- 1/3
- Następne
Najczęstszymi chorobami występującymi na roślinach uprawnych są choroby grzybowe. Wśród nich jedno z pierwszych miejsc zajmują mączniaki, a szczególnie bardzo powszechny mączniak prawdziwy. Choroba może powodować duże straty w uprawach roślin użytkowych i ozdobnych, ale w przeciwieństwie do mączniaka rzekomego, jej pierwsze objawy łatwo jest rozpoznać i w porę zauważyć, co daje większą szansę na skuteczną ochronę.
Objawy
Pierwsze objawy wystąpienia mączniaka prawdziwego na roślinie pojawiają się już wiosną. W tym okresie na młodych pędach i liściach można dostrzec bardzo charakterystyczny, biały, mączysty nalot, pojawiający się zwykle na wierzchniej stronie blaszki liściowej (w przeciwieństwie do mączniaka rzekomego). Początkowo nalot występuje w postaci niewielkich, nieregularnych skupisk, jednak szybko zaczyna obejmować całą blaszkę liściową lub zaatakowany pęd, przenosząc się też na pozostałe części rośliny (kwiaty, owoce). W sprzyjających warunkach, na pokrytej nalotem powierzchni, można obserwować drobne, czarne zarodniki. Jeśli rozwój choroby nie zostanie w porę zahamowany za pomocą oprysku, patogen przenosi się na sąsiednie rośliny i w krótkim czasie infekuje całą uprawę. Zarodniki grzybów wywołujących mączniaka prawdziwego do inkubacji nie potrzebują wody, a do przenoszenia się na kolejne rośliny wystarczy im jedynie wiatr lub niewielki ruch powietrza, dlatego rozprzestrzeniają się sprawniej i szybciej niż zarodniki mączniaka rzekomego. Najbardziej sprzyja im umiarkowana temperatura (18-24°C) i duże różnice ciepła między dniem a nocą, dlatego najczęściej pojawiają się na roślinach późnym latem i jesienią. Najchętniej atakują też rośliny rosnące w zacienieniu.
Atakowane rośliny
Mączniak prawdziwy może wystąpić na wielu różnych gatunkach roślin, atakując krzewy ozdobne (lilaki, berberysy, azalie), warzywa (ogórek, pomidor, marchewka, pietruszka), drzewa owocowe (winorośle, jabłonie, porzeczki, agrest, truskawki), rośliny ozdobne (floksy wiechowate, rudbekie, róże, dalie, astry, tawułki), kwiaty balkonowe (werbeny, begonie bulwiaste, petunie) oraz rośliny doniczkowe uprawiane w szklarniach, oranżeriach lub mieszkaniach (cissus, fiołek afrykański, poinsecja, cyklamen, kroton, gerbera).
Szkodliwość
Szkody poczynione przez mączniaka prawdziwego mogą być bardzo dotkliwe. Jeśli choroba zaatakuje drzewa lub krzewy owocowe (np. winogrona, jabłka, truskawki) bądź warzywa (ogórek, marchew), zbierane z nich plony nie będą nadawały się ani do spożycia bezpośredniego ani do przechowywania ani nawet do przetwarzania. Wina z chorych winogron są kwaśne, cierpkie i mają nieprzyjemny zapach, przetwory z truskawek lub ogórków szybko się psują, a jabłka i marchewki nie nadają się do przechowywania. Nie mniejsze szkody mączniak wyrządza również na roślinach ozdobnych, które tracą walory ozdobne, ogałacają się z liści i kwiatów oraz zostają poważnie osłabione, przez co stają się podatne na uszkodzenia mrozowe oraz infekcje.
Mączniak prawdziwy na winorośli (źródło: wikipedia.org, CC BY-SA 3.0)
Zwalczanie
Grzyby wywołujące mączniaka prawdziwego to różne organizmy, należące do rzędu Erysiphales (mączniakowce). Są bardzo liczne gdyż obejmują ponad 500 gatunków, dlatego mogą sobie pozwolić na wąską specjalizację i atakować jedynie wybrane gatunki lub grupy roślin. Przykładowo grzyb wywołujący np. mączniaka prawdziwego truskawki (Sphaerotheca macularis), nie przeniesie się na astra, a mączniak występujący na astrze (Erysiphe cichoracearum) nie zaatakuje truskawki. Od tej reguły bywają jednak pewne wyjątki i zdarza się, że ten sam grzyb atakuje kilka gatunków roślin. czytaj dalej...
