- 1/5
- Następne
Należący do rodziny bukowatych kasztan jadalny (Castanea sativa) to jedno z rzadszych i ciekawszych drzew egzotycznych uprawianych w naszym kraju. Jego ojczyzną są tereny leżące na obszarze Półwyspu Bałkańskiego, ale obecnie można go spotkać także w wielu innych krajach świata. Roślina preferuje ciepły i wilgotny klimat, dlatego w Polsce można ją uprawiać wyłącznie w najcieplejszych rejonach kraju oraz na stanowiskach, na których zimą temperatury nie spadają poniżej - 25°C.
Kasztan a kasztanowiec
Kasztan jadalny bywa czasem mylony z pospolicie występującym na terenie Polski kasztanowcem zwyczajnym nazywanym też białym (z rodziny mydleńcowatych), choć oba drzewa to zupełnie inne gatunki, należące do różnych rodzin botanicznych oraz mające inne zastosowanie i odmienny wygląd. Kasztan jadalny to gatunek o lancetowatych, pojedynczych, dużych liściach, wydający jadalne, smaczne i wartościowe owoce (bogate w witaminy, białka, tłuszcze, cukier, skrobię i sole mineralne). Jego owoce można spożywać zarówno na surowo, jak i po upieczeniu, ugotowaniu lub zamarynowaniu. W wielu krajach przyrządza się z nich pasty, puree lub zupy, a we Francji traktuje nawet jako narodowy przysmak. Kasztanowiec zwyczajny posiada natomiast znacznie większe, dłoniaste, złożone liście i wydaje gorzkie owoce, które nie są jadalne dla ludzi (zawierają substancje chemiczne o działaniu toksycznym). Oba drzewa różnią się też wytrzymałością na niską temperaturę.
Owoce kasztana jadalnego
Opis
Kasztan jadalny to duże, długowieczne drzewo dorastające do ok. 25 - 30 m. i tworzące gęstą, rozłożystą, kulistą koronę oraz masywny, krótki, czasami wielokrotny pień, którego średnica może dochodzić do 2 - 3 metrów. Szarawa kora pokrywająca pień z czasem pęka i skręca się spiralnie, co nadaje starszym egzemplarzom jeszcze bardziej egzotyczny wygląd. Kasztan jadalny posiada też dość szerokie, lancetowate, wydłużone, pojedyncze, ciemnozielone, błyszczące liście, których brzeg jest gęsto i wyraźnie piłkowany (nie da się ich pomylić z liśćmi kasztanowca). Jesienią liście zmieniają barwę na żółtą i przed zimą opadają. Kasztan zakwita na początku lata (VI – VII), wydając długie, stojące, żółte, kotkowate kwiatostany męskie oraz zebrane u ich postawy nieliczne, drobne, brunatno-czerwone, niepozorne kwiaty żeńskie, które po zapyleniu przekształcą się w charakterystyczne owoce (nazywane maronami). Kuliste, początkowo zielone później rdzawo brązowe, uzbrojone w liczne, cienkie, ostre, długie kolce owocostany dojrzewają jesienią (X - IX) i stanowią bardzo interesujący element dekoracyjny całego drzewa. Po pęknięciu okryw, z ich wnętrza wyłaniają się 2 – 3, czasem 4 brązowe, pękate, z jednej strony spłaszczone nasiona, pokryte brązową, błyszczącą, cienką, delikatnie omszoną wewnątrz skórką i posiadające jasny, lekko owłosiony, szpiczasty wierzchołek (owoce są mniejsze niż u kasztanowca).
Kasztan jadalny - duże drzewo
Wymagania uprawowe
Uprawa kasztanów jadalnych jest w naszym kraju dość trudna, gdyż rośliny źle znoszą niskie temperatury, a do zawiązania owoców potrzebują długiego okresu wegetacji oraz umiarkowanie ciepłego, długiego i wilgotnego lata. Z tego względu należy sadzić drzewa w najcieplejszych rejonach kraju, wybierając dla nich stanowiska dostatecznie widne i osłonięte przed wiatrem (kasztany przemarzają przy spadkach temperatury poniżej - 25°C). Drzewa preferują też głębokie, żyzne, dobrze uprawione, umiarkowanie wilgotne i przepuszczalne podłoża o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie pH. Nie tolerują podłoży mokrych, zimnych i ciężkich. Lepiej zniosą przejściową suszę niż zalanie. Drzewa nie wymagają też cięcia. Posadzone na nieodpowiednim stanowisku, zapadają na choroby fizjologiczne lub przemarzają zimą.
Jadalne kasztany
