Trociniarka czerwica - szkodliwość, zwalczanie i zdjęcia

Jesteś tutaj:

Trociniarka czerwica - szkodliwość, zwalczanie i zdjęcia

3,3/5 (1224 ocen)

Wśród szkodników zagrażających drzewom szczególnie niebezpieczne i trudne do zwalczenia są motyle, których gąsienice żerują pod powierzchnią kory. Jednym z przedstawicieli tej grupy jest trociniarka czerwica, pasożytująca na wielu gatunkach drzew leśnych. Z parków i lasów szkodnik ten trafia niekiedy do ogrodów, gdzie może doprowadzić do dużych zniszczeń.


Szkodliwość


Gąsienice trociniarki czerwicy (Cossus cossus) są niebezpiecznymi szkodnikami technicznymi i fizjologicznymi drzew liściastych. Występują na bukach, brzozach, klonach, jesionach, olchach, lipach, wierzbach, topolach, wiązach, a niekiedy również na drzewach owocowych – głównie jabłoniach i gruszach. Najczęściej porażają brzozy, wierzby, olchy, topole i jabłonie.

Larwy żerują na wilgotnym drewnie o wysokiej zawartości lekkostrawnych cukrów i białka, dlatego samice składają jaja tylko w żywych drzewach. Zagrożone są okazy w każdym wieku, zwłaszcza młode (również sadzonki) i słabo przyrastające. Silna inwazja gąsienic może doprowadzić do całkowitego zahamowania wzrostu, a następnie obumarcia drzewa. Porażone topole często łamią się pod naporem silnych wiatrów. Ponadto gąsienice drążące tunele w drewnie zwiększają ryzyko wystąpienia infekcji grzybowych. Zależność ta działa również w drugą stronę – substancje zapachowe obecne w żywicy porażonego drzewa przywabiają motyle.

Samice często składają jaja w okazach osłabionych przez choroby, ponieważ rozluźniona tkanka ułatwia larwom przegryzanie się przez drewno w celu przepoczwarzenia się. Gąsienice trociniarki czerwicy często występują razem z wonnicą piżmówką i zgrzypikiem twardokrywką. Konkurują o pokarm z koziorogiem dęboszem i krytoryjkiem olchowcem, wyniszczając populacje tych szkodników.

Trociniarka czerwica - motyl

Trociniarka czerwica - motyl


Opis


Rodzina trociniarkowatych (Cossidae) występuje pospolicie w całej Europie, części Azji i północnej Afryce. Trociniarka czerwica jest jednym z największych motyli, spotykanych w Polsce. Można zaobserwować ją w ogrodach i parkach miejskich, jak również w lasach, sadach i na plantacjach wikliny. Często atakuje drzewa rosnące w alejach bądź samotnie.

Osobniki dorosłe mają skrzydła o rozpiętości 70-80 mm (samce), a nawet 90 mm (samice). Owłosione skrzydła trociniarki czerwicy przybierają szary kolor. Przednia para jest ciemniejsza w górnej połowie. Grube ciało motyla pokrywają brązowo-szare włoski, a na jego tułowiu widać charakterystyczny, szarobrunatny kołnierzyk. Czułki samców są podwójnie grzebykowate, czułki samic zaś mają podwójne, krótkie ząbki.

Białe bądź żółtawe ciało gąsienicy tuż po wylęgu mierzy 80 mm. Larwa ma brunatną tarczkę przedplecza z poprzecznym, jaśniejszym paskiem oraz czerwonobrunatną głowę z ciemniejszą przednią krawędzią. Gąsienica może dorosnąć do 10 cm. Po pierwszym linieniu zmienia kolor z żółtego na intensywnie czerwony z czarną głową i taką samą tarczką pozagłowową. Ma wyraźnie widoczne, duże żwaczki. Wyrośnięta larwa przybiera kolor czerwonobrunatny do fioletowego, a jej tarczka pozagłowowowa żółknie i ma po bokach dwie czarne plamki. Spód oraz boki ciała gąsienicy stają się różowożółte, przetchlinki zaś brunatne. Z grzbietu i boków wyrastają pojedyncze brązowe włoski.

Brunatna poczwarka trociniarki czerwicy ma długość 40-50 mm. Na jej grzbiecie widać dwa rzędy kolców, ułożone poprzecznie.


Rozwój


Pełny cykl rozwojowy szkodnika trwa 2 lata, a czasem wydłuża się nawet do 3-4 lat. Rójka przypada na czerwiec i lipiec, ale może przeciągnąć się do sierpnia. W tym czasie samica składa ok. 700-1000 jaj. Pojedyncze jajo ma ok. 1,2 mm długości i owalny kształt, a kolor jasnobrunatny z kilkoma ciemniejszymi pasami. Każde złoże jaj liczy 15-50 sztuk i jest pokryte lepką, szarawą cieczą ochronną. Samica umieszcza jaja w naturalnej szparze kory u dołu pnia bądź w szyjce korzeniowej. Po upływie 14 dni następuje wylęg gąsienic. Szkodniki wgryzają się pod korę drzew i zaczynają drążyć w drewnie płytkie chodniki, które biegną zazwyczaj w górę pnia. Jedna larwa potrafi wydrążyć tunel długi na 1 m. czytaj dalej...

Koniecznie zobacz