- 1/3
- Następne
Wśród licznej grupy szkodników atakujących nasze rośliny, znajduje się również groźny chrząszcz z rodziny stonkowatych - stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata). Ten niewielki, ale bardzo żarłoczny owad, może w krótkim czasie doprowadzić plantację pomidora i ziemniaka do całkowitej ruiny, pożerając z upodobaniem wszystkie liście zaatakowanych roślin. Przy silnej inwazji szkodnika, na polu mogą pozostać jedynie najgrubsze łodygi, których owady z reguły nie jedzą. Bezlistne pędy, nie są w stanie wyżywić rośliny, dlatego bulwy uszkodzonych ziemniaków karleją, a pomidory nie kwitną i nie wydają owoców.
Inwazja szkodnika na terenie Polski
W Polsce największa inwazja szkodnika miała miejsce w latach 50-tych, kiedy środki chemicznej ochrony roślin nie były jeszcze zbyt rozpowszechnione. W tym okresie ze względu na pochodzenie owada (Ameryka Północna) plaga stonki ziemniaczanej stała się dla władzy komunistycznej doskonałym narzędziem propagandowym. Początkowo zarządzano nawet masowe akcje społeczne, polegające na ręcznym oczyszczaniu plantacji ziemniaka ze stonki, później do walki z owadem wprowadzono dodatkowo broń chemiczną (środki zawierające DDT), która po kilku latach systematycznego stosowania niemal całkowicie wyeliminowała stonkę z upraw rolnych. Ponieważ szkodnik przestał być problemem, zaprzestano działań mających na celu jego likwidację, przez co w ostatnich latach znów zaczął dawać znać o sobie i ponownie pojawił się na roślinach. Wprawdzie obecnie uprawom nie zagraża tak zmasowany atak stonki jak w latach 50-tych, jednak szkodnik nadal pozostaje groźnym wrogiem cennych roślin warzywnych z rodziny psiankowatych.
Stonka ziemniaczana
Opis
Pomimo swojej złej reputacji, stonka ziemniaczana nie wygląda zbyt groźnie, a za sprawą ubarwienia, dorosłego chrząszcza można uznać nawet za bardzo ładnego owada (pomarańczowo-żółty, wypukły pancerzyk pokryty podłużnymi, czarnymi paskami). Pozory nie powinny jednak mylić, gdyż zarówno postać dorosła, jak i jej pomarańczowo-czerwona larwa są wyjątkowo żarłoczne.
Cykl rozwojowy stonki ziemniaczanej rozpoczyna się od złożenia jaj przez zimujące samice. Jaja składane są wiosną (V) w dużej ilości (nawet do 1000 szt. przez jedną samicę) na spodniej stronie liści ziemniaka. Po kilkunastu dniach (VI) wylegają się nich głodne, pomarańczowo-czerwone larwy, które niezwykle intensywnie żerują. Po ok. miesiącu kryją się na 2-3 tygodnie w wierzchnich warstwach gleby, gdzie się przepoczwarzają i ponownie zaczynają intensywne żerowanie, tym razem już jako dorosłe osobniki pokolenia letniego. Pod koniec lata owady schodzą do gleby po raz kolejny, tym razem po to, aby w jej głębszych warstwach przeczekać zimę.
Stonka ziemniaczana
Zwalczanie stonki
Ze względu na duża żarłoczność stonki ziemniaczanej, pojawienie się owada na roślinach uprawnych jest złym znakiem, tym bardziej, że powstrzymanie go przed inwazją nie jest takie proste. W początkowym okresie żerowania (wiosną) walkę z nim warto rozpocząć od systematycznego i dokładnego zbierania i niszczenia zarówno owadów dorosłych jak i złożonych przez nie jaj. Nie należy też płoszyć pojawiających się na plantacji ziemniaka bażantów łownych, które są naturalnym wrogiem stonki. W późniejszym okresie potrzebne może być jednak dodatkowe wsparcie w postaci wyselekcjonowanych środków ochrony roślin. czytaj dalej...
