- 1/9
- Następne
Naturalnym środowiskiem pierwiosnka (prymulka, primula) są obszary Europy i Azji o umiarkowanym klimacie, a także tereny Chin i Himalaje. Rodzaj obejmuje prawie 500 gatunków niewielkich bylin. Na obszarze Polski występuje kilkanaście dziko rosnących gatunków, np. pierwiosnek lekarski, bezłodygowy czy łyszczak. Niektóre z nich, tak jak pierwiosnek Hallera rosnący jeszcze niedawno w Bieszczadach, zaliczane są już do wymarłych. Wszystkie dziko rosnące w Polsce pierwiosnki są zagrożone wyginięciem i znajdują się pod ścisłą ochroną.
Charakterystyka
Nazwa pierwiosnek pochodzi od łacińskiego słowa primus – pierwszy, wczesny. Ma to związek z bardzo wczesnym wiosennym kwitnieniem pierwiosnków – uważanych za symbol nadchodzącej wiosny. Jako pierwszy z ogrodowych prymulek kwitnie pierwiosnek wyniosły (Primula elatior), ząbkowany (Primula denticulata) i gruziński (Primula juliae). Jednak nie wszystkie pierwiosnki, kwitną wiosną – wiele gatunków zakwita latem: pierwiosnek japoński (Primula japonica), Viala (Primula vialii), kwiecisty (Primula florindae), przyprószony (Primula pulve) i Beesa (Primula beesiana). Mimo, że pierwiosnki są roślinami o niewielkich rozmiarach, cieszą się niezmiennie od wielu lat olbrzymią popularnością, ze względu na żywe i bardzo różnorodne barwy kwiatów – występują chyba we wszystkich kolorach, poza zielonym i czarnym. Do najpopularniejszych gatunków ogrodowych prymulek należą: pierwiosnek lekarski, bezłodygowy i wyniosły.
Pierwiosnki (prymulki) w doniczkach
Gatunki
Do najpopularniejszych gatunków pierwiosnków należą:
Pierwiosnek lekarski (Primula officinalis syn. Primula veris) – roślina osiąga wysokość 10−25 cm. Kwitnie na żółto od marca do maja. Liście ma pomarszczone, a pod spodem pokryte białym nalotem.
Pierwiosnek gruziński (Primula juliae) – jeden z najniższych gatunków, bowiem dorasta do 5 cm i tworzy niską darń. Kwiaty rośliny są białe, różowe, czerwone, purpurowe, niebieskawe lub ciemnofioletowe, z żółtym oczkiem. Kwitną od marca do maja.
Pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris) – kwiaty pierwiosnka wyrastają wprost ze środka rozety liściowej i są w kolorze białym, różowym, czerwonym, niebieskim, fioletowo-niebieskim. Kwitnienie odbywa się w kwietniu.
Pierwiosnek wyniosły (Primula eliator) – łodyga kwiatostanowa dorasta do 40 cm. Liście są pomarszczone i omszone po obu stronach. Kwiaty pierwiosnka zakwitają w kwietniu na biało, kremowo, żółto, różowo, pomarańczowo, czerwono lub purpurowo.
Pierwiosnek omączony (Primula farinosa) – wydłużone liście porośnięte są od spodu przez białe włoski. Łodyga kwiatostanowa osiąga wysokość 25 cm. Kwiaty są różowe, purpurowe i fioletowe z żółtą gardzielą i rozkwitają w kwietniu.
Pierwiosnek (prymulka) w doniczce
Pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata) – roślina o sztywnych pędach kwiatostanowych o wysokości 10−30 cm, które wyrastają zanim rozwiną się liście. Białe, purpurowe i ciemnofioletowe kwiaty rozwijają się w marcu.
Pierwiosnek kwiecisty (Primula florindae) – jego łodygi kwiatostanowe dorastają do 1 m wysokości. Kwitnie w czerwcu i lipcu, wydając żółte kwiaty.
Pierwiosnek Viala (Primula vialii) – dorasta do 40−60 cm wysokości. Kwiaty rośliny są gęste, wydłużone i tworzą dwubarwne kłosy – kielichy ciemnoczerwone, kwiaty różowo-liliowe. Pierwiosnek zakwita w lipcu.
Pierwiosnek (prymulka)
Uprawa i pielęgnacja
Stanowisko, w którym będzie rósł pierwiosnek, powinno być lekko zacienione. Wiosną, kiedy na drzewach nie ma jeszcze liści, rośliny powinny mieć jak najwięcej słońca. W lecie ich liście są wrażliwe na intensywne słońce, dlatego wtedy powinny mieć ograniczony dostęp światła. W słońcu dobrze będę rosnąć jedynie pierwiosnki gruzińskie, lekarskie i kwieciste. Podłoże pierwiosnków powinno być wilgotne, ale nie podmokłe, bo wtedy źle rosną. Są wrażliwe również na suszę, dlatego nie powinny rosnąć w zbyt przepuszczalnej, piaszczystej glebie. Idealna jest gleba ciężka, gliniasta, z dużą zawartością próchnicy. Pierwiosnki w czasie bezśnieżnych zim mogą przemarzać, aby temu zapobiec, należy je okryć na zimę gałązkami świerka, korą lub suchymi liśćmi.
Pierwiosnki ogrodowe
Pierwiosnki w ogrodzie
Pierwiosnki to idealne rośliny na skalniaki oraz niskie rabaty. Ze względu na ich niezbyt wysokie rozmiary, nie należy sadzić przed nimi wyższych roślin, które je zasłonią. Można je sadzić bezpośrednio na trawniku. Doskonale wyglądają wzdłuż ścieżek, pod drzewami i krzewami oraz nad brzegami oczek wodnych.
Pierwiosnki (prymulki) doniczkowe czytaj dalej...
