Gwiazdnica pospolita - opis, zwalczanie i zastosowanie

Jesteś tutaj:

Gwiazdnica pospolita - opis, zwalczanie i zastosowanie

3,4/5 (247 ocen)

Gwiazdnica pospolita (Stellaria media) to niezwykle popularna i powszechnie występująca niemal na całym świecie jednoroczna roślina jara lub ozima (w sprzyjających warunkach dwu- lub nawet kilkuletnia). Gatunek należy do liczącego sobie ok. 120 roślin rodzaju gwiazdnica i zaliczany jest do rodziny goździkowatych. Jego duża popularność sprawiła, że doczekał się wielu nazw potocznych i zwyczajowych takich jak np. gwiazdownica, kuroślep, kurzy ślep, mokrzec, muchotrzew, ptasie lub gęsie ziele, ptasia mięta czy muszec pospolity. Roślina jest stosunkowo tolerancyjna na warunki środowiskowe, ale zdecydowanie najchętniej zasiedla stanowiska wilgotne i chłodne oraz bardzo żyzne, próchnicze, wilgotne gleby, bogate w azot. Z tego względu należy też do roślin wskaźnikowych, sugerujących dużą zawartość azotu w podłożu.


Szkodliwość


Szkodliwość gwiazdnicy pospolitej w uprawach roślin użytkowych nie jest tak wysoka jak w przypadku większych i bardziej rozłożystych gatunków chwastów, mimo to ona również może być bardzo uciążliwa. Najgroźniejsza jest dla roślin uprawianych z siewu (np. młodych siewek fasoli, grochu, buraka), oraz dla gatunków delikatnych, gdyż często rozwija się znacznie szybciej od nich i tworzy rozległe łany, które zagłuszają słabsze rośliny. Spadek plonu o 5% , w zależności od gatunku rośliny użytkowej oraz od jej fazy rozwojowej, następuje przy obecności 5-25 roślin na 1 m2 powierzchni uprawnej. Gwiazdnica pospolita jest też chwastem bardzo inwazyjnym. Jedna roślina w ciągu sezonu może wytworzyć od 15 do 20 tysięcy nasion (czasem nawet znacznie więcej), które nie tylko posiadają długą żywotność (w podłożu mogą przetrwać nawet powyżej 10 lat), ale też mogą kiełkować bez przerwy przez cały rok, również w miesiącach zimowych i spod śniegu. Dzięki temu w jednym sezonie roślina może wydać nawet 3-4 pokolenia, zajmując w krótkim czasie duży obszar gruntu. Nasiona przenoszone są zwykle przez wiatr, ale ponieważ nie są wrażliwe na przebywanie w układzie pokarmowym zwierząt, mogą się również rozsiewać za ich pomocą.  


Opis


Gwiazdnica pospolita to jeden z najniższych gatunków chwastów, osiągający zaledwie 5-20 cm. wys. i tworzący cienki, delikatny, nitkowaty system korzeniowy. Posiada jednak długie łodygi, mogące dorastać do ok. 5-20 cm., a nawet 40-60 cm. długości i mające zdolność samodzielnego ukorzeniania się po zetknięciu z wilgotnym podłożem. Łodygi są delikatne, kruche, częściowo pokryte drobnymi włoskami, zielone, czasami czerwonawe, sztywne i podzielone zgrubiałymi węzłami. Płożą się zwykle po powierzchni gruntu, tworząc bardzo rozłożyste, luźne łany i darnie, czasem jednak mogą się też wznosić do góry. Na całej długości wyrastają na nich małe, owalne lub lekko wydłużone, wyraźnie unerwione, zaostrzone na końcach liście, ułożone na pędzie naprzeciwlegle po dwa oraz niewielkie, białe, gwiazdkowate kwiatki zebrane w wierzchotki w rozgałęzieniach łodyg. Po przekwitnięciu kwiaty przekształcają się w zwisające, pękate torebki nasienne, zawierające kuliste, ciemne nasiona, pokryte delikatnymi wyrostkami.

Gwiazdnica pospolita

Gwiazdnica pospolita


Profilaktyka


Ze względu na dużą inwazyjność, pozbycie się z upraw gwiazdnicy pospolitej nie jest zadaniem łatwym, ale nie należy pozwolić się jej rozrastać i rozmnażać bez żadnej kontroli. Dla większych roślin uprawnych gatunek nie jest wprawdzie chwastem szczególnie groźnym, ale bardzo negatywnie wpływa na rozwój mniejszych roślin, opóźniając ich rozwój i pogarszając plonowanie. Jeśli na zagonie występuje w dużym zagęszczeniu, może też znacząco utrudniać zbiory plonów. W ograniczeniu występowania gwiazdnicy pospolitej na obszarach uprawnych, może w pewnym stopniu pomóc profilaktyka, która polega głównie na systematycznie prowadzonym odchwaszczaniu upraw i terenów do nich przyległych (np. poboczy, ścieżek, międzyrzędzi), zakupie i wysiewie materiału siewnego dobrej jakości (wolnego od nasion chwastów), unikaniu nadmiernego nawożenia upraw azotem, utrzymywaniu właściwego pH podłoża, usuwaniu chwastów z pryzm kompostowych, nawożeniu roślin wyłącznie dobrze rozłożonym i przefermentowanym obornikiem oraz utrzymywaniu w czystości maszyn i urządzeń wykorzystywanych do siewu nasion i zbioru plonów (szczególnie ważne w przypadku zbóż). Ponieważ nasiona gwiazdnicy źle kiełkują bez światła, pewną rolę w jej niszczeniu może odegrać głębokie przekopywanie zagonów przed uprawą roślin. Należy jednak pamiętać, że żywotne nasiona mogą długo pozostawać w głębszych warstwach podłoża, czekając na dogodne warunki do rozwoju. czytaj dalej...

Koniecznie zobacz