Cereus peruvianus ‘Monstrosus’

 

Inne nazwy

„Skałka”

 

 

Cereus peruwiański to jeden z gatunków najczęściej uprawianych przez miłośników kaktusów. Nazwa rodzajowa cereus (łac. świeca) odnosi się do cylindrycznych pędów rośliny, a także do tradycji jej użytkowania: wysuszone i nasączone tłuszczem pędy Indianie podpalali i używali ich jako pochodni. Ten kolumnowy kaktus pochodzi z Ameryki Południowej, jednak wbrew nazwie nie z Peru, a z Boliwii; został sklasyfikowany przez Linneusza już w 1753 roku. Wiekowe, rozgałęzione egzemplarze przyjmują formę drzewa. W warunkach pokojowych nie stanowi to jednak problemu, ponieważ osiągnięcie takich rozmiarów zajmuje roślinie wiele lat.

 

 

Skórka ma początkowo kolor jasnozielony, później natomiast przyjmuje odcień niebieskozielony. U starszych roślin drewnieje, przybierając szary kolor. Z każdej areoli wyrasta po 5-7 brązowych cierni bocznych o zróżnicowanej długości i jeden cierń środkowy mierzący do 1 cm. Żebra tego kaktusa mają liczne poprzeczne wcięcia.

 

Forma monstrualna cereusa peruwiańskiego to jeden z częściej dostępnych w sprzedaży kaktusów-mutantów gatunku typowego. Stożki wzrostu tego sukulenta umieszczone są nieregularnie na całym jego korpusie, przy czym nie sposób przewidzieć, w którym miejscu rozwiną się nowe ani które z nich w danym sezonie będą aktywne. Z tego powodu cereus przybiera różne asymetryczne kształty, tak że podrośnięty okaz wyglądem przypomina zwykle koralowca lub skalny blok (stąd potoczne określenie „skałka”). Może się zdarzyć, że z niektórych stożków wzrostu mutanta wyrosną normalne, cylindryczne pędy oraz na odwrót – typowa forma może wytworzyć pędy monstrualne. Zjawisko takie występuje jednak bardzo rzadko i nie odkryto dotąd jego przyczyn. 

 

 

Kwiaty cereusa peruwiańskiego są wewnątrz białe, a na zewnątrz brązowozielone lub czerwonawo nabiegłe. Osiągają duże rozmiary, gdyż mogą mierzyć do 16 cm długości. Otwierają się w nocy, dlatego też zapylane są głównie przez ćmy. Forma monstrualna kwitnie niestety tylko sporadycznie.

 

 

Po zapyleniu kwiatów zawiązują się jadalne, pomarańczowe owoce o białym miąższu, zwane „jabłkami Andów”. Pozyskane z nich nasiona kiełkują najlepiej w temperaturze 20-25°C.

 

 

Omawianą formę kaktusa rozmnażamy przez sadzonkowanie odciętych fragmentów pędów. Taki kilkucentymetrowy kawałek odcinamy ostrym nożykiem lub skalpelem, a miejsce cięcia zasypujemy sproszkowanym węglem drzewnym i pozostawiamy na kilka dni do wyschnięcia, aby rana się zagoiła. Mutacja zwykle nie przenosi się przy rozmnażaniu generatywnym przez wysiew nasion. Jeśli jednak posiadamy nasiona zebrane z formy monstrualnej, istnieje zwiększone prawdopodobieństwo, że wśród siewek pojawią się takie właśnie rośliny.

 

 

Podłoże do uprawy cereusa powinno być dobrze zdrenowane, zasobne w składniki mineralne, o lekko kwaśnym odczynie. Dla większych egzemplarzy  należy wybrać odpowiednio duże donice, aby rośliny nie przewracały się. Cereusa zaleca się przesadzać wiosną, tuż przed wznowieniem wegetacji po okresie zimowego spoczynku.

 

 

Ten interesujący sukulent powinien rosnąć w pełnym słońcu. Cieniowanie w godzinach południowych może być konieczne jedynie wiosną, kiedy po okresie zimowego spoczynku roślina na powrót musi przyzwyczaić się do ostrego promieniowania słonecznego. Lato lubi spędzać na wolnym powietrzu, doniczkę z kaktusem można więc wynieść do ogrodu i wkopać na rabacie.

 

 

Podlewać należy oszczędnie, podczas słonecznej i ciepłej pogody średnio co dwa tygodnie lub gdy zauważymy, że wierzchnia warstwa podłoża przeschła. Woda, którą podlewamy kaktusy, powinna być miękka, wtedy na powierzchni ziemi oraz ściankach doniczki nie będzie osadzać się szpecący biało-żółty nalot z kamienia.

 

 

Jesienią stopniowo ograniczamy podlewanie, aby przygotować roślinę do zimowego spoczynku. Jeśli mamy taką możliwość, należy przenieść kaktusa do jasnego pomieszczenia o temperaturze 6-8°C. Dobrze przesuszony potrafi znieść krótkotrwałe, kilkustopniowe przymrozki. Niska temperatura zimą stymuluje kwitnienie.

 

 

Oprócz odmiany monstrualnej cereusa prawdziwymi rarytasami są także dwie inne, rzadko spotykane: Cereus peruvianus ‘Spiralis’ oraz Cereus peruvianus ‘Ming thing’.

 

Pierwsza z wymienionych roślin nazywana bywa kaktusem-śrubą ze względu na niezwykły, spiralny układ żeber. Mogą one formować się zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub przeciwnie do niego. Pędy odmiany ‘Ming thing’ są z kolei maczugowate i przypominają nieco kształtem zaciśnięte pieści.