- 1/5
- Następne
Pełne witamin warzywo, cenne zioło i wspaniała dekoracja grządki – taki zestaw 3 w 1 można otrzymać wysiewając w ogrodzie nasiona selera (Apium graveolens). Aby zebrać obfity plon wartościowych korzeni i soczyście zielonych liści warto wiedzieć, jak wygląda materiał siewny wysokiej jakości, w jaki sposób się go pozyskuje i jak wyprodukować z niego silną rozsadę. Podpowiadamy też, które z selerów naciowych i korzeniowych cieszą się największym uznaniem ogrodników i ile kosztują ich nasiona.
Sprawdzone odmiany uprawne
Jeśli zależy nam na zbiorach aromatycznych zgrubień, pachnących silniej i większych niż korzenie pietruszki, warto podjąć się uprawy selera korzeniowego. Mamy do wyboru kilka uznanych odmian wczesnych, np. Prager Reuzen, Talar i Zagłoba, średnio wczesnych, które reprezentuje plenny Makar, oraz późnych z najpopularniejszym Albinem na czele. Zbiory bujnych, pachnących liści, bogatych w chlorofil, wapń oraz witaminę C, zagwarantują z kolei odmiany Malachit, Nuget, Pikant i Groene Pascal.
Jak wyglądają nasiona selera?
Seler wydaje owoce w formie drobnych rozłupni, które rozpadają się po osiągnięciu dojrzałości. Każda z rozłupni składa się z dwóch jednonasiennych łupków jasnobrązowego koloru i kształtu owalnego do półksiężycowatego. Materiał siewny wydziela charakterystyczny, dość silny zapach. 1 g zawiera ok. 2500-3000 nasion selera.
Uprawa selera w celu pozyskania nasion
Celem produkcji nasion selera jest otrzymanie odmian uszlachetnionych, tolerancyjnych na choroby, pozbawionych tendencji do wybijania w pośpiechy i wydających jednolicie wybarwione, wyrównane korzenie bez tendencji do parcenia. Warunkiem uzyskania wysokogatunkowego materiału siewnego jest zapewnienie selerowi odpowiedniego stanowiska z glebą bogatą w próchnicę i dostatecznie wilgotną, o pH w granicach 6-7. Zarówno niedobór składników pokarmowych – organicznych oraz mineralnych – jak i niedostatek wody wpływają negatywnie na rozwój korzeni, a co za tym idzie również na jakość nasion.
Jako warzywo dwuletnie, seler wykształca pędy generatywne, czyli kwiatostany zwieńczone baldaszkami, dopiero w drugim roku uprawy. Do rozmnażania prezentowany gatunek wymaga dnia krótkiego i niskich temperatur, po których następuje ocieplenie, dlatego pozyskane w pierwszym roku korzenie pozostawia się na zimę w polu. Ze względu na różne terminy dojrzewania pylników i słupków seler bardzo rzadko wykazuje zdolność do samozapylenia, na plantacji nasiennej potrzebne są więc owady zapylające. Jednocześnie trzeba bezwzględnie przestrzegać zaleceń dotyczących izolowania poszczególnych odmian selera, aby zapobiec niepożądanemu krzyżowaniu między odmianami. Za minimalną odległość między plantacjami, gwarantującą zachowanie czystości odmian, uznaje się dystans 500 m.
Żeby dokonać selekcji korzeni i rozmnożyć wyłącznie okazy pasujące do wzorca odmiany, seler korzeniowy uprawia się metodą wysadkową. Po zakończeniu wegetacji, w październiku, jego korzenie wykopuje się na przechowanie w kopcach, pod piaskiem bądź innym lekkim podłożem i grubą warstwą suchej ściółki. Ładnie uformowane, zdrowe okazy sadzi się ponownie wczesną wiosną, pozostałe natomiast – zwłaszcza te wykazujące tendencję do tworzenia pośpiechów – należy zniszczyć. Tańsza i mniej pracochłonna jest metoda bezwysadkowa, polegająca na produkcji rozsady w szklarni i przechowaniu wyrośniętych okazów przez pierwszą zimę pod osłonami, a następnie przeniesieniu ich do gruntu na wiosnę. Nasiona selera naciowego pozyskuje się wyłącznie w ten sposób.
Termin i metoda zbioru nasion
Zbiór nasion selera odbywa się u schyłku lata bądź na początku jesieni, gdy pędy kwiatowe pożółkną, a z baldachów zaczną osypywać się pierwsze rozłupnie. Po ścięciu nasienników można rozłożyć je w polu bądź związać w snopki, by poddać je dalszemu suszeniu. Kolejny krok to wymłócenie nasion, które po oczyszczeniu należy skierować do suszarni. Zdolność kiełkowania wartościowego materiału siewnego wynosi od 65% dla odmian korzeniowych do 70% dla odmian naciowych i utrzymuje się przez 2-3 lata p zbiorze. Czystość analityczna nasion nie może spaść poniżej 97%, a ich wilgotność maksymalna – wzrosnąć powyżej 9%.
Gdzie i kiedy wysiać nasiona selera?
Seler korzeniowy i naciowy to warzywa dobrze przystosowane do umiarkowanego klimatu Polski. Można uprawiać je w gruncie, ponieważ znoszą niskie temperatury, a nawet przymrozki do -7°C. W zasadzie nie stosuje się jednak siewu bezpośredniego, gdyż nasiona selera potrzebują do wykiełkowania dość wysokiej temperatury rzędu 25-30°C, a siewki rozwijają się prawidłowo przy 16-18°C. Najlepsze efekty uprawy osiągniemy wysiewając nasiona selera do ciepłego inspektu bądź szklarni w pierwszej dekadzie marca. Nie należy przykrywać ich podłożem ani podlewać zimną wodą. Młode rośliny dobrze znoszą pikowanie po wykształceniu pierwszego liścia właściwego. Do gruntu można przenieść je w połowie maja, gdy osiągną po 10-15 cm długości i będą mieć po 3-5 liści właściwych. Zalecana rozstawa wynosi 30-50 x 40-50 cm w zależności od wielkości korzeni danej odmiany. Dla dojrzewających zgrubień niekorzystne są długotrwałe spadki temperatury poniżej 15°C, co sprzyja przedwczesnej jarowizacji (wybijaniu roślin w pędy kwiatostanowe). czytaj dalej...
