- 1/3
- Następne
Rodzaj tuja – żywotnik, należący do rodziny cyprysowatych, obejmuje 5 gatunków zimozielonych iglastych drzew i krzewów, pochodzących z Azji (Korea, Chiny, Japonia) oraz Ameryki Północnej. Rodzaje i odmiany tui cieszą się dużą popularnością wśród właścicieli ogrodów, ze względu na szerokie możliwości zastosowań. W ogrodnictwie i architekturze krajobrazu stosowane są przede wszystkim odmiany pochodzące od 3 gatunków: żywotnika zachodniego (Thuja occidentalis), żywotnika wschodniego (Thuja orientalis) i żywotnika olbrzymiego (Thuja plicata). Wyselekcjonowane odmiany tui różnią się siłą wzrostu i pokrojem korony.
Są wśród nich formy o pokroju krzaczastym lub drzewiastym, stożkowatym, kulistym, jajowatym oraz kolumnowym. Mają także zróżnicowaną barwę ulistnienia w formie łusek, od jasnozielonej do ciemnozielonej, a także niebieskawą i złocistożółtą. Niektóre charakteryzują się także zmienną barwą w zależności od pory roku. Na wiosnę są intensywnie złocistożółte lub zielone, a jesienią stają się miedziane lub brązowawe. Inne mniej znane gatunki, znane głównie kolekcjonerom to żywotnik koreański (Thuja koraiensis) i żywotnik japoński (Thuja standishii).
Odmiany
Rodzaje i odmiany tui pomimo bardzo zróżnicowanego pokroju często należą do tego samego gatunku. Charakterystyka gatunków i wybranych odmian, chętnie sadzonych w architekturze zieleni przedstawia się następująco.
Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis)
Drzewo o szybkim wzroście, naturalnie dorastające do 15 m wysokości, a w uprawie zazwyczaj 2 m. Kształt korony wąskostożkowaty. Gałązki pokryte silnie spłaszczonymi, drobnymi, łuskowatymi igłami. Łuski z wierzchu błyszczące, zielone, a od spodu jaśniejsze, matowozielone. Podłużne, wyprostowane szyszki, długości 1 cm, złożone są z 8-10 łusek, początkowo barwy żółtozielonej, a po dojrzeniu brązowe. W obrębie tego gatunku wyselekcjonowano najwięcej odmian, powszechnie sadzonych w ogrodach i w zieleni miejskiej. Przyjmują one różnorodne kształty, od kulistych przez jajowate, do stożkowatych i kolumnowych. Do odmian kulistych należą:
|
Odmiana |
Wymiary/wysokość po 10 latach (m) |
Ulistnienie |
|
Danica |
0,5-0,7 x 0,5 |
łuski jasnozielone, zimą lekko brązowieją |
|
Globosa |
1,5 x 1,5 |
łuski jasnozielone |
|
Golden Tuffet |
0,4 x 0,6 |
łuski zielone, młode przyrosty złocisto pomarańczowe |
|
Golden Globe |
1,0x1,0 |
łuski złocistożółte |
|
Hoseri |
0,5 x 0,5 |
łuski ciemnozielone |
W tej grupie znajduje się również szeroka gama odmian wąsko- lub szerokostożkowatych, w tym:
|
Odmiana |
Wymiary/wysokość po 10 latach (m) |
Ulistnienie |
|
Compacta |
2,0 x 1,0 |
łuski niebieskawozielone |
|
Europe Gold |
2,0 x 0,8 |
łuski złocistożółte |
|
Filiformis |
1,5-2,0 |
łuski czystozielone; pędy długie, nitkowate |
|
Janed Gold |
2,5-3,0 x 1,5 |
łuski złocistożółte |
|
Spiralis |
2,0-3,0 |
łuski ciemnozielone; pędy śrubowato skręcone |
|
Sunkist |
1,0-2,0 |
łuski złocistożółte |
|
Rheingold |
0,8-1,0 |
łuski złocistożółte z bursztynowym odcieniem, zimą brunatniejące |
Dużą popularnością cieszą się również odmiany żywotnika zachodniego, prawie idealnie przybierające kształt kolumny, w tym:
|
Odmiana |
Wysokość po 10 latach (m) |
Ulistnienie |
|
Aurescens |
2,0-3,0 |
łuski złocistożółte |
|
2,0-3,0 |
łuski jasnozielone |
|
|
Columna |
2,5-3,5 |
łuski ciemnozielone |
|
Fastigiata |
2,5-3,0 |
łuski jasnozielone |
|
2,0-3,0 |
łuski intensywnie zielone, niemal szmaragdowe; pędy wachlarzowato rozgałęzione |
