- 1/4
- Następne
Spuszczel pospolity jest uznawany za najgroźniejszego europejskiego szkodnika drewna przetworzonego. Raz porażoną konstrukcję masowo zasiedlają kolejne pokolenia pasożytów. Rozwój larw jest długi, ich żerowanie intensywne, a obecność trudna do wykrycia.
Opis
Spuszczel pospolity (Hylotrupes bajulus), nazywany też domowym, występuje pospolicie w Europie, Ameryce Północnej, Afryce Południowej i w Azji. W Polsce spotyka się go powszechnie, z wyjątkiem terenów położonych ponad 1000 m n.p.m. Postaci dorosłe to czarne chrząszcze o wydłużonych, spłaszczonych ciałach, mierzących do 25 mm. U samic tułów jest dłuższy i zakończony pokładełkiem. Inną cechą odróżniającą osobniki męskie i żeńskie jest długość czułek, które u samców osiągają 10 mm. Jaja spuszczeli są białe i podłużne, a beznogie larwy mają grube, kremowobiałe ciała, składające się z grubych pierścieni.
Szkodliwość
Larwy spuszczeli żerują w martwym drewnie sosnowym i świerkowym, niekiedy również jodłowym i modrzewiowym. Najchętniej atakują nasłonecznione, suche powierzchnie. Niekiedy spotyka się je w lasach – w pniakach i powalonych, wyschniętych drzewach. Zazwyczaj niszczą budowle, meble (również ze sklejki), słupy ogrodowe i telekomunikacyjne, pale mostowe oraz portowe. W domach zbudowanych z drewna lub posiadających drewniane elementy występują powszechnie. W latach 60. XX w. spuszczel opanował 100% budynków mieszkalnych w małych miastach i wsiach Polski wschodniej.
Larwy tego chrząszcza drążą korytarze w drewnie, doprowadzając do całkowitego zniszczenia jego głębszych warstw. Działalność szkodników znacznie osłabia trwałość konstrukcji, a materiały wypełnione mączką drzewną są łatwopalne.
Spuszczel pospolity
Rozwój
Rójka spuszczela rozpoczyna się w drugiej lub trzeciej dekadzie czerwca i przybiera na intensywności na początku lipca. Loty chrząszczy odbywają się tylko w wysokich temperaturach rzędu 25-30°C. Samice składają jaja w złożach, umieszczanych w szparach w drewnie, na głębokości 2-3 cm. Okres między złożeniem jaj a wylęgiem larw zależy od temperatury oraz wilgotności powietrza i wynosi 5-48 dni. Im wyższe są te wartości, tym jest krótszy. Zakres temperatur, w których następuje wylęg spuszczeli, wynosi 10-37°C. Optymalna temperatura dla rozwoju larw mieści się w granicach 28-30°C, a wilgotność drewna powinna sięgać 26-50%. Szkodniki nie są w stanie przeżyć w materiale o wilgotności wynoszącej mniej niż 8%, giną zatem jeśli wilgotność powietrza jest niższa niż 40%.
Larwy żerują w drewnie rocznym, niekiedy uszkadzają też starsze słoje. Ich rozwój trwa 2-6 lat, zależnie od warunków atmosferycznych i wartości odżywczych drewna. W niesprzyjających warunkach może wydłużyć się nawet do kilkunastu lat.
Przepoczwarzenie następuje wiosną, najczęściej na przełomie kwietnia i maja. Zazwyczaj larwy zakładają kolebki poczwarkowe tuż pod powierzchnią drewna. Stadium poczwarki trwa 11-21 dni. Młode chrząszcze opuszczają schronienie po kilkunastu dniach od przepoczwarzenia i wygryzają w drewnie owalne otwory o wymiarach 2-4x5-11 mm, przez które wydostają się na zewnątrz. W konstrukcjach dachowych otwory wylotowe mają zawsze postrzępione krawędzie. czytaj dalej...
