- 1/4
- Następne
Jeszcze kilkanaście lat temu nasionnica trześniówka była wyłącznie szkodnikiem czereśni. Obecnie coraz częściej występuje w sadach wiśniowych, a jej populacja rośnie z roku na rok. Dlatego też przed rozpoczęciem uprawy wiśni i czereśni należy poznać zasady profilaktyki oraz sposoby zwalczania tego niezwykle groźnego szkodnika.
Opis
Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi L.) jest muchówką z rodziny nasionnicowatych (Trypetidae). Dorosły okazy mierzy 4-5 mm. Cechą charakterystyczną gatunku są brązowe, grube, poprzeczne paski dobrze widoczne na przezroczystych skrzydłach. Muchówka ma żółtą głowę, czarny, lśniący odwłok i jaskrawą, żółto-pomarańczową tarczkę między nasadami skrzydeł. Samice składają pod skórką owoców białe jaja wielkości 0,7 mm. Wylegają się z nich beznogie, również białe larwy o długości 4 mm, które żywią się miąższem wiśni i czereśni, powodując ich robaczywienie. Porażone owoce miękną i gniją, przez co nie nadają się do spożycia. Oddzielenie owoców robaczywych od zdrowych jest trudne, a przy zbiorze przeznaczonym na handel niewykonalne, dlatego w sadzie, w którym występuje nasionnica trześniówka, dochodzi zazwyczaj do utraty całego plonu.
Nasionnica trześniówka - larwa w owocach
Rozwój
W ciągu roku występuje jedno pokolenie tego szkodnika. Muchówki wykluwają się w temperaturze powyżej 13°C. Okres ich wylotu trwa od początku czerwca do pierwszej dekady lipca, ale w zależności od uwarunkowań pogodowych w danym roku może zacząć się wcześniej lub zakończyć później. Na jego dynamikę wpływają czynniki takie jak rodzaj i wilgotność gleby, nasłonecznienie czy też ukształtowanie terenu. Największe nasilenie wylotów obserwuje się zazwyczaj w pierwszej oraz na początku trzeciej dekady czerwca. Składanie jaj następuje tylko w temperaturze wyższej niż 16°C. Rozpoczyna się po 7 dniach od wyklucia i trwa do 30 dni, tyle ile życie dorosłego osobnika. Przy sprzyjającej pogodzie samica składa 100-250 jaj, po jednym na owoc. Każdy z nich zostaje oznaczony feromonem terytorialnym, by inne samice nie złożyły w nim swoich jaj. Larwy wylęgają się po 10 dniach, a żerują przez kolejne 20. Zimę spędzają pod powierzchnią gleby. W tym czasie następuje kolejny etap ich rozwoju: przekształcenie się w bobówkę – słomkowożółtą poczwarkę o długości ok. 5 mm. Larwy przepoczwarzają się, jeśli są zakopane na głębokości nie większej niż 5-10 cm. Podczas suchego i upalnego lata, gdy na powierzchni podłoża tworzy się skorupa, rozwój zakończy mniejsza liczba larw. Wilgotna, deszczowa pogoda utrudnia wylot muchówek, ale sprzyja tworzeniu poczwarek.
Prognozowanie porażenia
Wiosną należy przeprowadzić badanie gleby, mające na celu określenie liczebności poczwarek. Aby było to możliwe, utrzymujmy pod drzewami ugór herbicydowy. Okolica pni wiśni i czereśni powinna być wolna od trawy. Jeśli znajdziemy wiele bobówek, należy przygotować się do obserwacji wylotu muchówek w okresie wegetacji. Pomocne w określeniu jego terminu jest prowadzenie hodowli nasionnicy – larwy umieszczamy w doniczkach zabezpieczonych gazą, które wkopujemy do ziemi i sprawdzamy od połowy maja.
Nasionnica trześniówka - forma dorosła (źródło: wikipedia.org, Jeffdelonge)
Zakładanie pułapek lepowych i feromonowych
Już w połowie maja rozwieszamy na pniach wiśni i czereśni żółte pułapki lepowe – zwykłe bądź feromonowe, z wabikiem. Mają one postać dwóch prostokątnych płytek, połączonych krzyżowo i pokrytych wolno schnącym klejem. Najlepiej umieścić po jednej na każdym drzewie od nasłonecznionej strony, na wysokości 1,5-1,8 m. Pułapki z substancją zapachową sprawdzają się lepiej przy pochmurnej i deszczowej pogodzie, w słoneczne i suche dni więcej much odławia się na natomiast na zwykłe. Sprawdzamy je co 2 dni – próg zagrożenia wynosi 2 muchy na 1 pułapkę. czytaj dalej...
