Stewia - uprawa naturalnego słodzika

Jesteś tutaj:

Stewia - uprawa naturalnego słodzika

3,3/5 (18 ocen)

Stewia jest byliną z rodziny astrowatych. W Ameryce Południowej i w Azji uprawia się ją na plantacjach liści, które zdobywają popularność jako dietetyczny zamiennik cukru oraz słodzących substancji chemicznych. W Polsce roślina ta jest nadal rzadko spotykana, a jej uprawa w naszym klimacie nie należy do najłatwiejszych.


Opis


W rodzaju Stevia wyróżniamy ok. 280 gatunków, ale tylko kilka z nich ma słodkie liście. Najpopularniejszym przedstawicielem stewii jest Stevia rebaudiana. Roślina ta osiąga wysokość 80-100 cm. Jej jasnozielone liście – o kształcie łopatkowym bądź owalnym – są częściowo ząbkowane, a łodyga z czasem drewnieje. Jasnofioletowe kwiaty składają się z pięciu płatków. Rozkwitają dopiero, gdy roślina wykształci minimum 3 prawdziwe liście, a okres naświetlania wynosi mniej niż 12 godzin na dobę. Z czasem powstają z nich owoce – wrzecionowate niełupki.

Stevia rebaudiana wywodzi się z Paragwaju, gdzie uprawia się ją od ponad 1500 lat. W przeciwieństwie do sacharozy nie zawiera kalorii, a jej wysuszone liście są trzydziestokrotnie słodsze od cukru. Za ich smak odpowiadają glikozydy: stewiozyd i reubadiozyd A. Jako substancja E960 zostały one dopuszczone do użycia w przemyśle spożywczym przez Komisję Europejską. Zaakceptowana dawka (80 g na 1 l napoju) jest jednak zbyt niska, by ten naturalny słodzik mógł całkowicie zastąpić cukier. Glikozydy stewiolowe są stosowane w produkcji żywności w USA, Meksyku, Japonii, Chinach, Rosji, Australii, Argentynie i Paragwaju.

Dobroczynne działanie stewii nie ogranicza się do braku kalorii. W dawnych czasach roślina ta stanowiła ważny składnik medycyny ludowej Indian Guarani. Spożywanie jej liści wpływa korzystnie na metabolizm glukozy, więc służy osobom chorym na cukrzycę typu II. Ponadto stewia wykazuje właściwości moczopędne i łagodzi nadciśnienie. Ma również działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Stewia

Stewia


Wymagania


Polskie warunki klimatyczne są dla stewii zbyt surowe, dlatego uprawia się ją u nas jako roślinę jednoroczną. Kluczem do sukcesu jest zapewnienie stewii wysokiej temperatury i wilgotności podłoża, a także słonecznego i zacisznego stanowiska. Sadzimy ją na podłożu lekkim i przepuszczalnym, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym (4-5 pH, maksymalnie 6,5-7,5 pH).


Sadzenie


Termin sadzenia stewii do gruntu  przypada na przełom kwietnia i maja. Roślinę należy chronić przed spadkami temperatury poniżej 9°C. Gleba powinna być dobrze uprawiona, najlepiej gliniasta bądź piaszczysta. Należy ją bardzo dokładnie odchwaścić. Przed sadzeniem trzeba ją też obficie podlać, a po – zaściółkować. Stewię sadzimy w rozstawie 60x10 cm do 75x25 cm.


Rozmnażanie


Nasiona stewii mają bardzo niską zdolność kiełkowania, więc jeśli chcemy rozmnażać ją generatywnie, przygotujmy dużą ilość materiału siewnego. W marcu wysiewamy nasiona do pojemnika wypełnionego torfowym podłożem, przykrywamy je cienką warstwą ziemi i wstawiamy do ciepłego inspektu. Optymalna temperatura kiełkowania wynosi 24°C. Nasiona potrzebują również światła (min. 14 godzin dziennie) i regularnego nawadniania metodą kropelkową. Gdy siewki rozwiną dwie pary liści, pikujemy je do osobnych doniczek. Rozsadę przenosimy do gruntu na początku maja.

Inną metodą pozyskiwania nowych roślin jest ukorzenianie sadzonek wierzchołkowych. Pobieramy je zanim stewia rozpocznie kwitnienie. Aby sadzonki rozwinęły korzenie, okaz mateczny, z którego je odcinamy, musi być nasycony wodą. Dlatego zabieg ten najlepiej przeprowadzić rano – wtedy w roślinie krąży najwięcej soków. Odcięte pędy umieszczamy w podłożu przygotowanym z torfu zmieszanego z gruboziarnistym piaskiem lub wermikulitem. Doniczkę wstawiamy do mnożarki lub nakrywamy folią i trzymamy w jasnym, ale nie nasłonecznionym miejscu. Młode rośliny wymagają systematycznego nawadniania. Podłoże nie może jednak przemoknąć – w takich warunkach sadzonki szybko zgniją. Do gruntu wysadzamy je kiedy ziemia jest nagrzana – w połowie maja. Najpierw jednak koniecznie należy zahartować młode rośliny – okienko mnożnika lub folię uchylamy najpierw na kilka godzin dziennie, a potem całkowicie je zdejmujemy.

Zamiast do ogródka, możemy rozsadzić stewie do doniczek i zatrzymać je w domu. Taka metoda uprawy wiąże się z koniecznością częstego podlewania i zapewnienia roślinom dużej ilości światła.

Stewia - naturalny słodzik

Stewia - naturalny słodzik


Zimowanie


We wrześniu, zanim zaczną się znaczne spadki temperatury, możemy przesadzić stewię rosnącą w gruncie do doniczki i przynieść ją do domu. W pomieszczeniu, w którym będzie zimować roślina, powinna panować temperatura ok. 10°C. Zimą nadal ją podlewamy, ale stosujemy mniejsze dawki wody. Nie wolno dopuścić do przeschnięcia podłoża, gdyż roślina szybko obumrze. czytaj dalej...

Koniecznie zobacz