Rośliny o ozdobnych liściach do domu i ogrodu

TOP 5 najcześciej czytanych

1/8
Następne

3,6/5 (14 ocen)

Kwiaty o ozdobnych liściach Rośliny o ozdobnych liściach

Mimo że wśród roślin najchętniej uprawianych w domach i ogrodach królują te o wyrazistych kwiatach, to jednak nie brakuje gatunków i odmian, których piękno wynika z dekoracyjnych liści. Niezależnie od tego, czy aranżujemy ogród, balkon, taras, czy mieszkanie, nie zapominajmy o tych roślinach. Sprawią one, że otaczająca nas przestrzeń ożywi się, a kompozycje staną się bardziej dynamiczne.

Projektowanie ogrodu i tworzenie kompozycji roślinnych wiąże się z koniecznością posiadania wiedzy na temat poszczególnych gatunków. Przy takiej pracy nie może zabraknąć nam także nuty artyzmu, aby malowana pędzlem wyobraźni przestrzeń zyskała głębię i przyciągała uwagę trafnymi zestawieniami, a jednocześnie pozostała różnorodna. Oczywiście nie może zabraknąć w niej roślin o ozdobnych liściach.

Dekoracyjność liści – zróżnicowane piękno roślin o ozdobnych liściach

Dekoracyjność roślin może wiązać się m.in. z wyglądem ich liści, kwiatów czy typem pokroju. Mając na uwadze gatunki, które kuszą pięknym ulistnieniem, należy zauważyć, że w grupie tej znajdują się rośliny o liściach zróżnicowanych pod względem kształtu, faktury, wielkości, a także barwy. Jeśli za najważniejszą cechę uznajemy kształt liści, możemy wyróżnić rośliny charakteryzujące się ulistnieniem pojedynczym bądź też złożonym. W ogrodzie szczególnie wspaniale prezentują się formy o pierzastych liściach, np. sumak octowiec, kasztanowiec zwyczajny, areka żółta. Ze względu na fakturę liści na uwagę zasługuje bardzo oryginalny, choć często niedoceniany czyściec wełnisty o liściach pokrytych gęstym kutnerem. Wielkość liści również może zostać uwzględniona przy ocenie dekoracyjności. Do roślin zachwycających olbrzymim ulistnieniem zaliczana jest niezwykle oryginalna i wymagająca bylina o nazwie parzeplin brazylijski, bardziej znana jako gunnera. Największą wyrazistością charakteryzują się gatunki o liściach ozdobnych dzięki barwom. Dominującym kolorem jest tu oczywiście zieleń, zazwyczaj zróżnicowana pod względem intensywności. Otaczają nas rośliny o liściach zielonych z odcieniem niebieskim lub szarym, choć ogrody zdominowane są zazwyczaj przez soczystą zieleń. Nie zapominajmy także o barwie seledynowej, a więc zieleni w jaśniejszych odcieniach. Poza kolorem zielonym w naszym zestawieniu nie zabraknie barwy czerwonej, purpurowej, kremowej, żółtej, pomarańczowej, brązowej, a nawet różowej. Przykładem rośliny o takim właśnie zróżnicowanym kolorze ulistnienia jest koleus, zwany pokrzywką, charakteryzujący się szerokim zastosowaniem. Można go uprawiać w ogrodzie, na tarasie i balkonie, a nawet w domu. Na nim jednak lista interesujących gatunków o wielobarwnych liściach się nie kończy.

Zapraszamy do lektury charakterystyk najpiękniejszych roślin ozdobnych, zachwycających oryginalną urodą liści.

Rośliny o ozdobnych liściach do ogrodu

Tabela 1. Najpiękniejsze gatunki o dekoracyjnych liściach do ogrodu

Drzewa i krzewy
Berberys Thunberga ‘Coronita’	Niski krzew o niewielkich wymaganiach, zachwycający liśćmi barwy purpurowoczerwonej z żółtymi obrzeżami.
Berberys Thunberga ‘Sunsation’	Niewielki krzew o żółtawych liściach, stanowiący przepiękny akcent w ogrodzie. Doskonały do ożywienia mało wyrazistych kompozycji.
Klon jesionolistny ‘Flamingo’	Dekoracyjna odmiana klonu jesionolistnego, zachwycająca dwubarwnymi liśćmi w odcieniach zieleni i barwy kremowej. Młode przyrosty różowawe.
Sumak octowiec	Niewielkie drzewo o dużych, złożonych liściach, które w okresie jesiennym olśniewają intensywnymi odcieniami czerwieni i oranżu.
Perukowiec podolski ‘Royal Purple’	Krzew o oryginalnych, purpurowych liściach.
Ligustr okrągłolistny ‘Aureum’	Powszechnie spotykany jest ligustr pospolity, niemniej jednak uwzględniony w tym zestawieniu ligustr okrągłolistny zasługuje na uwagę ze względu na żółto obrzeżone liście.
Jaśminowiec wonny ‘Variegatus’	Krzew o liściach z białymi obwódkami.
Wierzba całolistna ‘Hakuro-nishiki’	Szczepione drzewo bądź krzew, stanowiące wyrazisty akcent w ogrodzie ze względu na przebarwiające się liście. Wytwarza ulistnienie w odcieniach zieleni, bieli i różu.
Glediczja trójcierniowa ‘Rubylace’	Drzewo dekoracyjne z uwagi na oryginalne, pierzaste, brązowawe liście.
Dereń biały	Występujący w wielu odmianach dereń biały zachwyca liśćmi obrzeżonymi mniej lub bardziej regularnie na biało, kremowo i żółto bądź też jednolicie wybarwionymi np. na żółto.
Ostrokrzew Meservy ‘Golden Girl’	Krzew o ładnie wybarwionych, obrzeżonych na żółto liściach.
Klon pospolity ‘Royal Red’	Piękne drzewo o wyrazistych, purpurowych liściach.
Trzmielina Fortune’a	Jej liczne odmiany cenione są ze względu na zimozielone, barwne liście. W sprzedaży dostępna jest m.in. odmiana ‘Sunshine’ o zielonych liściach z nieregularnym, szerokim, żółtym obrzeżem i ‘Emerald Gaiety’ o zielonych liściach z białym obrzeżem.
Miłorząb dwuklapowy	Niezwykle oryginalne drzewo o wachlarzykowatych liściach, które w okresie jesiennym zachwycają słoneczną barwą.
Forsycja pośrednia ‘Golden Times’	Dobrze wszystkim znana forsycja również może zachwycać ulistnieniem. Liście tej odmiany mają żółte obrzeża.
Klon palmowy	*W spisie roślin o dekoracyjnych liściach nie może zabraknąć Acer palmatum. Dostępny w wielu odmianach, zachwyca pokrojem i liśćmi o zmiennej barwie.*
Pęcherznica kalinolistna ‘Diablo’	Wyrazisty krzew, ozdobny ze względu na purpurowe liście. Pięknie zaprezentuje się razem z odmianą ‘Luteus’, charakteryzującą się liśćmi żółtymi.
Głóg wachlarzowaty ‘Variegata’	Odmiana krzewu o liściach z białymi przebarwieniami.
Surmia bignoniowa ‘Auera’	Drzewo o dużych, sercowatych, żółtawych liściach.
Kiścień Waltera ‘Rainbow’	Odmiana zimozielonego krzewu o pstrych liściach, doskonała do nasadzeń z roślinami wymagającymi kwaśnego podłoża.
Buk pospolity ‘Purpurea Tricolor’	Piękne drzewo o liściach czerwonawych z jaśniejszym, różowawym obrzeżem.
Złotlin japoński ‘Picta’	Krzew o liściach obrzeżonych na biało.
Pnącza
Aktinidia pstrolistna ‘Dr. Szymanowski’	Odmiana o ozdobnych liściach w odcieniach zieleni, bieli i różu.
Kokorniak wielkolistny	Pnącze dekoracyjne z dużych, sercowatych liści.
Bluszcz pospolity ‘Goldheart’	Oryginalna odmiana o zielonożółtych liściach.
Winobluszcz pięciolistkowy	Dekoracyjne liście tego wytrzymałego pnącza pięknie przebarwiają się w okresie jesiennym.
Byliny
Żurawki	Wyjątkowo urodziwe byliny, zachwycające olbrzymią różnorodnością form i barw. Obecnie należą do najchętniej kupowanych roślin, gdyż znajdują zastosowanie nie tylko w ogrodzie, ale również przy tworzeniu kompozycji na balkonie i tarasie. Są zróżnicowane pod względem kształtu, barwy i wielkości liści. Wybrane odmiany: ‘Lime Marmalade’ (liście żółtozielone), ‘Sashay’ (liście w odcieniach zieleni, klapowane i fryzowane), ‘Midnight Rose’ (jasnoróżowe plamki na ciemnych liściach), ‘Vienna’ (liście czerwonawe z widocznym żyłkowaniem), ‘Green Spice’ (liście zielone z purpurowym żyłkowaniem).
Funkia	Bylina dominująca w ogrodach półcienistych, w których jej liście nie są narażone na ostre nasłonecznienie. Funkie to odporne rośliny, dlatego poradzą sobie również w miejscu słonecznym, jednak optymalne warunki do ich rozwoju zapewniają stanowiska półcieniste do zacienionych oraz dość wilgotne podłoża. Funkia występuje w olbrzymiej liczbie odmian, różniących się wielkością, kształtem, a także barwą liści.
Jasnota plamista	Kolejna bylina o wielu pięknych odmianach, dekoracyjna przede wszystkim z liści. Przykładem odmiany wartej uwagi jest ‘Aureum’ o żółtawych liściach, na tle których ładnie prezentują się skromne kwiaty.
Miodunka plamista	Bylina kwitnąca wczesną wiosną, o liściach z licznymi białymi plamkami. Bardzo dekoracyjna z liści i kwiatów.
Dąbrówka rozłogowa	Niewielka bylina okrywowa dostępna w wielu barwnych odmianach, zachwycających purpurowymi bądź też wielobarwnymi liśćmi, tak jak np. ‘Multicolor’.
Tułacz pstry	Niezwykła bylina o zielono-kremowo-różowych liściach.
Podagrycznik pospolity ‘Variegata’	Nawet podagrycznik może być pożądany, zwłaszcza jeśli występuje w tak dekoracyjnej odmianie jak ‘Variegata’ o zielonych liściach z kremowymi obwódkami
Czyściec wełnisty	Przepiękna bylina o srebrzystych liściach pokrytych gęstym kutnerem.
Rodgresja kasztanowcolistna	Gatunek wykształcający duże liście złożone, przypominające liście kasztanowca zwyczajnego.
Tarczownica tarczowata	Roślina o dekoracyjnych, ogromnych, okrągłych liściach, ładnie przebarwiających się w okresie jesiennym.
Paprocie	Paprotniki te stanowią przepiękny akcent w każdym ogrodzie, zachwycają bowiem różnobarwnymi, pierzastymi liśćmi. Godne uwagi są np. długosz królewski, języcznik, podrzeń żebrowiec, paprotka zwyczajna, pióropusznik strusi, wietlica i inne.
Języczki	Zachwycają nie tylko nerkowatymi liśćmi, ale również żółtymi kwiatostanami.
Barwinek pospolity ‘Variegata’	Bylina ta wykształca liście z białymi obrzeżami.
Brunera wielkolistna	Ciekawa roślina o żyłkowanych lub efektownie nakrapianych sercowatych liściach, dostępna w wielu odmianach.
Parzeplin brazylijski	Jedna z największych bylin świata o olbrzymich liściach, osiągająca do kilku metrów wysokości.
Bergenia sercolistna	Bylina o dużych, dekoracyjnych liściach, zachwycająca również ładnymi kwiatostanami z kwiatami w formie dzwoneczków.
Rośliny jednoroczne i dwuletnie
Rącznik pospolity	Przepiękna, choć trująca roślina ozdobna, zachwycająca dużymi, dłoniastymi liśćmi o barwie zielonej bądź czerwonawej.
Koleus Blumego	Występuje w licznych odmianach, niezwykle barwnych, wręcz tęczowych, które sprawdzą się przy tworzeniu kompozycji nie tylko na balkonie i tarasie.
Mietelnik żakula	Oryginalna roślina jednoroczna, przypominająca drzewko iglaste (stąd inna nazwa: cyprysik letni). Zachwyca jasną zielenią liści, które w okresie jesiennym przebarwiają się na intensywny buraczkowy kolor.
Starzec popielny	Wyrazista roślina o dekoracyjnych, srebrzystych liściach.
Szałwia srebrzysta	Roślina traktowana w naszym klimacie jako dwuletnia, dekoracyjna z dużych, srebrzystych liści, pokrytych kutnerem.
Wilczomlecz białobrzegi	Nietuzinkowa roślina jednoroczna, zachwycająca białymi obwódkami liści, osadzonych w szczytowych partiach pędów.
Strobilantes Dyera	Przepiękna roślina o fioletowawych liściach, doskonała do kompozycji kwiatowych ze względu na swoją wyrazistość.

Rośliny o ozdobnych liściach do domu

Mieszkanie również jest miejscem, w którym mogą zagościć rośliny o ozdobnych liściach. Należy pamiętać, że gatunki do uprawy domowej dobieramy według warunków, jakie jesteśmy w stanie im zapewnić. Szczególnie pięknie prezentują się ogrody zimowe, gdzie nie brakuje egzotycznych roślin ozdobnych. Zazwyczaj królują wśród nich okazy o dekoracyjnych liściach. Takie gatunki mogą stanowić część większej kompozycji bądź odgrywać rolę ciekawego roślinnego akcentu, stojąc samotnie np. w salonie. Przykładem rośliny, która bez wątpienia może pełnić funkcję głównej ozdoby pomieszczenia, jest sagowiec wygięty. Wymaga świadomej pielęgnacji, ale dzięki przepięknym, pierzastym liściom jest tak efektowny, że warto uwzględnić go w swoich planach, jeżeli tylko są ku temu możliwości. Wybierając się na zakupy warto pamiętać też o gatunkach ze zwisającymi pędami. Rośliny o tym typie pokroju pozwalają na pełniejsze wykorzystanie wolnej przestrzeni w mieszkaniu.

Tworząc kompozycje wykorzystajmy bogactwo roślin, które różnią się pod względem wielkości, pokroju, struktury i barwy liści. Gatunki ozdobne o liściach charakteryzujących się dużymi blaszkami łączmy z formami pierzastymi, a chłodną zieleń ulistnienia – z odcieniami ciepłymi. Nie zapominajmy przy tym o dopasowanych donicach i osłonkach, które powinny być raczej proste, gdyż królować mają oryginalne liście naszych roślin.

Tabela 2. Najpiękniejsze rośliny o dekoracyjnych liściach do domu

Nazwa rośliny	Kilka uwag
Adiantum klinowate	Niewielka paproć o delikatnych i zwiewnych liściach złożonych, która osiąga do ok. 60 cm wysokości. Roślina nie znosi w pełni nasłonecznionych stanowisk.
Agawa amerykańska ‘Marginata’	Gatunek o mięsistych liściach, zaopatrzonych w kolce brzegowe. Wspomniana odmiana zachwyca nie tylko cechami typowymi dla rodzaju, ale także oryginalnymi liśćmi o jasnych obrzeżach. Agawa amerykańska pięknie zaprezentuje się w zacisznym, słonecznym zakątku na świeżym powietrzu. Pamiętajmy o tym, że na okres zimy należy ją przenieść do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem.
Starzec Rowleya	Roślina wykształcająca duże, zielone liście z jasnym unerwieniem.
Dizygoteka szerokolistna	Ma liście dłoniaste, błyszczące, pofalowane, osadzone na wyprostowanym pniu na długich ogonkach.
Dracena	Charakteryzuje się bardzo dekoracyjnymi lancetowatymi liśćmi, często paskowanymi.
Asparagus	Roślina ozdobna, zachwycająca oryginalnym ulistnieniem, przypominającym drobniutkie igiełki.
Alokazja	Jednym z najpiękniejszych gatunków jest alokazja Sandera o ciemnych, błyszczących, strzałkowatych liściach z białymi nerwami i białymi, pofalowanymi obrzeżami.
Begonia królewska	Tworzy sercowate, ładnie wybarwione liście z licznymi rysunkami.
Szeflera drzewkowata	Wykształca duże, zielone, dłoniaste liście. Roślina dostępna jest także w formie charakteryzującej się przebarwieniami, np. odmiana ‘Gold Capella’.
Kaladium dwubarwne	Ma liście sercowate, ładnie wybarwione na kolory zielony i różowy.
Epipremnum złote	Pnącze o sercowatych, żółtozielonych liściach.
Maranta	Do najczęściej spotykanych przedstawicielek tego rodzaju zaliczamy marantę białounerwioną, dostępną w wielu oryginalnych odmianach. Wśród szczególnie pięknych odmian wymienić należy ‘Erythroneurę’, a więc odmianę o liściach zmiennych, z różnym udziałem barw jasno- i ciemnozielonej, udekorowanych czerwonym unerwieniem.
Płaskla łosie rogi	Jedna z najbardziej oryginalnych roślin uprawianych w domowym zaciszu, zaliczana do paproci. Jej nazwa odnosi się do nietypowo uformowanych, dużych liści.
Monstera wonna	Roślina o dużych, ciemnozielonych liściach z wcięciami. Średnica liści może dochodzić nawet do 100 cm.
Cissus	Na uwagę zasługują zwłaszcza cissus australijski, cissus rombolistny, a także cissus różnobarwny.
Pilea	Niewielkie rośliny ozdobne, dekoracyjne ze względu na liście, zależnie od odmiany mniej lub bardziej wzorzyste.
Fikus	Do najpiękniejszych reprezentantów rodzaju zaliczamy fikusa sprężystego, zwłaszcza okazy z jasnymi przebarwieniami na liściach. Ciekawie prezentuje się także fikus dębolistny, pnący, wąskolistny oraz beniamiński.
Filodendrony	Zróżnicowana grupa roślin ozdobnych, wśród których nie powinno zabraknąć filodendrona czerwieniejącego, pnącego, postrzępionego czy też wytwornego.
Zanokcica gniazdowa	Oryginalna paproć, bardzo dekoracyjna i wymagająca.
Juka	Roślina o charakterystycznym pokroju. Wytwarza gruby pień, zakończony pióropuszem podłużnych liści.
Kalatea	Rodzaj ten obejmuje liczne gatunki dość wymagających roślin, dekoracyjnych przede wszystkim z liści, które mogą być owalne bądź lancetowate z ciemniejszymi lub jaśniejszymi wzorkami. Najpiękniejsze z nich to kalatea Makoya, kalatea lancetolistną, kalatea obrzeżoną i kalatea pręgowaną.
Aglaonema zmienna	Roślina o zielonych, lancetowatych liściach z licznymi jaśniejszymi przebarwieniami.
Sansewieria gwinejska	Zaliczana do tzw. „żelaznych roślin”, a więc gatunków łatwych w uprawie, które poradzą sobie również w mniej sprzyjających warunkach. Zachwyca szablastymi liśćmi, które u wybranych odmian posiadają żółte obrzeża. Dodatkowo na liściach obserwujemy liczne, dekoracyjne wzory.
Peperomia	Niewielkie, zróżnicowane rośliny ozdobne. Dużą popularnością cieszy się peperomia kluzjolistna, dostępna także w formie pstrolistnej.
Fitonia	Przykładem gatunku fitonii często spotykanego w uprawie jest fitonia białounerwiona, charakteryzująca się białym unerwieniem, znakomicie widocznym na tle ciemnozielonych liści.
Kroton	Gatunek ten, znany też jako trójskrzyn pstry, należy do roślin ozdobnych o wielobarwnych liściach.
Hoja różowa ‘Compacta’	Wspaniała roślina domowa o pokładających się pędach i niezwykle oryginalnych, pofalowanych liściach.
Difenbachia	Miłośnicy roślin domowych dobrze znają difenbachię, cechującą się dużymi, niezwykle dekoracyjnymi liśćmi. Do najczęściej spotykanych gatunków tego rodzaju należy difenbachia plamista.
Syngonium	W sprzedaży najczęściej widuje się syngonium stopowcowe oraz uszkowate. Pierwsze charakteryzuje się dekoracyjnym rysunkiem na liściach, natomiast drugie ma ulistnienie ciemnozielone. Są to rośliny łatwe w uprawie.

Rośliny o ozdobnych liściach w praktyce

Aby móc podziwiać rośliny o dekoracyjnych liściach w pełnej krasie, należy zapewnić im warunki jak najbliższe optymalnym, a także otoczyć je należytą opieką. Dlatego też podstawą sukcesu w ich uprawie jest zapoznanie się z wymaganiami gatunków, na które się decydujemy, aby uniknąć niespodzianek. Rośliny, które mają prawidłowe warunki do rozwoju, są mniej narażone na choroby i szkodniki, w przeciwieństwie do roślin zaniedbanych bądź błędnie pielęgnowanych.

Większość uprawianych w mieszkaniach roślin ozdobnych z liści wymaga podwyższonej wilgotności powietrza. Zbyt suche powietrze spowoduje zasychanie, a w konsekwencji opadanie liści oraz narazi dany okaz na atak szkodników, m.in. przędziorka.

O wiele łatwiej zapewnić roślinom optymalne warunki w ogrodzie zimowym, niestety nie każdy ma możliwość posiadania takiego miejsca. Gatunki dobierajmy więc do warunków panujących w naszym mieszkaniu. Rośliny ozdobne są na tyle zróżnicowane, że pięknych i nieskomplikowanych w uprawie odmian nie zabraknie, również tych cennych ze względu na oryginalne ulistnienie.

Pamiętajmy, żeby formy o jasnych liściach uprawiać na widnym stanowisku, na którym lepiej się wybarwią. Warto jednak wiedzieć, że bezpośrednie nasłonecznienie wielu roślinom może zaszkodzić. Tylko wiedza połączona z pasją przyniesie zadowalające efekty w postaci pięknie wyrośniętych i zdrowych okazów.

Gruntowa uprawa gatunków o dekoracyjnym ulistnieniu zazwyczaj nie jest pracochłonna i można osiągnąć w niej sukces bez większego wysiłku. Pamiętajmy o tym, że rośliny o liściach w kolorze innym niż zielony wymagają więcej światła – wówczas jeszcze intensywniej się wybarwiają, na czym zyskuje wygląd całego ogrodu.

Czy wiesz, że …

W wyniku krzyżowania roślin ozdobnych uzyskuje się coraz więcej bardzo oryginalnych odmian, charakteryzujących się zróżnicowanym wybarwieniem liści. Uprawiając takie rośliny możemy spotkać się ze zjawiskiem rewersji, które polega na tym, że na mieszańcu obserwujemy cechy formy pierwotnej, np. na krzewie złotlinu japońskiego ‘Picta’ dość często pojawiają się pędy pokryte jednolicie zielonym ulistnieniem, podczas gdy odmiana ta charakteryzuje się liśćmi obrzeżonymi na biało. Takie pędy należy bezwzględnie usuwać, gdyż stanowią zagrożenie dla ładnego wybarwienia rośliny i z czasem zaczną dominować, a ponadto niepotrzebnie osłabiają dany okaz.

Rośliny o ozdobnych liściach dają nam wiele możliwości kompozycyjnych, zwłaszcza że są zmienne pod względem barwy i wielkości liści. Pamiętajmy, że gatunki charakteryzujące się dużymi liśćmi sadzimy tam, gdzie najczęściej przebywamy – kąciki wypoczynkowe, tarasy, punkty widokowe to miejsca idealne. Umieszczone gdzieś w głębi ogrodu, optycznie go pomniejszają, skupiając na sobie całą uwagę. Są za to doskonałe jako tzw. rośliny architektoniczne. Na obrzeżach ogrodu sadzimy natomiast rośliny o drobnych liściach.

Uwagi końcowe

Rośliny cechujące się ozdobnym ulistnieniem to liczna grupa ciekawych gatunków, pozwalających na urozmaicenie nasadzeń nie tylko w ogrodzie, ale także na balkonie, tarasie oraz w domowym zaciszu.

W mieszkaniach szczególnie pięknie prezentują się rośliny o wielobarwnych liściach, choć nie brakuje także gatunków i odmian o liściach zwracających uwagę ciekawym kształtem. Rośliny takie stanowią zazwyczaj całoroczną atrakcję domowego wystroju w przeciwieństwie do gatunków ogrodowych, które często zachwycają wyłącznie w okresie wegetacyjnym. W ich bogactwie można jednak znaleźć krzewy i drzewa, które odgrywają rolę wartościowej dekoracji także w okresie zimowym, np. kalina sztywnolistna.

Tekst: Grzegorz Bogucki