną korą. Nawłoć jest wytrzymała zarówno na suszę, jak i mróz. W okresie zimowym nie potrzebuje okrywania czy zabezpieczenia przed skutkami ujemnych temperatur. Niestety, bylina cechuje się dużą ekspansywnością. Aby uniknąć jej nadmiernego rozprzestrzeniania się, należy każdego roku usuwać jej zbędne korzenie oraz przesadzać roślinę. Nawłoć uprawiana w donicy również wymaga corocznego przesadzania, które zabezpiecza ją przed zgnilizną korzeni.

Nawłoć

Nawłoć

Rozmnażanie


Bylinę rozmnaża się poprzez jesienny wysiew nasion. Aby nasiona wykiełkowały, wymagają stratyfikacji (nasiona moczy się we wrzącej wodzie aż do osiągnięcia przez nią temperatury pokojowej lub nacina ich łupinki). Pojemnik z wysianymi nasionami pozostawiamy na zewnątrz, aby przemarzły. Drugim sposobem jest wstawienie nasion do lodówki na 4 tygodnie, a następnie wysianie ich i wystawienie na zewnątrz. Kiełkowanie trwa około 4−6 miesięcy. Pozyskane w ten sposób młode rośliny wysadzamy do gruntu (po 3−10 roślinek w niewielkie zagłębienia) lub donic. Częstszym sposobem rozmnażania nawłoci jest podział starych kęp (co umożliwia bylinie regenerację) lub rozmnażanie poprzez fragmenty kłączy.

Nawłoć

Nawłoć


Zbiór i zastosowanie


Ziele zbiera się w celach leczniczych w początkowym okresie kwitnienia rośliny, zanim kwiaty całkowicie się rozwiną. Liście i kwitnące wierzchołki pędów o długości do 30 cm zrywa się lub ścina nożem albo sekatorem. Tak pobrane części nawłoci suszy się w przewiewnym miejscu lub w suszarniach ogrzewanych do temperatury 40°C. Ziele byliny zawiera: saponiny, olejek eteryczny, goryczki, garbniki, śluz, cukry oraz alkaloidy. czytaj dalej...

Koniecznie zobacz