- 1/4
- Następne
Ten najbardziej mrozoodporny z ligustrów podczas łagodnych zim nie traci liści. Skromne wymagania siedliskowe, duża wytrzymałość na niesprzyjające warunki pogodowe i bardzo szybki wzrost sprawiają, że ligustr pospolity jest jednym z najpopularniejszych krzewów sadzonych w żywopłotach swobodnych i formowanych.
Opis
Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) jest częściowo zimozielonym, mocno rozgałęzionym krzewem o gęstym listowiu. Występuje pospolicie w lasach Europy. Jesienią jego lancetowate liście zmieniają kolor z ciemnozielonego na fioletowy. Podczas łagodnych zim krzew nie zrzuca ich aż do wiosny. Białe kwiaty pojawiają się tylko na wolno rosnących, niestrzyżonych okazach. Są zebrane w wiechy o długości 5 cm i kwitną na przełomie czerwca i lipca. W sierpniu wykształcają się z nich błyszczące, czarne owoce, chętnie zjadane przez ptaki, ale trujące dla ludzi. Po 5 latach od posadzenia ligustr pospolity osiąga rozmiary 1,5 x 1,2 m, a ostateczna wysokość krzewów niestrzyżonych wynosi 3 m.
Wymagania
Ligustra pospolitego sadzimy na stanowiskach słonecznych lub częściowo zacienionych. Będzie dobrze rósł w każdej przepuszczalnej, średnio wilgotnej glebie, również wapiennej. Dobrze znosi mrozy, suszę i zanieczyszczenia powietrza.
Sadzenie
Krzewy soliterowe sadzimy wiosną lub jesienią, natomiast okazy, z których chcemy uzyskać żywopłot, od wczesnej wiosny do lata. Żeby zapewnić roślinom zdrowy wzrost, na 2 tygodnie przed sadzeniem warto posypać podłoże nawozem wieloskładnikowym (60-100 g ma 1m2).
Ligustry przeznaczone na żywopłot sadzimy w jednym lub w dwóch rzędach. Szerokość rowu powinna wynosić 60 cm, a jego głębokość – 80 cm. Jeśli chcemy mieć żywopłot jednorzędowy, sadzimy krzewy w prostej linii. Możemy ułatwić sobie to zadanie, wbijając na obu końcach rowu paliki, między którymi rozciągamy sznurek. Zachowujemy 50-60 cm odległości między poszczególnymi okazami, a jeśli sadzimy je w miejscu nasłonecznionym – 80 cm. W przypadku żywopłotu dwurzędowego wykopujemy dwa rowy oddalone od siebie o ok. 50 cm i sadzimy rośliny w formie szachownicy.
Wykopaną ziemię mieszamy z próchnicą, kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem. Zasypujemy korzenie krzewów, od czasu do czasu lekko potrząsając roślinami, by zlikwidować kieszenie powietrzne. Na koniec ubijamy ziemię i podlewamy nasz żywopłot. Ściółkujemy go warstwą próchnicy, torfu lub suchych liści, by ograniczyć parowanie wody.
Młode ligustry są wrażliwe na działanie wiatru, który może je przekrzywić. Dlatego pędy krzewów warto przywiązać do sznurka, który wyznaczał nam linię sadzenia.
Ligustr pospolity - cięcie żywopłotu
Cięcie
Jeśli planujemy uprawę żywopłotu swobodnego, tuż po sadzeniu przycinamy gałązki ligustrów do 2/3 wysokości. Żywopłot formalny wymaga większych nakładów pracy. Po sadzeniu skracamy wszystkie pędy o połowę – powinny sięgać 20-25 cm ponad podłoże. Dzięki temu krzewy zagęszczą się u dołu. Wiosną drugiego roku przycinamy gałęzie na wysokości ok. 50 cm nad powierzchnią ziemi. Latem skracamy nowy przyrost do 10-20 cm. Postępujemy w ten sposób co roku. Gdy żywopłot osiągnie pożądaną wysokość, przycinamy go tak, aby roczne przyrosty miały 2-3 cm. Cięcie formujące przeprowadzamy dwukrotnie, w marcu i w maju. Silnie rosnące okazy mogą wymagać przycięcia jeszcze we wrześniu.
Aby usunąć pędy zaburzające pokrój, warto znów posłużyć się palikami i sznurkiem – rozpinamy go po obu stronach żywopłotu i obcinamy gałązki sięgające poza wyznaczoną przez niego linię. Podstawa żywopłotu formalnego powinna być nieco szersza niż góra, aby wszystkie pędy miały wystarczający dostęp do światła. Formowane krzewy charakteryzują się gęstszym pokrojem i mniejszymi liśćmi niż te rosnące swobodnie.
Zaniedbane i stare żywopłoty ligustrowe możemy odmłodzić, przycinając krzewy do wysokości 10-20 cm. Rok przed planowanym zabiegiem poświęcamy na regularne podlewanie i zasilanie roślin, by wzmocnić je przed radykalnym cięciem.
Ligustr posadzony jako pojedynczy krzew z czasem przybiera formę kulistą. Może dorosnąć nawet do 5 m wysokości. Nie wymaga cięcia poza usuwaniem starych, złamanych i chorych gałęzi. Zabiegi sanitarne wykonujemy podczas corocznego wiosennego przeglądu.
Pielęgnacja
W lipcu delikatnie przekopujemy podłoże wokół roślin, by zwiększyć dostęp tlenu do korzeni i usunąć chwasty. Po tym zabiegu ściółkujemy ligustry.
Młode krzewy wymagają obfitego podlewania podczas suszy. Kilkuletnie okazy o głęboko sięgających korzeniach dobrze znoszą przedłużające się braki deszczu.
Ligustr pospolity - kwiaty
Nawożenie
Ligustr pospolity posadzony jesienią wymaga zasilenia wiosną następnego roku. Krzewy hodowane na żywopłot po raz pierwszy nawozimy latem, ok. 2 miesiące po posadzeniu. Stosujemy tylko połowę dawki podanej na opakowaniu. Pamiętajmy, że żywopłoty formowane mają większe zapotrzebowanie na składniki pokarmowe niż niestrzyżone. Od kwietnia do sierpnia co 2-3 tygodnie zasilamy je nawozami mineralnymi.
Rozmnażanie
Najczęściej praktykowaną metodą rozmnażania ligustra pospolitego jest dołowanie sadzonek zdrewniałych, pobieranych jesienią. Pędy o długości 15-25 cm umieszczamy w chłodnym inspekcie, w podłożu z piasku i torfu. Możemy dodatkowo przykryć je folią lub kloszem. Jeśli nie posiadamy inspektu, dołujemy sadzonki w rowku, wykopanym w zacisznym i ciepłym miejscu ogrodu. Wypełniamy go piaskiem i umieszczamy w nim odcięte pędy na takiej głębokości, żeby ponad powierzchnię ziemi wystawały tylko ich górne pąki. Podłoże powinno być starannie ubite, aby tworzące się korzenie nie przemarzły. Proces rozwijania systemu korzeniowego trwa rok lub dwa. Latem regularnie podlewamy sadzonki, odchwaszczamy je i zasilamy nawozem mineralnym.
W czerwcu i lipcu pobieramy z ligustrów sadzonki wierzchołkowe. Sadzimy je w pojemniku wypełnionym piaskiem i torfem, po czym przykrywamy namiotem z folii. Należy dbać, by podłoże było stale wilgotne, ale nie mokre. Gdy sadzonki wytworzą korzenie, zaczynamy je hartować, uchylając folię, a potem zdejmując ją na kilka godzin dziennie. Kiedy korzenie zaczną przerastać przez otwory w dnie pojemnika, przesadzamy młode ligustry do osobnych doniczek, a wiosną następnego roku przenosimy je do gruntu.
Ligustr pospolity - owoce
Choroby i szkodniki
- Grzyby sadzakowe – liście pokrywają się czarnym nalotem. Grzyby można łatwo usunąć wilgotną ściereczką, ale przede wszystkim należy zwalczyć ich przyczynę – mszyce. Opryskujemy ligustra wywarem z cebuli, czosnku lub pokrzywy bądź sięgamy po pestycydy niegroźne dla pożytecznych owadów;
- Plamistość – na liściach pojawiają się brunatne plamy. Początkowo są drobne, ale z czasem zajmują coraz większą ich powierzchnię. Jeśli nie podejmiemy interwencji, krzew może stracić wszystkie liście. Chorobę zwalczamy stosując oprysk preparatami Dithane NeoTec 75 WG lub Topsin M 500 SC;
- Wciornastki – żerują na ligustrze podczas suchej i słonecznej pogody. Świadectwem ich obecności są cętki o srebrzystej barwie, pojawiające się na liściach. Szkodniki zwalczamy preparatami Sumi-Alpha 050 EC albo Sumicidin 20 EC.
Bibliografia
1. ABC ogrodnictwa, Reader’s Digest, Warszawa 2011, s. 365, 382.
2. Brochard D., ABC – drzewa i krzewy ogrodowe, „Delta W-Z”, Warszawa 2010, s. 136-137.
3. Burgieł Z. J., Wyciągi roślinne w ochronie roślin, „Działkowiec”, nr 5(705)/2009, s. 64-65.
4. Choroby i szkodniki roślin, red. Sieńko-Holewa I., Agora SA, Warszawa 2008, s. 14, 19, 62-64.
5. Dziuban D., Papla J., Zielone ściany i parawany, „Ogrody”, nr 4/2008, s. 62-66.
6. Grabowski M., Plamistość liści, „Działkowiec”, nr 8/2008, s. 56-57.
7. Ilustrowana encyklopedia roślin, cz. 5, red. Sieńko-Holewa I., Agora SA, Warszawa 2008, s. 17.
8. Katalog roślin. Drzewa, krzewy, byliny, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o. o., Warszawa 2006, s. 6-10, 90.
9. Kozakiewicz E., Żywopłoty do cienia, „Kwietnik” 10/2000, s. 42-45.
10. Ligustr, „Mój Piękny Ogród”, nr 1/2010, s. 60.
11. Le Page R., Retournard D., ABC rozmnażania roślin przez sadzonki, „Delta W-Z”, Warszawa 2006, s. 123.
12. Ogród. Encyklopedyczny poradnik na cały rok, Warszawa 2003, s. 62, 250.
13. W doskonałej formie, „Mój Piękny Ogród”, nr 1/2009, s. 24-26.
14. Woźniak J., Rozmnażanie roślin, Buchmann, Warszawa 2013, s. 44-48, 51-55, 92, 99.
Małgorzata Długosz
