- 1/2
- Następne
Wartościowy orzech włoski
Wśród kilku gatunków orzechów, w naszym kraju najważniejsze znaczenie uprawowe ma orzech włoski (Juglans regia). Ze względu na wysokie walory smakowe oraz dużą wartość odżywczą, jego owoce są cennym składnikiem diety. Zawierają w swoim składzie spore ilości witamin (wit. E, A, C oraz wit. z grupy B), związków mineralnych (potas, fosfor, magnez, żelazo, kobalt), lipidów, protein, węglowodanów oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Orzech włoski posiada jednak nie tylko duże walory odżywcze i smakowe, ale również właściwości lecznicze. Substancje zawarte w różnych częściach rośliny wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne oraz przeciwkrwotoczne. Preparaty na bazie owoców, łupin, liści, kory lub korzeni, wykorzystywane są w leczeniu chorób układu pokarmowego oraz niektórych chorób tarczycy. Mają też zastosowanie w łagodzeniu stanów zapalnych gardła oraz jamy ustnej. Regularne spożywanie orzechów wspomaga także leczenie chorób serca i obniża we krwi poziom „złego” cholesterolu. Wyciąg z liści oraz zielonej łupiny ma również zastosowanie w kosmetyce i można go znaleźć w składzie kremów koloryzujących oraz płukanek do włosów. Niestety, orzech włoski posiada też substancje alergizujące, dlatego nie wszyscy mogą korzystać z jego właściwości leczniczych.
Charakterystyka ogólna
Orzech włoski jest dużym drzewem, które może osiągać nawet ok. 20-40 m. wysokości. Grube konary i gałęzie wyrastają z masywnego pnia (średnicy ok. 1,5 - 2 m.) dość nisko i tworzą ponad ziemią gęstą, rozłożystą koronę, dlatego wymagają dla siebie sporej ilości miejsca.
Orzech włoski zakwita wczesną wiosną (IV-V), tworząc kwiaty męskie w postaci długich, zwisających, zielonkawych „kotków” oraz niepozorne kwiaty żeńskie, zebrane po kilka w kątach krótkopędów. W tym samym okresie pojawiają się również duże, zielone, skórzaste liście, złożone z 5-9 mniejszych liści ułożonych pierzasto wzdłuż długiego, sztywnego ogonka. Wartościowe owoce (nibypestkowce) dojrzewają pod koniec września i w październiku. Początkowo pokrywa je zielona, gruba i mięsista łupina, później okrywa ciemnieje i pęka, uwalniając twardy owoc, w którego wnętrzu znajduje się miękkie jądro.
Warunki uprawowe
Ojczyzną orzecha włoskiego są cieplejsze rejony Europy oraz Azji, dlatego roślina nie zawsze dobrze sobie radzi w polskim klimacie. Wprawdzie niskie, zimowe temperatury nie wyrządzają jej zwykle dużej krzywdy, ale wiosenne przymrozki często uszkadzają kwiaty i liście, przez co pogarsza się owocowanie. Z tego względu najlepszym miejscem do uprawy orzecha włoskiego są cieplejsze rejony kraju oraz stanowiska słoneczne, zaciszne i osłonięte od wiatru. Orzech włoski do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymaga jednak nie tylko ciepła i słońca, ale również żyznej, próchniczej, głęboko uprawionej, zasobnej w wapń oraz umiarkowanie wilgotnej gleby. Ze względu na swój głęboki system korzeniowy, dobrze znosi przejściową suszę, ale nie toleruje gleb zimnych, ciężkich i podmokłych, na których rośnie słabo, często choruje i źle owocuje. Planując miejsce pod uprawę orzecha, należy jednak wziąć pod uwagę nie tylko jego wymagania oraz rozmiary, ale też dość szczególne uwarunkowania biologiczne. W bezpośrednim sąsiedztwie orzecha oraz pod jego konarami większość roślin ozdobnych sobie nie poradzi. Dzieje się tak dlatego, że rozłożysta, gęsta korona daje dużo cienia, a świeże, opadłe liście zawierają związki (min. juglon, który znajduje się także w korzeniach odmian szczepionych na orzechu czarnym), utrudniające kiełkowanie i wzrost innych roślin.
Owoce orzecha włoskiego czytaj dalej...
