- 1/5
- Następne
Krzew niemal idealny
Bukszpan zwyczajny, nazywany również wieczniezielonym (Buxus sempervirens), to jedna z najlepszych roślin na formowane żywopłoty. Jego niezwykłe walory były już znane i cenione w starożytności, a w ogrodach francuskich był niemal niezastąpiony przy tworzeniu eleganckich obwódek, zielonych labiryntów, ogrodowych parterów czy wyszukanych rzeźb roślinnych. Swoją niezwykłą popularność, bukszpan zawdzięcza przede wszystkim niespotykanej podatności na przycinanie oraz dużej tolerancji na zacienienie. Poza tym jest również mało wymagający, wytrzymały na suszę i zanieczyszczone powietrze miejskie, a ponieważ jego liście pozostają zielone przez cały rok, zarówno w sezonie jak i w okresie zimowym może stanowić skuteczną osłonę ogrodu lub tarasu. Niestety, jego mrozoodporność nie zawsze jest wystarczająco duża, dlatego w mroźne zimy może wymarzać.
Cechy charakterystyczne
Bukszpan zwyczajny jest krzewem długowiecznym, ale wolno rosnącym. Bez przycinania i formowania, może dorastać do 5-7 m. wys., chociaż takie rozmiary osiąga dopiero po wielu latach uprawy i to na wyjątkowo dobrym stanowisku. Poza tym wiele odmian charakteryzuje się znacznie niższym wzrostem i osiąga zaledwie 1-1,5m. Krzew tworzy liczne, sztywne, początkowo zielone, następnie brązowe pędy, na których rozwijają się małe, owalne, skórzaste listki. Z wierzchu są błyszczące i ciemnozielone, natomiast od spodu nieco jaśniejsze i bardziej matowe. U odmian zdarzają się również liście w kolorze żółtym (np. „Aureovariegata” młode liście w kolorze żółtym, starsze żółtozielone lub pstre, „Golden China” – o intensywnie żółtych przyrostach), pstre, biało bądź żółto obrzeżone lub nakrapiane (np. „Argenteovariegata” – o biało obrzeżonych lub nakrapianych liściach), a nawet z niebieskim odcieniem („Blauer Heinz”). Bukszpan zakwita wiosną (IV-V), ale jego żółtozielone kwiaty nie mają wartości dekoracyjnej gdyż są małe i niepozorne. W Polsce często uprawia się również gatunek bardzo podobny do bukszpanu pospolitego – bukszpan drobnolistny (B. microphylla) który jest gęstym, ale niskim krzewem (0,8-1,2 m.). Posiada też znacznie drobniejsze liście niż b. pospolity i rośnie od niego dużo wolniej. Wykazuje natomiast większa odporność na niskie temperatury. Posiada również też kilka ozdobnych odmian jak np. „Golden Triumph” o żółto obrzeżonych liściach czy karłowy „Rococo”.
Bukszpan oryginalnie przycięty
Wymagania uprawowe
Oba gatunki bukszpanu nie są roślinami wymagającymi, dlatego zwykle nie sprawiają większych problemów w uprawie na żywopłoty. Najlepiej rosną na stanowiskach półcienistych oraz na żyznym, umiarkowanie wilgotnym, wapiennym podłożu, ale w cieniu lub w słońcu i na słabszych oraz bardziej suchych podłożach również sobie poradzą. Nie lubią jedynie gleb kwaśnych, zimnych i mokrych. Powinny też być sadzone w miejscach osłoniętych, gdyż mroźne, zimowe podmuchy wiatru mogą powodować uszkodzenia pędów. Kolorowe odmiany bukszpanu należy też sadzić w miejscach bardziej słonecznych niż pozostałe, ponieważ posadzone w cieniu mogą się nie wybarwiać.
Należy jednak pamiętać, że wszystkie części bukszpanu są trujące dla ludzi.
Ciekawie uformowany bukszpan
Rozmnażanie
Zarówno bukszpan pospolity jak i drobnolistny rozmnaża się za pomocą sadzonek lub przez podział krzewów. Pierwsza metoda jest bardzo wydajna, jednak dość trudna, gdyż sadzonki pędowe (najlepiej pobrane w miesiącach VIII-X wraz z piętką z jednorocznych przyrostów) umieszczone w wilgotnej mieszance piasku z torfem ukorzeniają się nawet przez kilka miesięcy. W tym czasie powinny być chronione przed bezpośrednim słońcem, a zimę spędzać w ciepłym inspekcie, szklarni lub ewentualnie na domowym parapecie. Ponieważ sadzonki łatwo ulegają gniciu, nie powinny być umieszczone w podłożu zbyt głęboko, a ziemia nie powinna nigdy być nadmiernie mokra.
Nieco łatwiej jest uzyskać młode egzemplarze bukszpanu przez podział dorosłych krzewów. Zabieg wykonuje się zwykle wczesną wiosną lub w drugiej połowie lata (VIII-IX).
Żywopłoty z bukszpanu czytaj dalej...
