- 1/2
- Następne
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania bielunia dziędzierzawy nie ma obecnie środków dedykowanych, jednak w razie potrzeby można wykorzystać zastępczo preparaty przeznaczone do zwalczania jednorocznych chwastów dwuliściennych (wybrane z aktualnego rejestru MRiRW). Najlepiej zdecydować się wtedy na środki, których substancją czynną jest między innymi: dikamba (np. Aminopielik Super 464 SL, Aminopielik D 450 SL, Aminopielik Tercet 500 SL, Dicopur Top 464 SL – niektóre zboża; Hector Max 66,5 WG – kukurydza), bentazon (np. Basagran 480 SL, Mac-Bentazon 480 SL – ziemniak, groch, fasola), nikosulfuron (np. Hector Max 66,5 WG, Innovate 240 SC, Pampa Extra 6 OD, Victus 040 SC, Elumis 105 OD – kukurydza) lub etofumesat (np. Akord 180 OF, Kontakttwin 191 EC - buraki).
Właściwości toksyczne i lecznicze
Bieluń dziędzierzawa jest jednak nie tylko trudnym chwastem gatunków uprawnych, ale też rośliną niebezpieczną dla zwierząt (z wyjątkiem królików, mających zdolność rozkładania toksyn zawartych w bieluniu na związki nieaktywne) i ludzi. Wszystkie części bielunia zawierają w swoim składzie liczne substancje chemiczne, z których część ma silne właściwości toksyczne. W jego tkankach można znaleźć między innymi: alkaloidy tropanowe (hioscyjamina, atropina, skopolamina, apoatropina, skopina, hioscyna) i dwuaminy (putrescyna) oraz garbniki, flawonoidy, hydroksykumarynę, kwasy organiczne i sole mineralne. Niektóre z tych substancji mają działanie toksyczne, halucynogenne i odurzające.
Już kilka zjedzonych nasion bielunia może doprowadzić dziecko do śmierci, natomiast kilkanaście lub kilkadziesiąt nasion może spowodować śmierć osoby dorosłej. Przypadkowe spożycie innych części rośliny może także doprowadzić do zatrucia, którego objawami są między innymi: porażenie nerwów wzrokowych, zaburzenia wzroku i słuchu, trudności w oddychaniu, nieprzyjemne omamy, duże pragnienie, dezorientacja, rozszerzenie źrenic, podwyższenie temperatury ciała, silne podrażnienie i wysuszenie błon śluzowych, zaburzenia w wydzielaniu łez, śliny, potu i soku żołądkowego oraz zaburzenia w działaniu układu pokarmowego. Powodem wielu zatruć są próby spożywania bielunia w celach narkotycznych i halucynogennych, prowadzące do bardzo wystąpienia poważnych i długotrwałych skutków ubocznych, a czasem również do śmierci.
Co ciekawe, roślina jest też wykorzystywana w celach leczniczych, jednak ze względu na znaczną toksyczność, preparaty z niej wykonane, mogą być podawane wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarza (między innymi osobom cierpiącym na spowodowane astmą schorzenia dróg oddechowych oraz jako środek przeciwpotny i antyseptyczny).
Zastosowanie w ogrodzie
Bieluń dziędzierzawa bywa również gatunkiem uprawnym, wykorzystywanym w ogrodach, jako atrakcyjna, pięknie kwitnąca roślina ozdobna. Poza kwiatami ozdobą rośliny jest jej gęsty, krzaczasty pokrój oraz duże, zielone, liczne, ciekawie powcinane liście. Uprawiając bielunia diędzierzawę, należy jednak pamiętać o systematycznym usuwaniu przekwitłych kwiatostanów, zanim roślina zdąży wytworzyć i rozsiać nasiona. Zabieg należy zawsze wykonywać w rękawicach ochronnych, dzięki czemu skóra nie będzie narażona na toksyczne działanie soku rośliny.
Autor: Katarzyna Józefowicz
Bibliografia:
1. „Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich” J. Mowszowicz, wyd. PWRiL, Warszawa 1983 r.
2. „Atlas chwastów” prof. dr Włodzimierz Tymrakiewicz, wyd. PWRiL, Warszawa 1976r.
3. „Atlas chwastów dla praktyków” Tomasz Czubiński, Adam Paradowski, Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., Poznań 2014r.
4. „Atlas chwastów” inż. Adam Paradowski, wyd. Plantpress sp. z o.o., Kraków 2013r.
