- 1/3
- Następne
Szkodnik ten występuje na jabłoniach sporadycznie, ale jego szkodliwość jest duża. Masowa inwazja żarłocznych gąsienic może całkowicie ogołocić drzewo z liści.
Opis
Namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus) wywodzi się z rodziny namiotnikowatych (tasikowatych, smocznikowatych). Dorosła forma to motyl o długości ok. 1 cm. Przednia para jego białych skrzydeł jest pokryta czarnymi kropkami, tylna zaś przybiera szary odcień. Gąsienice tuż po wylęgu są żółte, ale z czasem zmieniają kolor na szarawy, a na bokach ich ciał pojawiają się czarne kropki. Szkodniki żerują na jabłoniach i innych drzewach owocowych, ale można spotkać je również na wierzbach, topolach, tarninie oraz jarzębinie.
Rozwój
Gąsienice zimują pod złożem jaj, z których się wylęgły. Pod koniec kwietnia opuszczają schronienie i rozpoczynają żerowanie na młodych liściach jabłoni. Ich pokarm stanowi miękisz, dlatego należą do owadów minujących – wygryzających w liściach tunele (miny). Po kwitnieniu larwy wychodzą z liści i zaczynają tworzyć namioty, oplatając krótkopędy jabłoni przędzą. Faza ta trwa do 1,5 miesiąca. Przy silnym porażeniu namioty mogą objąć całe gałęzie. Następnie gąsienice przędą kokony na spodach liści. W każdym z nich znajduje się kilka poczwarek, które ściśle do siebie przylegają. Wylęg motyli następuje pod koniec czerwca. Dorosłe osobniki są aktywne głównie nocą, dnie zaś spędzają pod liśćmi. Każda z samic składa na korze młodych pędów po 50-80 jaj. Złoża jaj są pokryte lepką wydzieliną i stanowią zimowe schronienie gąsienic, które wylęgają się po ok. 20 tygodniach, ale nie opuszczają już gniazda.
Drzewa zaatakowane przez namiotnika jabłoniowego
Szkodliwość
Silna inwazja namiotnika jabłoniowego może spowodować gołożer. Szkodnik ten występuje gradacyjnie – pojawia się masowo co 10 lat, na 2 lub 3 sezony wegetacyjne.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk przeciwko namiotnikowi jabłoniowemu przeprowadzamy w okresie wylęgania się gąsienic – tuż przed kwitnieniem jabłoni, w fazie różowego pąka. Stosujemy następujące środki:
- Karate Zeon 050 CS (0,15-0,2 l/ha) – preparat o działaniu kontaktowym i żołądkowym, a na roślinie – powierzchniowym; jest najskuteczniejszy w temperaturze poniżej 20°C. Zaleca się przeprowadzanie jednego oprysku w sezonie. Oprócz namiotnika zwalcza również mszycę jabłoniową;
- Sumi-Alpha 050 EC (0,45 l/ha) – działa kontaktowo, żołądkowo i powierzchniowo; nie należy go stosować w temperaturze wyższej niż 20°C. Zwalcza inne gąsienice zjadające liście oraz owocówkę jabłkóweczkę;
- Wojownik 050 EC0 (0,15-0,2 l/ha) – środek o działaniu żołądkowym, kontaktowym i powierzchniowym, skuteczny przeciw kwieciakowi jabłkowcowi i piędzikowi przedzimkowi. Nie należy korzystać z niego częściej niż raz w sezonie.
W ogrodach, w których nie stosuje się chemicznej ochrony roślin, znaczną liczbę poczwarek namiotnika jabłoniowego niszczą pasożytnicze błonkówki.
Larwy namiotnika jabłoniowego
Bibliografia
1. Łabanowski G., Orlikowski L., Soika G., Wojdyła A., Ochrona ozdobnych krzewów liściastych, Kraków 2000, s. 234.
2. Mika A., Sad dochodowy, Warszawa 2010, s. 182-183.
3. Program Ochrony Roślin Sadowniczych 2014, red. Czarnocka A., Warszawa 2014, s. 61, 65-66, 98.
4. Sadownictwo, red. Legańska Z., Warszawa 2002, s. 500-502.
5. Stocki J., Kinelski S., Dzwonkowski R., Drzewa liściaste i owady na nich żerujące. Poradnik leśnika, Warszawa 2008, s. 181.
6. Wiech K., Szkodniki drzew owocowych, Kraków 2008, s. 81-82.
Małgorzata Długosz