Słonecznik bulwiasty, topinambur - uprawa, zbiór i zastosowanie

Jesteś tutaj:

Słonecznik bulwiasty, topinambur - uprawa, zbiór i zastosowanie

3,2/5 (256 ocen)

Topinambur (Helianthus tuberosus), inaczej słonecznik bulwiasty, należy do rodziny astrowatych. Rodzaj Helianthus obejmuje słoneczniki, których charakterystyczną cechą są ogromne jaskrawożółte, stokrotkowate koszyczki kwiatowe umieszczone na mocnych i ulistnionych pędach. Poszczególne odmiany różnią się pomiędzy sobą głównie wysokością jaką osiągają – niektóre określane są jako zbytnio wyrośnięte, inne zaś nadają się do posadzenia w doniczkach okiennych lub balkonowych. Większość gatunków kwitnie od późnego lata do wczesnej jesieni. Kwiaty słonecznika wabią pszczoły, a ich owoce przyciągają ptaki. Jedną z roślin rodzaju jest właśnie słonecznik bulwiasty, który jako jedyny wytwarza jadalne bulwy pędowe.


Charakterystyka


Druga nazwa słonecznika – topinambur, wywodzi się od nazwy plemienia Indian (Topinamboore), przez których był uprawiany, a którzy żyli kiedyś na terenach Ameryki Północnej. Roślina z czasem została przywieziona do Europy, a następnie trafiła w 1730 roku do Polski. Największą popularność zyskała na Śląsku. We Francji topinambur określany jest mianem ziemnej gruszki, zaś Anglicy nazywają go jerozolimskim karczochem. Słonecznik bulwiasty składa się z wzniesionej łodygi o długości 2,5−3,5 m oraz bujnych, zielonych liści. Górne liście mają podłużny, jajowaty kształt, te rosnące u dołu łodygi zaś są sercowate i zaostrzone. Kwiaty rośliny przypominają kwiaty popularnego słonecznika, ale mają o wiele mniejsze rozmiary. Koszyczki kwiatowe mają średnicę od 4 do 8 cm i okryte są listkami okrywy. Same kwiaty mają kolor żółty oraz rurkowaty kształt i są obupłciowe. Kwitnienie odbywa się od sierpnia do listopada. Rosnąca w klimacie umiarkowanym roślina wytwarza zimotrwałe i podłużne, a co najważniejsze – jadalne bulwy, które nie mają określonego kształtu. Dorosły okaz topinambura może mieć w części podziemnej od 50 do 80 bulw.

Do odmian hodowlanych tego gatunku słonecznika zalicza się m.in. odmianę Albik – charakteryzuje się białymi bulwami o kształcie maczugowatym i odmianę Rubik – o okrągłych bulwach z bladoczerwoną skórką w odcieniu fioletowym.

Słonecznik bulwiasty, topinambur

Słonecznik bulwiasty, topinambur

Uprawa


Słonecznik bulwiasty jest taką z roślin, którą łatwiej zasadzić niż się jej pozbyć. Pozostawione w ziemi nawet najmniejsze części bulw (resztki powykopkowe) w okresie wiosennym same się odradzają i są początkiem nowej plantacji. Jednorazowe posadzenie topinamburu może nawet wystarczyć na kilka lat, dzięki jego właściwościom samoodnawiania. Roślina może rosnąć nawet na nieurodzajnej, słabej jakości glebie. Najlepiej jednak rozwija się w glebie średnio zwięzłej, przewiewnej i bogatej w składniki pokarmowe. Jej duża tolerancja glebowa wynika z dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Stanowisko dla topinamburu musi być słoneczne lub w półcieniu. Koszyczki kwiatowe rośliny zwracają się ku słońcu. Nawożenie rośliny polega na zasilaniu jej nawozem organicznym, czasem nawozem mineralnym, ale jedynie w niewielkich dawkach. Nawóz azotowy podczas pierwszego zasilania należy połączyć z fosforem i potasem, drugie nawożenie wykonuje się, gdy słonecznik dorośnie do około 50 cm wysokości. Roślina jest odporna na suche warunki, a także niskie temperatury. Dodatkowego podlewania wymaga jedynie w okresach długotrwałej suszy. Posadzony na wietrznym miejscu słonecznik bulwiasty, tak jak i pozostałe rośliny z tego rodzaju, trzeba podeprzeć, aby roślina nie wyginała się niekształtnie albo jej długie pędy nie złamały się.

Słonecznik bulwiasty, topinambur - bulwy

Słonecznik bulwiasty, topinambur - bulwy

Topinambur przeznaczony do większej uprawy najlepiej posadzić jest na polu, które nie było poddawane płodozmianowi. Sadzenie topinamburu, analogicznie do uprawy ziemniaków, można wykonać w dwóch terminach – wiosną (od marca do czerwca) lub jesienią (od września do listopada – ale przed zmarznięciem gleby). czytaj dalej...

Koniecznie zobacz