- 1/2
- Następne
Cebula zwyczajna (Allium cepa) jest jednym z ważniejszych warzyw użytkowych uprawianych w naszym kraju. Jej szczególne walory smakowe, przyprawowe i zdrowotne sprawiły, że można ją spotkać niemal w każdym przydomowym ogrodzie, mimo iż posiada dość wysokie wymagania uprawowe, a jej uprawa wcale nie należy do najłatwiejszych. Szczególnym utrapieniem w uprawie cebuli jest wysokie ryzyko wystąpienia rozmaitych chorób i szkodników, które atakują to warzywo z wyjątkowym upodobaniem. I chociaż wykonane z cebuli preparaty wykorzystuje się w ogrodnictwie jako naturalne środki ochrony, roślina sama nie potrafi się obronić przed atakiem patogenów i szkodników.
Profilaktyka
Zanim jednak dojdzie do zakażenia i konieczności zastosowania ochrony chemicznej, warto pamiętać o podstawowej zasadzie obowiązującej w uprawie warzyw czyli przestrzeganiu zmianowania. Wprawdzie nie zagwarantuje nam to pełnego bezpieczeństwa naszych upraw, jednak z pewnością ograniczy możliwość wtórnego zakażenia roślin z tej samej rodziny botanicznej. Dlatego na stanowisku zajmowanym przez warzywa cebulowe, cebulę możemy wprowadzić ponownie dopiero po ok. 4-5 latach. Nie mniej ważne jest również usuwanie i niszczenie wszystkich resztek pozostałych po zbiorze, gdyż są one istotnym źródłem zakażenia oraz wykorzystywanie w uprawie zdrowego materiału siewnego.
Choroby
Jedną z popularniejszych chorób atakujących cebulę jest wywołany przez grzyba mączniak rzekomy. Ta wyjątkowo groźna choroba może powodować bardzo poważne straty na plantacji, dlatego warto bliżej się jej przyjrzeć. Pierwsze objawy w postaci jasnozielonych lub żółtawych plam można dostrzec na szczypiorze oraz na pędach kwiatostanowych. Plamy szybko się powiększają, a ich powierzchnię pokrywa szary, mączysty nalot. W krótkim czasie porażone liście zaczynają żółknąć, łamać się i zasychać, a nowe zostają wtórnie zakażone i także zamierają. Jeśli choroba jest w początkowym stadium, roślina wytwarza nowe liście, ale z charakterystycznym zgrubieniem na szyjce oraz cebule, których nie da się przechować, gdyż szybko gniją. Przy silnym porażeniu, warzywa w ogóle nie rozwijają cebul, a nowe liście są od razu zakażane i w krótkim czasie zamierają. Choroba przenosi się za pomocą chorych cebul oraz nasion, dlatego materiał siewny do uprawy należy pozyskiwać jedynie z pewnych źródeł. Przed uprawą cebuli należy też bardzo starannie odchwaścić stanowisko, gdyż duże zagęszczenie roślin zwiększa wilgotność powietrza i sprzyja rozwojowi choroby. W razie wystąpienia pierwszych niepokojących objawów, cebulę należy podlać wywarem ze skrzypu, a jeśli mimo to rozwój choroby postępuje, plantację trzeba opryskać jednym z aktualnie polecanych preparatów ochrony roślin warzywnych (np. Amistar 250 SC, Penncozeb 80 WP), powtarzając zabieg 2-3 krotnie w odstępach ok. 7-10 dni. Mączniak rzekomy sprzyja także rozwojowi innych chorób grzybowych, prowadzących do czernienia szczypioru np. alternariozy cebuli (na liściach widoczne brązowo-fioletowe, z czasem czerniejące plamy z wyraźnym, czarnym nalotem. Porażone liście zamierają).
Kolejną chorobą grzybową spotykaną w uprawie cebuli jest głownia cebuli. Objawy choroby widoczne są już na młodych siewkach, których liście pokryte są podłużnymi, krótkimi, ciemnymi smugami. Spora część porażonych siewek obumiera, natomiast na pozostałych w trakcie wzrostu widać powiększające się, podłużne plamy, które z czasem pękają, uwalniając ciemne zarodniki. Jeśli chore rośliny wytworzą cebule, nie uda się ich przechować, gdyż szybko zgniją. Przed głownią, a także przed popularnym zgorzelem siewek, rośliny można zabezpieczyć, zaprawiając ich nasiona Zaprawą Nasienną T. Cebuli zagrażają jednak nie tylko grzyby, ale też inne organizmy chorobotwórcze. Przykładem może być np. żółta karłowatość cebuli, której sprawcą są wirusy. Jej objawem są żółte, podłużne smugi widoczne na liściach oraz gnijąca szyjka korzeniowa. Porażone liście spłaszczają się i załamują w połowie długości, natomiast cebule gniją podczas przechowywania. Najważniejszą ochroną w przypadku tej choroby jest profilaktyka, polegająca na usuwaniu z plantacji wszystkich roślin z objawami choroby oraz wysiewaniu zdrowego materiału siewnego.
Zbiór cebuli
Szkodniki
Poza chorobami cebuli zagrażają również szkodniki, wśród których najpopularniejsza jest larwa muchówki o nazwie śmietka cebulanka. Larwy żerują głównie na młodych roślinach, zjadając piętkę oraz wgryzając sie do wnętrza cebul. Powierzchnia szczypioru matowieje, a wewnętrzny liść można łatwo wyciągnąć ze środka, gdyż jego podstawa jest zgnita. Porażone siewki masowo zamierają, a jeśli uda sie im przetrwać, wytwarzają cebule nie nadające sie do przechowywania. Najważniejszymi zabiegami ochronnymi jest osłanianie młodych roślin włókniną na początku uprawy (utrudnia dostęp muchówek) oraz przestrzeganie zmianowania. Dodatkowo poleca sie zaprawianie materiału nasiennego aktualnie polecaną zaprawą nasienną. czytaj dalej...
